Wiosenne przebudzenie – jak rozwijać świadomość ciała i emocji u dzieci z ASD?Zajęcia rewalidacyjne

Ćwiczenia ruchowe, uważność, rozwijanie świadomości ciała i emocji w harmonii z naturą. Inspirujące techniki wsparcia.

Scenariusz zajęć rewalidacyjnych dla uczniów ze spektrum autyzmu

Cele zajęć:

• Rozwijanie świadomości ciała poprzez ćwiczenia ruchowe i sensoryczne.
• Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i nazywania emocji.
• Wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa i harmonii z otoczeniem.
• Ćwiczenie uważności i relaksacji poprzez kontakt z przyrodą.

Czas trwania: 45-60 minut

Materiały:

• Miękkie maty do siedzenia.
• Obrazy i ilustracje przedstawiające różne emocje.
• Naturalne elementy: liście, kwiaty, kamienie, mech.
• Muzyka relaksacyjna (np. dźwięki natury).
• Lustro dla wszystkich dziecka.

Przebieg zajęć:

1. Powitanie i wprowadzenie do tematu (10 min)

Nauczyciel wita dzieci i zaprasza je do zajęcia wygodnych miejsc na matach. Rozpoczynamy od rozmowy o wiośnie i jej wpływie na otaczający nas świat.

Nauczyciel mówi:
„Wiosna to czas wielkich zmian. Po długiej zimie przyroda budzi się do życia. Z dnia na dzień robi się coraz cieplej, dni stają się dłuższe, a na drzewach pojawiają się pierwsze pączki a później zielone listki. Ptaki wracają z dalekich państw i zaczynają śpiewać radośnie o poranku. Na łąkach i w parkach możemy zobaczyć pierwsze kwiaty – przebiśniegi, krokusy i żonkile. Powietrze pachnie świeżością, a deszczowe dni pomagają roślinom rosnąć. Czy zauważyliście te zmiany wokół siebie?”

Pytania do dzieci:

• Co zauważyliście na dworze w ostatnich dniach? Jak zmienia się świat?
• Jak się dzisiaj czujecie? Czy macie jakieś emocje związane z wiosną?

2. Ćwiczenia uważności – „Obudź swoje ciało” (15 min)

Dzieci wykonują proste ćwiczenia ruchowe inspirowane budzącą się przyrodą:

• „Budzenie pąków” – siadamy na matach zwinięci w kulkę (jak pączek na drzewie), a następnie powoli się rozciągamy i rozwijamy ręce, jak kwiat otwierający się na słońce.
• „Taniec liści na wietrze” – swobodne poruszanie się po sali, delikatne kołysanie ciałem, rozluźnianie napięć.
• „Krople deszczu” – lekkie stukanie opuszkami palców po różnych częściach ciała, aby obudzić jego świadomość.

3. Rozpoznawanie emocji – „Jak czuje się wiosna?” (15 min)

Każde dziecko otrzymuje ilustrację z różnymi emocjami (radość, spokój, ekscytacja, zmęczenie, zaskoczenie). Wspólnie zastanawiamy się, które emocje kojarzą się z wiosną.

Ćwiczenia:

• „Lustro emocji” – dzieci patrzą w lustro i próbują naśladować wybraną emocję.
• „Wiosenna paleta uczuć” – dzieci dobierają naturalne elementy (liście, kwiaty, kamienie) do konkretnych emocji (np. miękki mech – spokój, jaskrawy kwiat – radość).

4. Relaksacja i kontakt z naturą (10 min)

Na zakończenie włączamy delikatną muzykę z dźwiękami natury. Dzieci leżą na matach, zamykają oczy i słuchają nagrania, wyobrażając sobie wiosenną łąkę.

Ćwiczenie:

• Nauczyciel opowiada krótką historię: „Jesteśmy na zielonej łące, czujemy ciepło słońca na skórze, słyszymy śpiew ptaków…”.
• Dzieci opisują, jakie odczucia pojawiły się w ich ciele.

5. Podsumowanie i zakończenie zajęć (5 min)

Każde dziecko dzieli się swoim ulubionym momentem zajęć i mówi, jak się teraz czuje. Zakończenie zajęć symbolicznym gestem – np. przekazaniem „wiosennego ciepła” poprzez uścisk dłoni.

Wnioski pedagogiczne:

Regularne ćwiczenia świadomości ciała i emocji pomagają dzieciom z ASD lepiej rozumieć swoje reakcje, wzmacniają ich umiejętność samoregulacji i uważności. Zajęcia inspirowane naturą sprzyjają redukcji stresu i zwiększają poczucie bezpieczeństwa w świecie pełnym bodźców.