Wpływ maltretowania w dzieciństwie na epigenom plemników

Najnowsze badanie dowodzi, iż stres przeżyty w dzieciństwie może wpływać na materiał genetyczny ojca, a tym samym potencjalnie oddziaływać na rozwój układu nerwowego potomstwa.

Przemoc w dzieciństwie – nieoczywiste konsekwencje zdrowotne

Doświadczenie przemocy w dzieciństwie może prowadzić do długotrwałych konsekwencji zdrowotnych zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Co więcej, badania na zwierzętach sugerują, iż taki stres może oddziaływać na kolejne pokolenia poprzez zmiany epigenetyczne, które wpływają na aktywność genów.

Trauma i stres a jakość plemników. Badanie

Aby sprawdzić, czy podobny mechanizm występuje u ludzi, naukowcy przebadali plemniki mężczyzn, którzy w dzieciństwie doświadczyli traumy. Następnie porównali ich materiał genetyczny z grupą mężczyzn bez takich doświadczeń. Analizowali małe cząsteczki RNA oraz poziom metylacji DNA – procesy, które mogą regulować aktywność genów.

Do badania zaproszono ojców uczestniczących w projekcie FinnBrain Birth Cohort Study, których dzieci miały wówczas 9 lat. Informacje na temat doświadczeń traumy w dzieciństwie zebrano przy użyciu skali TADS (Trauma and Dissociation Symptoms). Kwestionariusz ten był wypełniany przez ojców około 14. tygodnia ciąży ich dziecka i obejmował pięć głównych obszarów. Były nimi zaniedbanie emocjonalne, przemoc emocjonalną, zaniedbanie fizyczne, przemoc fizyczną oraz wykorzystywanie seksualne.

Uczestników podzielono na dwie grupy:

• Grupa kontrolna – mężczyźni z niskim wynikiem TADS (≤10).
• Grupa przypadków – mężczyźni z wysokim wynikiem TADS (≥39).

Po zebraniu danych od uczestników pobrano próbki nasienia, które następnie poddano szczegółowym analizom epigenetycznym.

Przemoc w dzieciństwie a epigenetyka

Badanie wykazało, iż mężczyźni, którzy doświadczyli trudnych wydarzeń w dzieciństwie, mieli odmienny wzorzec metylacji DNA oraz ekspresji małych cząsteczek RNA w plemnikach w porównaniu do tych, którzy nie byli narażeni na takie doświadczenia. Szczególnie istotne zmiany zaobserwowano w genach związanych z rozwojem mózgu, takich jak CRTC1 i GBX2. Naukowcy sugerują, iż modyfikacje te mogą wpływać na rozwój zarodka po zapłodnieniu oraz na kształtowanie się układu nerwowego u potomstwa.

Wyniki te dostarczają dalszych dowodów na wpływ czynników środowiskowych na epigenom plemników u ludzi. Otwierają również nowe perspektywy badawcze dotyczące długofalowych skutków tych zmian dla zdrowia kolejnych pokoleń.