W Polsce ok. 3 mln osób choruje na cukrzycę. Znaczna część z nich pracuje. Jak są traktowani na rynku pracy? Czy chcą i mogą pracować? Na te pytania odpowiada pierwsza część raportu „Barometr polskiej diabetologii”.
Wyniki badania, które było podstawą raportu, pokazują, iż cukrzyca nie wyklucza z rynku pracy. 65 proc. chorych na cukrzycę jest aktywnych zawodowo. Co więcej, 70 proc. z nich nigdy nie wzięło L-4 z jej powodu. 56 proc. ankietowanych pracodawców nie widzi problemu w zatrudnianiu osób z przewlekłą chorobą i jest elastyczna, jeżeli chodzi o odpowiednie przygotowanie warunków pracy, ale tylko 17 proc. stwarza realne udogodnienia.
„W mojej firmie ponad 15 proc. pracowników choruje na cukrzycę typu 1. jeżeli ktoś jest w stanie kontrolować swoją chorobę, to znaczy, iż jest to osoba systematyczna, sumienna, konsekwentna, odpowiedzialna. Czyli jest to idealny pracownik” – mówi Marta Rosińska, dyrektor generalna Roche Diabetes Care, inicjatorka raportu. „Powinniśmy wykorzystywać takie rozwiązania, żeby problem zdrowotny, np. cukrzyca, absolutnie nie ograniczał aktywności zawodowej” – dodaje dr Andrzej Mądrala, członek Rady Pracodawców RP.
Niestety, 22 proc. ankietowych pracowników z cukrzycą odczuło, iż diagnoza miała wpływ na ich życie zawodowe – musieli zmienić pracę, zrezygnować z niej lub zostali zwolnieni. Trudno się więc dziwić, iż 43 proc. chorych na cukrzycę na rozmowie kwalifikacyjnej nie przyznaje się potencjalnemu pracodawcy do swojej choroby.
„Osoby chore na cukrzycę mają swoje doświadczenia. Wiele z tych 43 proc. zderzyło się i z dyskryminacją, i niezrozumieniem. To powoduje, iż kiedy pojawia się kolejne miejsce pracy, są zablokowani, zastanawiają się, czy powiedzieć „jestem chory/chora” – komentuje dr n. o. zdr. Beata Stepanow, prezes Stowarzyszenia Edukacji Diabetologicznej.
Andrzej Mądrala zauważa, iż najważniejsze powinny być kompetencje. Informacja o chorobie nie powinna mieć żadnego wpływu na proces rekrutacji – „Od wielu lat dążymy do tego żeby w każdym zakładzie pracy była osoba kompetentna, najlepiej gdyby to był członek zarządu, który odpowiada za zdrowie pracowników. Traktujmy osoby chore na cukrzycę jako bardzo istotną grupę, którą trzeba wspomagać. Zróbmy wszystko, żeby one dobrze czuli się w przyjaznym zakładzie pracy”.
Są chwalebne przypadki zakładów pracy które bardzo poważnie podchodzą do tematu i bardzo kompleksowo się zajmują nie tylko chorymi na cukrzycę, ale w ogóle pracownikami z chorobami przewlekłymi. „Znam takie zakłady pracy, gdzie jest zespół dbający o zdrowie pracowników i jeżeli ma osobę z cukrzycą to wprost pyta, jak się czuje na danym stanowisku pracy, czego potrzebuje, może zmiany stanowiska pracy. Jest kooperacja z rodziną chorego pracownika” – mówi Beata Stepanow.
56 proc. ankietowanych pracodawców nie widzi problemu w zatrudnianiu osób z przewlekłą chorobą. 62 proc. pracodawców biorących udział w badaniu stwierdziło, iż pracownik z chorobą przewlekłą taką jak cukrzyca jest równie efektywny jak pracownik w pełni zdrowy. Większość ankietowanych mających wpływ na zatrudnianie w swojej firmie nie widzi problemów z zatrudnieniem osób z przewlekłą chorobą i jest elastyczna, o ile chodzi o odpowiednie przygotowanie warunków pracy.
Pracowników chorych na cukrzycę zapytano, jak widzą podejście pracodawców do nich. 77 proc. odpowiedziało, iż chociaż pracodawcy zrozumieli diagnozę, to nie wpłynęło to na zmianę ich stosunku do chorego pracownika. Zaledwie 17 proc. pracowników otrzymało realne wsparcie w postaci dostosowania ich miejsca pracy do stanu zdrowia. „Na pytanie: „Co pracodawca mógłby zrobić, by poprawić komfort pracy osób z cukrzycą?”, najczęściej pojawiały się odpowiedzi dotyczące wydłużenia czasu w posiłek, możliwości podgrzania obiadu, czy wydzielenie pomieszczenia do pomiaru cukru, by zrobić to w spokoju i na osobności – informuje dyr. Rosińska.
„Tworzenie adekwatnej atmosfery w pracy, dbałość o pracownika to rzeczy bardzo istotne. Sam pracodawca tego nie zrobi, bo zawsze jest najważniejsza ekonomia. Potrzebne jest połączenie wysiłku różnych osób w wielu aspektach działania firmy. Mam na myśli starania zarówno pracodawcy, ale też pracowników, którzy powinni zajmować się zdrowiem, czyli kadry zarządzającej działem zasobów ludzkich. Zanim jednak to nastąpi, pracodawca musi być świadomy potrzeby budowania organizacji firmy tak, aby ona była przyjazna pracownikom, w tym pracownikom z problemami zdrowotnymi” – ocenia Andrzej Mądrala.
„Nie zapominajmy iż pracodawca zatrudniający osobę chorą na cukrzycę, która ma orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, może skorzystać z dofinansowania na stworzenie stanowiska pracy dla niej. jeżeli pracownik ma orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, a wiele osób z cukrzycą typu 1 takowe posiadają, to można pozyskać dofinansowanie na zorganizowanie jego stanowisko pracy z PFRON. Dodatkowe środki często oferują także urzędy pracy czy samorządy regionalne” – przypomina Beata Stepanow.
