Z niepokojem o wpływie technologii cyfrowych na dzieci

Ministrowie zdrowia państw UE na posiedzeniu Rady ds. zatrudnienia, polityki społecznej, zdrowia i spraw konsumenckich, które odbyło się w Luksemburgu, wyrazili zaniepokojenie wpływem technologii cyfrowych na zdrowie psychiczne dzieci. - Rolę w zapobieganiu cyberprzemocy, osamotnieniu i hejtowi powinna odgrywać szkoła, samorządy, rodzice i sami młodzi ludzie - oświadczyła minister zdrowia Izabela Leszczyna.

Leszczyna, która w związku z polską prezydencją prowadziła 20 czerwca posiedzenie ministrów w Luksemburgu, przypomniała, iż zdrowie psychiczne dzieci było jednym z priorytetów przewodnictwa Polski w Radzie UE. O dobrostanie psychicznym dzieci i nastolatków w erze cyfrowej traktują przyjęte przez ministrów jednomyślnie konkluzje.

Jak powiedziała minister Leszczyna, konkluzje powstały we współpracy z młodymi Polakami. Według niej uczniowie jednego z liceów w Gdyni przedstawili ministrom prezentację, którą opracowywali wspólnie z rówieśnikami z różnych szkół w Polsce.

- W tej prezentacji podpowiadali nam, co jest dla nich największym wyzwaniem, co sprawia im najwięcej trudności. Okazuje się, iż - i to też w tych konkluzjach chcieliśmy wyraźnie zaznaczyć - dostęp do wsparcia psychologicznego czy do pomocy psychiatrycznej jest bardzo ważny i on musi być zapewniony - podkreśliła minister Leszczyna.

- To, co pozostało ważniejsze, to profilaktyka, by nie dopuścić do kryzysu zdrowia psychicznego. W konkluzjach wyraźnie wskazujemy, iż to szkoły, to samorządy, to rodzice i sami młodzi ludzie muszą być zaangażowani w to, jak przeciwstawiać się cyberprzemocy, osamotnieniu, hejtowi, fake newsom i temu wszystkiemu, co niesie ze sobą era cyfrowa. Ona mimo bardzo wielu pozytywnych rzeczy niesie niestety też zagrożenie- zaznaczyła Leszczyna - powiedziała.

W konkluzjach czytamy też, że Komisja Europejska powinna wziąć zdrowie psychiczne oraz dobrostan dzieci i nastolatków pod uwagę w zbliżającej się ocenie i ewentualnym przeglądzie dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych. Ministrowie zalecili też, by prawo europejskie i prawo krajowe służyły "zapobieganiu nieuczciwym i szkodliwym praktykom biznesowym w środowisku internetowym oraz skutecznie egzekwowały istniejące przepisy".

Ponadto ministrowie zauważyli, że zezwalanie małym dzieciom na dostęp do technologii cyfrowych – zbyt wcześnie, nie w sposób stopniowy lub bez odpowiedniego nadzoru – może negatywnie wpłynąć na ich rozwój poznawczy i psychiczny. Jak podkreślili, niewłaściwe lub nadmierne korzystanie z technologii cyfrowych przez dzieci w wieku szkolnym i nastolatki może prowadzić do problemów na tle psychicznym, na przykład w związku z ograniczeniem interakcji społecznych poza internetem, izolacją społeczną i samotnością, negatywnymi skutkami dla zdolności poznawczych, pojawieniem się zaburzenia związanego z grami lub jego przekształceniem się w uzależnienie behawioralne. Zwrócili także uwagę na zagrożenia związane ze sztuczną inteligencją - takie jak nawiązywanie relacji z agentami AI i emocjonalnym uzależnieniem od nich.

Dzieci powinny mieć - jak zaznaczyli ministrowie zdrowia - "wiedzę i umiejętności potrzebne do rozpoznawania i krytycznej oceny wpływu mediów wzbogaconych o elementy AI, takich jak deepfake, zmanipulowane obrazy, pliki wideo lub dźwiękowe oraz stronnicze algorytmy". W ich ocenie programy powinny informować o potencjalnych zagrożeniach, także o tym, iż niewłaściwe korzystanie ze sztucznej inteligencji może wypaczać rzeczywistość, ułatwiać szybkie rozpowszechnianie dezinformacji, zwiększać podatność na manipulacje i wpływać na podejmowanie decyzji.