5 listopada 2025 r. przypada 40. rocznica pierwszego udanego przeszczepienia serca w Polsce. Operację przeprowadzono w Zabrzu, a kierował nią doc. Zbigniew Religa wraz z młodymi wówczas lekarzami: prof. Andrzejem Bochenkiem i prof. Marianem Zembalą.
Przełom w polskiej medycynie
5 listopada 1985 r., mimo sceptycyzmu środowiska medycznego i licznych trudności, zespół Religi zapisał się w historii. Pacjentem był 62-letni rolnik z Krzepic, zmagający się z zaawansowaną niewydolnością serca. Jego stan zdrowia pogorszył się krytycznie, a transplantacja stała się jedyną szansą na życie.
W ówczesnej Polsce wykonanie takiego zabiegu było niemal niemożliwe. Dawca musiał być młody, z prawidłowym sercem, a uzyskanie zgody na pobranie organu było ogromnym wyzwaniem. Koncepcja śmierci mózgowej, wciąż budziła etyczne wątpliwości wśród lekarzy. Ostatecznie narząd pochodził od młodego mężczyzny po wypadku samochodowym, u którego stwierdzono śmierć mózgu.
Zabrze – serce polskiej transplantologii
Od czterech dekad Zabrze jest najważniejszym ośrodkiem transplantacyjnym narządów klatki piersiowej w Polsce. W jubileuszowym roku Śląskie Centrum Chorób Serca wraz z Prezydentem Miasta Zabrze podziękują dawcom i ich rodzinom.
Edukacja i pamięć o dawstwie
Już 3 listopada w Domu Muzyki i Tańca w Zabrzu młodzież ze szkół średnich z Zabrza, Tychów, Mikołowa, Rudy Śląskiej i Katowic będzie uczestniczyć w debacie oksfordzkiej o transplantologii, a następnie obejrzy film „Bogowie” w reżyserii Łukasza Palkowskiego.
5 listopada w sali sesyjnej Urzędu Miasta Zabrze odbędzie się debata „40 lat po przeszczepieniu serca – dziedzictwo prof. Zbigniewa Religi”. W spotkaniu udział wezmą pionierzy transplantologii z zespołu Religi, lekarze kontynuujący jego dzieło oraz piloci wojskowi biorący udział w „Akcji Serce” – transportach organów do przeszczepów.
Skwer Dawców Drugiego Życia – hołd dla odważnych
W centrum Zabrza przy ul. Piastowskiej powstanie Skwer Dawców Drugiego Życia. W środę 5 listopada o godz. 12.00 pacjenci po transplantacji oraz przedstawiciel rodziny dawcy posadzą kalinę – roślinę symbolizującą odradzające się życie. Białe kwiaty i czerwone owoce kaliny przypominają serca – pełne życia, podarowane z miłością. To hołd dla odwagi dawcy i nadziei biorcy.
Dziedzictwo, które ratuje życie
Pierwszy udany przeszczep serca w Zabrzu stał się symbolem odwagi, postępu i ratowania życia. 40 lat później jego znaczenie nie maleje – Zabrze pozostaje sercem polskiej transplantologii, inspirując kolejne pokolenia lekarzy i pacjentów.
