Leki gotowe, które mogą być traktowane jako surowce do receptury
Obecność w składzie leku magistralnego preparatu, który nie jest ujęty w rozporządzeniu, spowoduje, iż lek magistralny będzie mógł być wydany pacjentowi jedynie z odpłatnością 100%. Wyjątkiem są leki gotowe nieujęte w rozporządzeniu, których dawka w leku recepturowym jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki tego preparatu gotowego w postaci stałej stosowanej doustnie i lek ten znajduje się w wykazie leków refundowanych.
Wśród preparatów wymienionych w rozporządzaniu znajduje się woda do iniekcji oraz sól fizjologiczna do iniekcji, które często wykorzystywane są do produkcji kropli ocznych w aptece. Na liście znajdziemy także roztwory wodne i olejowe witamin będących składnikami licznych maści i kremów: Devikap, Vitaminum A Medana, Vitaminum A Hasco, Vitaminum A+D3 Medana, Vitaminum E Medana, Vitaminum E Hasco, Vigantol. Obecne są również leki wchodzące w skład mieszanek: Neospasmina syrop, a także syropy Kalii guajacolosulfonici oraz Pini compositus. Ponadto Cardiamidum krople doustne, Fenactil krople, Succus Taraxaci oraz Urticae, Intractum Hippocastani i Hyperici.
Sprawdź:
Wykonując lek recepturowy z lekiem gotowym, należy zapoznać się ze składem tego preparatu, który dostępny jest w Charakterystyce Produktu Leczniczego. Znajomość składu, w tym substancji pomocniczych, pozwoli nam uniknąć wystąpienia niezgodności, a tym samym utraty surowców do receptury.
Wyciąg z kasztanowca – skład i adekwatności
Intractum Hippocastani to składnik leków magistralnych do użytku wewnętrznego, ale także zewnętrznego. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi – intraktami nazywamy ekstrakty etanolowo-wodne, które przygotowane są ze świeżych stabilizowanych surowców roślinnych. W tej postaci leku z 1 części świeżego surowca przygotowuje się 1 część ekstraktu, zawierającego 50-65% alkoholu etylowego. W przypadku Intractum Hippocastani substancją czynną leku jest etanolowy wyciąg ze świeżego i niedojrzałego owocu. Jednorazowa porcja leku (2,5 ml) zawiera 23 mg saponin triterpenowych (w przeliczeniu na escynę).
Główną grupą substancji czynnych, które odpowiadają za adekwatności prozdrowotne intraktu z owoców kasztanowca, są diacylowe glikozydy triterpenowe (escyna). Fragmenty niecukrowe (aglikony) wspomnianych substancji są klasyfikowane jako strukturalne pochodne protoescygeniny. Wspomnianej mieszaninie związków przypisuje się głównie adekwatności przeciwobrzękowe oraz przeciwkrzepliwe. Regularne stosowanie przetworów bogatych w escynę usprawnia przepływ krwi i wzmacnia elastyczność, odporność mechaniczną naczyń krwionośnych.
Mechanizm działania escyny i zastosowanie leku
Prawdopodobny mechanizm działania opisywanej substancji związany jest ze zmniejszeniem przepuszczalności kapilarnej i redukcją wydzielania wody do przestrzeni śródkomórkowej. Ponadto uważa się, iż substancja przeciwdziała niekorzystnym skutkom reakcji zapalnej m.in. hamuje aktywację i przyleganie granulocytów obojętnochłonnych, co znacznie zmniejsza obrzęk i chroni ścianę naczyń.
Czytając dokumentację leku, jako wskazanie do użycia wewnętrznego znajdziemy długotrwałe leczenie objawów przewlekłej niewydolności żylnej (m.in. obrzęków podudzi, świądu łydek, „uczucia ciężkości nóg”).
Ze względu na zawartość etanolu należy powstrzymać się od prowadzenia pojazdów mechanicznych bezpośrednio po zażyciu tego preparatu. Ponadto kobiety w ciąży powinny skonsultować chęć stosowania intraktu ze świeżego niedojrzałego owocu kasztanowca z lekarzem prowadzącym. Głównym przeciwskazaniem do stosowania tego leku jest nadwrażliwość na którąkolwiek z substancji czynnych lub pomocniczych. Intractum Hippocastani powinien być stosowany u pacjentów powyżej 18. roku życia.
Kiedy przeanalizujemy ChPL produktów do stosowania zewnętrznego z escyną, to dowiemy się, iż ich użycie jest wskazane m.in. w zapobieganiu i leczeniu obrzęków, krwiaków pourazowych i pooperacyjnych (stłuczenia, skręcenia, ortopedia), zaburzeniach krążenia żylnego w kończynach dolnych, żylakach kończyn dolnych.
Autor: mgr farm. Arkadiusz Przybylski
Bibliografia:
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2012 r. w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Intractum Hippocastani Phytopharm, Wersja 03, 10.2015.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Aescin żel, 05.08.2008.
