Naukowa Fundacja Polpharmy corocznie, począwszy od roku 2002, ogłasza konkurs na najlepsze projekty badawcze w dziedzinie nauk farmaceutycznych i medycznych. Czym kierowała się, na przestrzeni tych ponad 20 lat, wybierając tematy konkursowe?
– Kiedy powstawała fundacja, finansowanie nauki w Polsce nie stało na wysokim poziomie, a mówiąc wprost – na niskim. Tych środków dla polskich badaczy na nowe technologie medyczne, różnego rodzaju badania było bardzo niewiele. Dlatego powołanie Naukowej Fundacji Polpharmy miało być odpowiedzią na potrzebę polskich badaczy i próbą wsparcia rozwoju nauki w Polsce. Fundacji szczególnie zależało na wspieraniu młodych naukowców, po to, aby zmotywować ich do rozwoju naukowego. Nieocenioną rolę odegrała tu rada naukowa, która została powołana przez fundację jako organ odpowiedzialny za poprawność tematów konkursowych. Zasiadają w niej wybitni eksperci z wielu dziedzin medycyny. Wespół z nimi obserwujemy to, co się dzieje w świecie nauki, jakie są trendy, w jakiej dziedzinie dokonał się postęp. Na tej podstawie zostaje opracowany temat konkursowy na dany rok, który odpowiada konkretnemu światowemu trendowi. Zależy nam bardzo na tym, aby Polska nauka podążała za nauką światową, a tylko wspierając badaczy, można popchnąć ten rozwój do przodu. Takim głównym organem odpowiadającym za dobór tematyki konkursowej była i jest przez cały czas rada naukowa fundacji.
Jakie cele stawia sobie fundacja, wybierając tematy konkursowe? Komu one mają służyć?
– Nadrzędnym celem, którym się kierujemy przy wyborze nowego tematu konkursowego, jest to, aby temat był maksymalnie szeroki, a co się z tym wiąże, mógł dotrzeć do jak największej grupy badaczy, naukowców. Chodzi o to, żeby temat nie ograniczał badaczy i nie wykluczał żadnej grupy zajmującej się określona tematyką, w tym niszowymi zagadnieniami. Zależy nam, aby każdy zainteresowany rozwojem naukowiec, z obszaru medycyny, farmacji, nauk biomedycznych, mógł przystąpić ze swoim projektem do naszego konkursu. Warto wspomnieć, iż pomimo tego, iż Polpharma jest firmą farmaceutyczną, a Naukowa Fundacja Polpharmy niejako jest jej częścią, to jednak fundacja nie ogranicza się, ani do wsparcia samych lekarzy, ani też wyłącznie farmaceutów. Celujemy do wszystkich ludzi świata nauki i jesteśmy otwarci na wspieranie badaczy ze wszystkich dziedzin medycyny, farmacji i nauk biomedycznych.
Ile środków finansowych na realizację grantów przekazała dotychczas fundacja?
– Łączna wartość środków przekazanych przez Naukową Fundację Polpharmy to ponad 30 mln zł. Kwota ta wsparła 82 projekty badawcze. O randze konkursu może świadczyć fakt, iż do 21 dotychczasowych edycji zgłoszono prawie 900 projektów. Te liczby zaczynają robić wrażenie, a my mamy apetyt na więcej. Chcemy zwiększać środki, zarówno te, przyznawane w ramach konkursu, jak i te kierowane na cele statutowe fundacji. Liczymy na to, iż obserwowany trend dotyczący liczby zgłaszanych do konkursu projektów będzie zachowany. Tak, jak jest obecnie.
Czy wszystkie zlecone tematy grantowe przełożyły się na postęp w naukach medycznych i/lub farmaceutycznych?
