Zaburzenia mowy o typie afazji

Zdjęcie: afazja-zaburzenia-mowy

Afazja z jęz. greckiego Aphates czyli niemota, termin określający zaburzenia procesu przetwarzania komunikatów językowych w kontekście rozumienia mowy oraz jej tworzenia i wypowiadania pojedynczych słów, czy zdań. Zaburzeniom mowy o typie afazji mogą towarzyszyć inne zaburzenia np: trudności z pisaniem, czytaniem, liczeniem wynikające z lokalizacji uszkodzenia mózgu. Afazja jest złożonym zaburzeniem mowy o różnej przyczynie i nasileniu.

Przyczyną afazji

jest uszkodzenie mózgu o różnej etiologii:

• udaru niedokrwiennego, krwotocznego mózgu,
• krwawienia podpajęczynówkowego,
• stanu po uszkodzeniu mózgu w przebiegu urazu lub wypadku,
• chorób nowotworowych mózgu,
• chorób otępiennych np choroba Alzheimera, choroba Parkinsona,
• stanu zapalnego mózgu w przebiegu infekcji wirusowej, bakteryjnej,
• stanu po zatruciu toksynami.

Wyróżniamy 3 podstawowe rodzaje zaburzeń mowy o charakterze afazji, jako postać:

• czuciowa,
• ruchowa,
• mieszana.

Afazja czuciowa zwana też Wernickiego wynika z uszkodzenia ośrodka znajdującego się w tylnej części zakrętu skroniowego półkuli dominującej i polega na zaburzeniu rozumienia mowy oraz trudności w różnicowaniu dźwięków. Niestety pacjent nie jest świadomy, iż jego wypowiedź jest nieprawidłowa.

Rozpoznajemy afazję, gdzie pacjent:

• wypowiada zdania, które nie mają sensu,
• tworzy neologizmy, czyli nowe słowa,
• nieprawidłowo wypowiada wyrazy lub zdania,
• tworzy “sałaty słowne”, czyli mówi dziwnie i niezrozumiale dla innych.

Afazja ruchowa wynika z uszkodzenia ruchowego ośrodka mowy, czyli ośrodka Broka, a wtedy pacjent traci zdolność posługiwania się mową. Często pacjenci próbują się komunikować z innymi, ale powtarzają jedynie pojedyncze słowa, sylaby. Te zaburzenia mowy nazywamy monofazją. Inni pacjenci próbują mówić i wychodzi im tzw mowa zniekształcona. Pacjenci wiedzą co chcą powiedzieć lub opisać, ale fizycznie są niezdolni do poprawnej wypowiedzi słownej.

Afazja mieszana określa zaburzenia mowy, w których pacjent nie jest w stanie prawidłowo rozumieć mowy ani posługiwać się nią.

Inne postacie afazji

Afazja nominalna – dotyczy trudności z nazewnictwem i znajdywaniem odpowiednich słów, np pacjent umie opisać przedmiot np ołówek, ale nie umie go nazwać.

Afazja transkorowa ruchowa dotyczy tych pacjentów, którzy mają trudności z budowaniem dłuższych wypowiedzi i często powtarzają już użyte słowa.

Afazja globalna charakteryzuje się całkowitą utratą rozumienia mowy i mówienia. To najgorzej rokująca postać afazji.

Jeżeli jeszcze do zaburzeń mowy o typie afatycznym dochodzi u pacjenta do trudności z pisaniem i czytaniem, to możliwość komunikacji z otoczeniem jest niemożliwa.

Pierwsza pomoc

w przypadku pojawienia się nagłych zaburzeń mowy:

1. wezwij pogotowie tak szybko, jak tylko uświadomisz sobie problem z mową lub zauważą to twoi bliscy,
2. musisz gwałtownie znaleźć się w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym, aby zbadał cię lekarz,
3. pamiętaj, to może być jeden z objawów udaru niedokrwiennego mózgu.

Dla przybliżenia powagi nagle występujących zaburzeń mowy należy wspomnieć o innych niepokojących objawach neurologicznych świadczących o uszkodzeniu mózgu, które mogą towarzyszyć:

• niedowład lub drętwienie twarzy w zakresie kącika ust oraz niedowład lub drętwienie kończyn, często dotyczące jednej połowy ciała,
• zaburzenia widzenia pod postacią dwojenia obrazów, pojawienia się ubytków w polu widzenia lub zaburzeń ostrości,
• nagły silny ból głowy,
• zawroty głowy lub zaburzenia równowagi z potykaniem się, czasami z upadkiem.

Pierwsza pomoc w przypadku pojawienia się zaburzeń mowy, które nie pojawiły się nagle, a realizowane są dłuższy czas i związane są z płynnością mowy lub jej rozumieniem lub związane z trudnościami z doborem słów, zapominaniem imion czy nazwisk, zastępowaniem nazw innymi słowami albo po prostu związane ze skupieniem się nad mówieniem prawidłowo.

1. skontaktuj się z lekarzem neurologiem, który zdiagnozuje istniejące zaburzenia mowy i zaproponuje ich leczenie.
2. lekarz zaplanuje konsultację z neuropsychologiem celem podjęcia rehabilitacji istniejących trudności z mówieniem.

Diagnostyka zaburzeń mowy wymaga konsultacji lekarskiej i zaplanowania wykonania wielu badań diagnostycznych takich, jak EEG, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny, angiografia naczyń wewnątrzczaszkowych, USG-Doppler tętnic domózgowych. Lekarz także oceni wyniki badań laboratoryjnych pacjenta i przeanalizuje jego obciążenia czy choroby przewlekłe oraz wstępnie oceni jego stan psychofizyczny.

Czy afazja jest wyleczalna?

Wielu pacjentów z zaburzeniami mowy o typie afazji dochodzi do pełnego wyzdrowienia, pomimo uszkodzenia najważniejszego organu ludzkiego ciała. Ale czy stan danego pacjenta poprawi się, to zależy od wielu czynników, takich jak rozległość uszkodzonego obszaru mózgu, współistniejących chorób otępiennych oraz chorób przewlekłych i zaburzeń metabolicznych.

Dobrze rokują zaburzenia mowy, do których dochodzi w przebiegu wypadkowego uszkodzenia mózgu, czy niezbyt rozległego udaru niedokrwiennego mózgu. Mało optymistycznie rokują zaburzenia mowy ze współistniejącymi chorobami takimi jak Ch Alzheimera, czy choroba Parkinsona.

W procesie rehabilitacji zaburzeń mowy należy skierować pacjenta do neurologopedy, który jest specjalistą zajmującym się kompleksową diagnozą oraz terapią zaburzeń mowy i języka, celem poprawy umiejętności komunikacji interpersonalnych w zakresie mowy po przebytym uszkodzeniu struktur mózgowia. Dla przypomnienia logopeda jest specjalistą, który zajmuje się wadami wymowy, a więc zaburzeniami wynikającymi z uszkodzenia aparatu mowy, bez uszkodzenia struktur mózgowia.

Jesteśmy po to żeby Ci pomóc. Zapraszamy do kontaktu telefonicznego z Poradnią Neurologiczną Neurovigor +48 780 411 222.

• fb
• Google