Wpływ mediów społecznościowych na zdrowie psychiczne dziewcząt i kobiet

Media społecznościowe stały się integralną częścią codzienności, wiele osób spędza w nich co najmniej kilka godzin dziennie. Szczególne znaczenie odgrywają w życiu młodych dziewcząt i kobiet. Chociaż oferują wiele korzyści, takich jak możliwość nawiązywania kontaktów, rozwój zawodowy czy szybki dostęp do informacji, coraz więcej badań wskazuje na ich negatywny wpływ na zdrowie psychiczne.

Nadmierne korzystanie z social mediów może prowadzić do obniżenia samooceny, lęku, depresji oraz zaburzeń odżywiania. Może to mieć długofalowe skutki, wpłynąć na przyszłość kobiety oraz następnych pokoleń, a choćby w skrajnych przypadkach, może doprowadzić do tragedii.

Dlaczego dziewczęta i kobiety są bardziej narażone?

Badania wskazują, iż media społecznościowe wpływają na zdrowie psychiczne dziewcząt bardziej niż na chłopców. Istnieje kilka powodów, dla których to kobiety są bardziej podatne na negatywne skutki:

1. Większa skłonność do porównań społecznych – dziewczęta częściej porównują się do rówieśniczek, influencerek czy celebrytek, co może prowadzić do niskiej samooceny.

2. Większa presja dotycząca wyglądu – w mediach społecznościowych dominują wyidealizowane obrazy ciała i życia, które tworzą nierealistyczne standardy piękna.

3. Większa podatność na cyberprzemoc – dziewczęta są częściej ofiarami hejtu, nękania i presji związanej z wizerunkiem online.

4. Presja społeczna i potrzeba akceptacji – media społecznościowe często wzmacniają potrzebę uzyskiwania pozytywnej reakcji poprzez polubienia i komentarze, co może wpływać na poczucie własnej wartości.

Badania i raporty

1. Raport “MŁODE GŁOWY” (2023)

W badaniu przeprowadzonym przez Fundację UNAWEZA wzięło udział ponad 180 000 uczniów w wieku 10–19 lat. Wnioski były alarmujące:

• 52,4% badanych ma skrajnie niską samoocenę.

• 28% zadeklarowało brak chęci do życia.

• 40% przyznało, iż miało myśli samobójcze.

• 8,8% podjęło próbę samobójczą.

Z raportu wynika, iż młode dziewczęta częściej niż chłopcy zgłaszały problemy ze zdrowiem psychicznym, co może być związane z presją wywieraną przez media społecznościowe. (mlodeglowy.pl)

2. Badanie Education Policy Institute i The Prince’s Trust (2022)

Badanie przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wykazało, iż nadmierne korzystanie z social mediów negatywnie wpływa na samoocenę i zdrowie psychiczne nastolatek. Okazało się, iż w wieku 14 lat dziewczęta częściej niż chłopcy zgłaszały objawy depresji i niskiego poczucia własnej wartości.

3. Raport UNICEF (2021) – „State of the World’s Children”

UNICEF zwraca uwagę, iż media społecznościowe mogą nasilać problemy psychiczne, zwłaszcza wśród dziewcząt, poprzez:

• nadmierną ekspozycję na negatywne treści,

• presję związaną z wyglądem,

• ograniczenie snu przez wielogodzinne korzystanie z social mediów,

• wzrost poczucia izolacji.

4. Badanie JAMA Psychiatry (2023)

Badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Harvarda wykazało, iż dziewczęta, które spędzają ponad 3 godziny dziennie na mediach społecznościowych, są dwukrotnie bardziej narażone na rozwój depresji niż ich rówieśniczki, które korzystają z nich rzadziej.

5. Badanie Amnesty International (2025)

W międzynarodowej ankiecie przeprowadzonej przez Amnesty International, młode osoby wyraziły obawy dotyczące negatywnego wpływu mediów społecznościowych na prywatność i zdrowie psychiczne.

6. Raport Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę (2022)

W raporcie “Dzieci się liczą 2022” odnotowano, iż liczba prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży w Polsce osiągnęła najwyższy poziom od lat, co może być związane z wpływem mediów społecznościowych na ich zdrowie psychiczne.

Jakie mechanizmy prowadzą do problemów psychicznych?