– W trakcie tych ponad 20 lat były projekty, które okazały się trudne do realizacji – czy to ze względów formalnych, czy też medycznych. Niemniej jednak liczy się każda cegiełka, choćby ta najmniejsza. Co istotne, zdecydowana większość laureatów przekuła prace nad swoimi projektami w sukces. Jako fundacja mamy możliwość obserwowania działań naszych grantobiorców. Ogłoszenie tematów konkursu, a następnie nagrodzenie laureatów grantami przyczynia się do rozwoju nauki w danym obszarze. Wszystkie granty, które przyznajemy, mają wspierać nie tylko rozwój środowiska naukowego, ale także pacjenckiego. Niekiedy jest to nowa terapia, innym razem nowy lek czy nowa metoda diagnostyczna. Wspierając młodych badaczy, obserwujemy też, jak przyznane na początku ich naukowej drogi granty pomagają im rozwijać się w sferze nauki. Widzimy naukowca, który wnioskował o grant, rozpoczynając pracę jako lekarz. Po kilku latach spotykamy go ponownie – będąc utytułowanym doktorem czy docentem, przystępuje do naszych kolejnych konkursów. To jest niesamowite, kiedy obserwujemy, jak fundacja zainspirowała rozwój młodych uczonych. Jesteśmy również niezmiernie dumni z tego, iż nagrodzeni przez nas badacze pozostają w obrębie Naukowej Fundacji Polpharmy i iż nasza oferta pozostaje dla nich ciekawa.
Czy mógłby pan wskazać tematy przełomowe, które były realizowane w ramach grantów? Takie, które zapisały się w pana pamięci, jako te przynoszące korzyść: pacjentowi, systemowi, badaczowi, lekarzowi lub innemu użytkownikowi rynku ochrony zdrowia?
– Jestem w zarządzie NFP od dwóch lat, w związku z czym od tego czasu mam możliwość aktywnego uczestnictwa w pracach fundacji, co przekłada się na pewien niewielki, ale jednak wpływ na ogłaszane konkursy. Dlatego też nie chciałbym wypowiadać się o konkursach, które odbyły się przed objęciem przeze mnie funkcji członka zarządu. Na pewno jednak mógłbym wyróżnić edycję konkursu z 2022 roku, którego tematem była „Cyfryzacja dla poprawy wyników leczenia”.
Szczególną moją uwagę zwrócił projekt konkursowy doktora Bogusza Aksak-Wąsa z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Jego wyróżniona praca dotyczy aplikacji do opieki nad pacjentami zakażonymi wirusem HIV. Celem tego projektu, realizowanego przez zespół pana doktora, jest opracowanie aplikacji mobilnej, która posłuży do ulepszenia zdalnej opieki nad pacjentem zakażonym HIV. Chodzi tu m.in. o monitorowanie wyników badań pacjenta oraz planowania personalizowanego postępowania terapeutycznego. Ten projekt wydaje mi się tym, czym fundacja powinna się zajmować, tzn. znalezieniem pewnej niszy. Stworzenie aplikacji, której do tej pory nie było na rynku, do poprawy prowadzenia wbrew pozorom bardzo dużej grupy pacjentów, będzie nieocenione. A jak mówi sam laureat, takim podstawowym celem tego projektu jest ucyfrowienie opieki nad zakażonymi. Co prawda ten projekt został dopiero nagrodzony i jest w realizacji, co oznacza, iż jego efekty będziemy mogli obserwować dopiero za dwa lata, jednak w mojej ocenie jest bardzo przyszłościowy.
Dokąd zatem zmierza fundacja?
– Od 22 lat fundacja niezmiennie wspiera środowisko medyczne, akademickie, farmaceutyczne, a także stara się wspierać pacjentów. Angażujemy się w wiele działań mających na celu poprawę i rozwój polskiej myśli naukowej. Koncentrujemy swoje działania na aktualnych wydarzeniach w ochronie zdrowia – jednym z kluczowych jest zagadnienie rejestrów medycznych. Temu poświęcone zostały nasze tegoroczne debaty. Jest to też temat najnowszej edycji konkursu na projekt badawczy – brzmi on: „Wykorzystanie baz danych do poprawy profilaktyki, diagnostyki i terapii”. Mamy ambicję, żeby w niedalekiej przyszłości, jako fundacja, stać się miejscem skupiającym projekty innowacyjne. Osobiście bardzo wspieram ten kierunek i cieszę się, iż mogę być częścią fundacji.
.
