Specjalistka tłumaczy, iż wykrycie choroby nowotworowej jest traumatyczną sytuacją w życiu pacjenta i jego rodziny. – Stwarza tak duże obciążenie psychiczne, iż może doprowadzić do myśli samobójczych i próby samobójczej – podkreśliła podczas odbywającej się w Warszawie XIII Letniej Akademii Onkologicznej dla Dziennikarzy.
Jej zdaniem, najbardziej niepokojące jest, iż odbierają sobie życie choćby ci pacjenci, u których wykryto chorobę nowotworową o wysokiej skuteczności leczenia.
Wskazują na to badania, jakie dr n. med. Irmina Michałek przeprowadziła wraz ze swym zespołem przy wsparciu Polskiej Ligi Walki z Rakiem. – To najdokładniejsze badanie śmiertelnych zachowań samobójczych po zdiagnozowaniu raka, jakie zrealizowano w Europie Środkowej – zaznaczyła.
Badaniem tym objęto 1,43 mln polskich pacjentów onkologicznych w wieku co najmniej 15 lat, u których w latach 2009-2019 wykryto pierwotny nowotwór złośliwy (bez nowotworów skóry, które nie były czerniakiem). Jak wyjaśniła dr Michałek, pacjentów tych śledzono do 31 grudnia 2019 r. - do czasu ich śmierci z powodu nowotworu lub innych schorzeń towarzyszących albo samobójstwa.
W tej grupie chorych i w tym okresie doszło do 830 śmierci samobójczych pacjentów. Wykazano, iż ryzyko odebrania sobie życia przez chorych na nowotwory jest istotnie większe niż w populacji ogólnej. Największe było wśród pacjentów młodych, w wieku 15-39 lat. W badanej populacji takich chorych było 50 tys. Wśród nich ryzyko odebrania sobie życia było 2,4 razy większe w porównaniu do ich rówieśników (bez choroby nowotworowej).
Ryzyko samobójstwa jeszcze wyższe było u kobiet z chorobą nowotworową w tej samej grupie wiekowej. Badania wykazały, iż pacjentki w wieku 15-39 lat z rozpoznanym nowotworem odbierały sobie życie aż cztery razy częściej.
Badano, jakie jest ryzyko popełniania samobójstwa w zależności od rodzaju choroby nowotworowej. – Wykryliśmy, iż młodzi mężczyźni w wieku 15-39 lat po rozpoznaniu nowotworu jądra wykazują 2,5 razy większe ryzyko samobójstwo. To niepokojące, tym bardziej, iż ten nowotwór nie jest wyrokiem śmierci, ma wysoki wskaźnik przeżyć – zaznaczyła dr Irmina Michałek.
Analizowano także osoby starsze, po 75. roku życia - w tej grupie wiekowej było 400 tys. pacjentów. Wśród tych chorych ryzyko popełnienia samobójstwa było prawie dwukrotnie (1,7 razy) wyższe jedynie u mężczyzn. U kobiet w tym wieku nie wykryto skłonności samobójczych z powodu wykrycia choroby nowotworowej.
Stwierdzono natomiast większe ryzyko odebrania sobie życia wśród pacjentów z rozpoznanym chłoniakiem. – A są to choroby z dobrymi wskaźnikami przeżyć – dodała specjalistka z Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie.
Podobne badania były prowadzone w innych krajach; wykazano w nich również, iż ryzyko odebrania sobie życia jest wyższe wśród pacjentów onkologicznych. Dr Irmina Michałek przytoczyła podczas spotkania z dziennikarzami metaanalizę 28 badań, jakie ukazały się do 2021 r., a objęto nimi prawie 22,5 mln pacjentów z rozpoznaniem nowotworu złośliwego. – Wynika z niej, iż ryzyko samobójstwa jest wyższe o 85 proc. niż w populacji ogólnej – stwierdziła specjalistka.
Którzy pacjenci onkologiczni są najbardziej narażeni na samobójstwo? Według dr Irminy Michałek wiele zależy od tego, jaki nowotwór został wykryty i na jakim etapie jego rozwoju.
– Najwyższe, bo czterokrotnie większe razy popełnienia samobójstwa, wykazują pacjenci z najgorszą prognozą. Im bardziej zaawansowana choroba, tym większe ryzyko samobójstwa – zaznaczyła.
Bardziej skłonne do odebrania sobie życia są osoby samotne. – Z badań wynika, iż związek małżeński zmniejsza ryzyko samobójstwa – zwróciła uwagę specjalistka. jeżeli natomiast chodzi o poszczególne kraje, to najwyższe ryzyko odebrania sobie życia jest wśród pacjentów onkologicznych w USA.
Zdaniem dr Iriny Michałek jest to prawdopodobnie związane z tamtejszym systemem opieki medycznej. Chorzy, którzy nie mają odpowiedniego ubezpieczenia, nie mają zagwarantowanego pełnego leczenia, jeżeli ich nie stać na opłacenie terapii z własnej kieszeni. Leczenie onkologiczne jest zwykle kosztowne i długotrwałe.