1. Porównania społeczne – idealizowane obrazy życia i ciała powodują poczucie niższej wartości.

2. Zaburzenia obrazu ciała – ekspozycja na wyretuszowane zdjęcia prowadzi do kompleksów i zaburzeń odżywiania.

3. FOMO (Fear of Missing Out) – lęk przed „wypadnięciem” z życia towarzyskiego zwiększa stres i poczucie izolacji.

4. Cyberprzemoc – dziewczęta częściej niż chłopcy doświadczają hejtu i nękania w sieci.

5. Zaburzenia snu – niebieskie światło ekranów i nadmierna aktywność w social mediach prowadzą do problemów ze snem, co dodatkowo pogarsza samopoczucie.

Jak ograniczyć negatywny wpływ social mediów?

• Świadomie podchodź do treści – obserwuj konta, które inspirują, a nie wpędzają w kompleksy.

• Ogranicz czas spędzany na social mediach – ustal zdrowe limity korzystania z aplikacji.

• Pamiętaj, iż to, co widzisz, często nie jest rzeczywistością – zdjęcia są edytowane i przedstawiają wyidealizowany obraz życia.

• Dbaj o higienę cyfrową – ogranicz korzystanie z telefonu przed snem.

Dla rodziców i bliskich:

• Rozmawiaj o wpływie mediów społecznościowych na samoocenę.

• Zachęcaj do korzystania z social mediów w sposób świadomy.

• Wspieraj dziewczęta i kobiety w budowaniu pozytywnego obrazu siebie.

• Monitoruj czas online, zwłaszcza u młodszych użytkowniczek.

Raport „Depresja u kobiet” Projekt The Presja (2024)

Depresja nierozerwalnie związana jest z obniżeniem samooceny i zaburzeniem obrazem własnej osoby. Jest ona zarówno przyczyną, jak i skutkiem dążenie do perfekcji oraz prób spełnienia nierealnych oczekiwań. Często łączy się również z zaburzonym obrazem własnego ciała, niezadowoleniem, dążeniem do osiągnięcia wygórowanych standardów – standardów społecznych, pochodzących głównie z mediów społecznościowych, kultury i otoczenia.

W raporcie autorki skupiły się właśnie na oczekiwaniach społecznych, które nakładane są na kobiety oraz ich wpływie na samopoczucie.

W badaniu zidentyfikowano 217 różnych przekonań – większość z nich dotyczyła wyglądu, higieny i fizyczności kobiet.

Wiele badań przedstawionych w raporcie pokazuje, jak drastycznie kobiety są niezadowolone z własnego wyglądu. Niestety, główną rolą odgrywają tu właśnie media społecznościowe – które zostały stworzone w zupełnie innym celu, a często stają się narzędziem nieustannych porównywanie z koleżankami, z celebrytkami – bez zwracanie uwagi na prawdziwość tego obrazu. Często zapominamy, iż zdjęcia poddawane są obróbce oraz iż przedstawiają tylko wybrany fragment życia, a nie „codzienność”.

Autorki raportu „Depresja u kobiet” przedstawiają w nim pięć zaleceń dla zdrowej głowy – aby je poznać, zachęcam do pobrania raportu: https://depresjakobiet.grwebsite.pl/

Podsumowanie

Choć media społecznościowe oferują wiele możliwości, ich nadmierne i nieświadome używanie może negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne dziewcząt i kobiet. najważniejsze jest promowanie świadomego korzystania z tych platform, edukacja na temat potencjalnych zagrożeń oraz budowanie zdrowej samooceny niezależnej od świata online. Niezmiernie istotne jest dbanie o budowanie zdrowego obrazu własnej osoby wśród szczególnie młodego pokolenia. Niestety hejt w social mediach i niska samoocena może doprowadzić do utraty zdrowia lub życia.

Aby dowiedzieć się więcej na temat depresji wśród kobiet oraz wpływu social mediów – kliknij tu i pobierz Raport

Bibliografia:

• Andrzejewska A., Rafalska K. i Sobik J. (2024) „Depresja u kobiet”. Raport Projektu The Presja. Pobrano z https://depresjakobiet.grwebsite.pl/

• Amnesty International. (2025). „Jesteśmy całkowicie pozbawieni osłony” – badania wpływu mediów społecznościowych na młodych ludzi.

• Education Policy Institute & The Prince’s Trust. (2022). Social Media and Adolescent Well-being.

• Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. (2022). Dzieci się liczą 2022 – Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży.

• Fundacja UNAWEZA. (2023). MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym. Pobrano z mlodeglowy.pl

• Orben, A., & Przybylski, A. K. (2019). The association between adolescent well-being and digital technology use. Nature Human Behaviour, 3(2), 173-182.

• Twenge, J. M., & Campbell, W. K. (2023). Associations between social media use and adolescent depression: A longitudinal study. JAMA Psychiatry.

• UNICEF. (2021). State of the World’s Children: On My Mind – Promoting, protecting and caring for children’s mental health.