Wrażliwe zmysłowo dziecko – jak rozpoznać i jak wspierać?

Dzieci wrażliwe zmysłowo odbierają świat intensywniej niż ich rówieśnicy. Bodźce, które dla większości są niezauważalne, dla nich mogą być przytłaczające. Ich układ nerwowy intensywniej reaguje na dźwięki, zapachy, dotyk, światło czy smak. To nie zaburzenie, ale unikalna cecha osobowości, wymagająca odpowiedniego podejścia.

Jakie są oznaki nadwrażliwości sensorycznej?

U niemowląt:

• Nadmierne pobudzenie lub drażliwość.
• Częste wybudzanie się w nocy.
• Niechęć do przytulania lub kąpieli.
• Płacz przy głośnych dźwiękach lub jaskrawym świetle.

U starszych dzieci:

• Unikanie kontaktu fizycznego i określonych tkanin.
• Lęk przed hałasem, tłumem lub jasnym światłem.
• Wybiórczość pokarmowa.
• Problemy z koncentracją i adaptacją do nowych sytuacji.

Wysoka wrażliwość a inne zaburzenia

Wysoką wrażliwość można pomylić z ADHD czy autyzmem. Kluczową różnicą jest zdolność wysoko wrażliwych dzieci do nawiązywania głębokich relacji emocjonalnych i refleksyjnego podejścia do świata.

Jak wspierać wrażliwe dziecko?

1. Twórz przyjazne środowisko

Dzieci wysoko wrażliwe potrzebują przestrzeni, która nie będzie ich przytłaczać. jeżeli hałas w domu jest dla nich męczący, warto stworzyć cichy kącik, gdzie będą mogły odpocząć. Może to być namiot w pokoju, fotel z miękkimi poduszkami albo półka pełna ulubionych książek i zabawek sensorycznych. najważniejsze jest także zwrócenie uwagi na odzież – metki, sztywne materiały czy za ciasne skarpetki mogą sprawiać im dyskomfort. Warto pozwolić dziecku wybierać ubrania, w których czuje się dobrze.

2. Buduj poczucie bezpieczeństwa

Dzieci wysoko wrażliwe często odczuwają lęk przed zmianami i nieoczekiwanymi sytuacjami. Ustalony plan dnia pozwala im poczuć się stabilnie i bezpiecznie. jeżeli planujesz coś nowego – np. wizytę u lekarza czy pierwszą lekcję tańca – przygotuj dziecko wcześniej, opowiadając mu, czego może się spodziewać. Możesz pokazać zdjęcia miejsca, które odwiedzicie, lub obejrzeć razem filmik o tym, jak wygląda wizyta u lekarza. Wspólna rozmowa i stopniowe oswajanie się z nową sytuacją pomoże dziecku przejść przez nią z mniejszym stresem.

3. Akceptuj i ucz regulacji emocji

Wrażliwe dzieci przeżywają emocje intensywnie – zarówno te pozytywne, jak i negatywne. Gdy dziecko płacze z powodu czegoś, co dorosłym wydaje się błahe, zamiast mówić „Nie przesadzaj”, warto przyjąć inną strategię: „Widzę, iż to było dla ciebie trudne. Chcesz mi o tym opowiedzieć?”. Takie podejście pomaga dziecku zrozumieć swoje uczucia i uczy, jak je regulować. Warto też wprowadzać techniki wyciszające, takie jak głębokie oddychanie, rysowanie czy słuchanie spokojnej muzyki, które pomogą dziecku znaleźć sposób na radzenie sobie ze stresem.

Terapia i zabawy sensoryczne

Jeśli wrażliwość dziecka znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się ze specjalistą. Można też stosować domowe sposoby wspierania integracji sensorycznej:

• Zabawy dotykowe – ścieżki sensoryczne z różnych materiałów.
• Ćwiczenia równowagi – zabawy na huśtawce, turlanie się.
• Zabawy w zapachy i smaki – eksplorowanie różnych aromatów i konsystencji jedzenia.

Podsumowanie

Wysoka wrażliwość to nie problem, a wyjątkowa cecha, która przy odpowiednim wsparciu może stać się atutem. Dzieci wysoko wrażliwe są empatyczne, intuicyjne i skrupulatne – potrzebują jedynie warunków do rozwoju w zgodzie z ich naturą. Jak powiedział Thomas Boyce, są jak orchidee – jeżeli zapewnimy im adekwatną opiekę, rozkwitną pięknem i siłą.

źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/photos/ch%C5%82opiec-portret-dziecko-r%C4%99ce-317041/

Magdalena Kwiatkowska