Poligeniczna ocena ryzyka – miara indywidualnego ryzyka choroby oparta na szacowanych skutkach wielu wariantów genetycznych – zwykle nie jest uwzględniana wraz z historią rodzinną i patogennymi wariantami genów, takimi jak BRCA1 i PALB2, przy ocenie ryzyka zachorowania na raka piersi u kobiety i zlecaniu wcześniejszych lub częstszych badań przesiewowych.
Aby ocenić potencjał poligenicznej oceny ryzyka poprawy stratyfikacji ryzyka raka piersi, badacze z Finlandii wykorzystali ogólnokrajową bazę danych genetycznych do obliczenia wyników oceny ryzyka poligenicznego 117 252 kobiet, a następnie powiązali wyniki z ich wynikami w zakresie raka piersi, korzystając z ogólnokrajowego programu badań mammograficznych, który bada kobiety w wieku 50-69 lat co 2 lata.
Naukowcy ocenili wykorzystanie poligenicznych ocen ryzyka zarówno samodzielnie, jak i w połączeniu z wywiadami rodzinnymi i wariantami patogennymi – w szczególności wariantami CHEK2 i PALB2 powszechnymi w Finlandii.
Naukowcy sprawdzili także, jak dobrze skala ryzyka wielogenowego przewidywała ryzyko wystąpienia u danej osoby raka piersi, zarówno inwazyjnego, in situ, jak i obustronnego, w trzech punktach czasowych: przed, w trakcie i po wieku objętym badaniem przesiewowym.
W porównaniu z niższym wynikiem ryzyka wielogenowego (poniżej 90 proc.), wysoki wynik – w górnych 10 proc. – był powiązany z ponaddwukrotnie większym ryzykiem wystąpienia jakiegokolwiek raka piersi przed, w trakcie i po wieku objętym badaniem przesiewowym (współczynnik ryzyka [hazard ratio – HR] odpowiednio 2,50, 2,38 i 2,11). Warianty patogenetyczne i wywiad rodzinny prowadziły do podobnych ocen ryzyka (HR odpowiednio 3,13, 2,30 i 1,95 dla wariantów patogennych; HR odpowiednio 1,97, 1,96 i 1,68 dla wywiadu rodzinnego).
Wysoki wynik ryzyka wielogenowego miał dodatnią wartość predykcyjną wynoszącą 39,5 proc. dla rozpoznania raka piersi po pozytywnej mammografii przesiewowej, mniej więcej tyle samo, ile dodatni wywiad rodzinny (35,5 proc.) i warianty patogeniczne (35,9 proc.). Połączenie wysokiego ryzyka wielogenowego z dodatnim wywiadem rodzinnym zwiększyło pozytywną wartość predykcyjną do 44,6 proc., a w przypadku nosicieli wariantów chorobotwórczych zwiększyło pozytywną wartość predykcyjną do 50,6 proc.
Wysoki wynik ryzyka wielogenowego wiązał się także z dwukrotnie większym ryzykiem wystąpienia interwałowego raka piersi – nowotworu rozpoznawanego pomiędzy badaniami przesiewowymi – oraz wyższym ryzykiem obustronnego raka piersi w wieku objętym badaniem przesiewowym (HR, 4,71), co sugeruje, iż kobiety z wysokimi wynikami mogą odnieść korzyści z krótszego odstępu czasu między badaniami przesiewowymi lub wcześniejszymi badaniami przesiewowymi.
Kobiety z wynikami w dolnych 10 proc. miały bardzo niskie ryzyko zarówno raka wykrytego interwałowo, jak i przesiewowo. Osoby z negatywną historią rodzinną i bez patogennych wariantów nie osiągnęły 2-procentowego skumulowanego progu zachorowalności na raka piersi do 62. roku życia, "co sugeruje możliwości rzadszych badań przesiewowych" – zauważyli naukowcy.
Badanie to pokazuje skuteczność wykorzystania wielogenowego wskaźnika ryzyka raka piersi do stratyfikacji ryzyka, „przy optymalnej stratyfikacji osiągniętej poprzez połączenie” tych informacji z historią rodziny i wariantami patogenicznymi – podsumowali naukowcy.
