Westybulodynia to uciążliwa dolegliwość dotykająca choćby aż do 16% kobiet. W jej przebiegu pojawia się charakterystyczne uczucie pieczenia oraz ból w okolicy przedsionka pochwy. Stanowi odmianę wulwodynii, która odnosi się do objawów bardziej uogólnionych, dotyczących nie tylko przedsionka pochwy, ale również pozostałych lokalizacji w obrębie krocza (np. sromu czy wzgórka łonowego).
Westybulodynia – przyczyny
Ból okolic intymnych w przebiegu westybulodynii diagnozuje się wówczas, gdy nie ma innych uchwytnych jego przyczyn. Oznacza to, iż schorzenie ma podłoże idiopatyczne – pojawia się bez określonej przyczyny, np. stanu zapalnego, infekcji czy uszkodzenia poporodowego krocza. To problem przewlekły, który może trwać wiele lat zanim kobieta zdecyduje się szukać profesjonalnej pomocy. Niektóre badania wykazały, iż westybulodynia może rozwijać się u kobiet, u których w okolicy krocza znajduje się zbyt gęsta sieć zakończeń nerwowych dająca nadwrażliwość przedsionka pochwy. To z kolei ma podłoże genetyczne. Czynnikami ryzyka westybulodynii są:
- noszenie zbyt ciasnej bielizny lub spodni;
- noszenie odzieży z nieprzewiewnych, sztucznych i drażniących materiałów;
- częste stosunki seksualne bez odpowiedniego nawilżenia pochwy, co daje sumowanie się otarć i mikrourazów;
- zbyt duży stres w życiu codziennym, przeżyta trauma;
- nerwica i osobowość neurotyczna.
Rozpoznanie westybulodynii można postawić dopiero po wykluczeniu innych chorób o podłożu organicznym, takich jak choćby opryszczka sromu, endometrioza, zapalenia grzybicze, blizny i zrosty po operacjach ginekologicznych, kontaktowe zapalenie skóry czy choroby weneryczne.
Westybulodynia – objawy
Westybulodynia objawia się silnym bólem, pieczeniem i nadwrażliwością okolicy przedsionka pochwy. Pacjentki wskazują na charakterystyczne uczucie szczypania i mrowienia lub po prostu na długotrwałe dolegliwości bólowe nasilające się podczas dotykania tej okolicy. Aby zdiagnozować westybulodynię objawy muszą trwać nieprzerwanie przez przynajmniej 3 miesiące. Zmiany skórne w przebiegu choroby się nie pojawiają. Westybulodynia często wręcz uniemożliwia odbycie stosunku seksualnego, ponieważ wprowadzenie członka do pochwy mimo rozluźnienia mięśni dna miednicy jest niemożliwe. Także kontrolne badania ginekologiczne kojarzą się z bólem i dyskomfortem.
Wskutek odczuwania bólu pacjentki mogą zgłaszać zwiększoną ilość wydzieliny z pochwy. Ma ona jednak fizjologiczną konsystencję, jest czysta i bezwonna. Towarzyszyć może temu delikatne zaczerwienienie przedsionka pochwy.
Westybulodynia – leczenie
Do niedawna kobiety żyły ze swoim problemem ze względu na brak wiedzy na temat specjalistów, którzy mogliby im pomóc. W ostatnich latach prężnie rozwinęła się jednak fizjoterapia uroginekologiczna, w związku z czym westybulodynia nie jest już aż tak niepokojącym problemem zdrowotnym – istnieją skuteczne techniki radzenia sobie z nią. Leczenie westybulodynii jest jednak bardzo złożone, wymaga dużej wiedzy i zaangażowania zarówno ze strony pacjentki, jak i szeregu specjalistów. Do zespołu interdyscyplinarnego wchodzą fizjoterapeuta uroginekologiczny, ginekolog oraz psychoterapeuta. Podstawą jest psychoterapia (zrozumienie fizjologii problemu oraz nauka radzenia sobie ze stresem i silnymi emocjami) oraz fizjoterapia (manualne rozluźnienie napięć mięśniowo-powięziowych, terapia bolesnych punktów spustowych, nauka świadomej aktywacji i rozluźniania dna miednicy). Ważnymi składowymi procesu terapeutycznego są również:
- odpowiednia dieta – niskoszczawianowa, bogata w białka, witaminy i minerały;
- suplementacja kolagenu i kwasu hialuronowego;
- odpowiednia higiena sromu, stosowanie wyłącznie pianek do higieny intymnej i unikanie mycia sromu zwykłym żelem pod prysznic;
- noszenie zwiewnej, bawełnianej bielizny;
- dbanie o nawilżenie pochwy podczas stosunków seksualnych.
W niektórych przypadkach konieczne okazuje się stosowanie farmakoterapii miejscowej. Zwykle na noc są to maści zawierające 5% lidokainy, kremy zawierające estrogeny lub kremy z 6% gabapentyną. Iniekcje z użyciem toksyny botulinowej wykonywane w obrębie przedsionka pochwy lub mięśni dźwigaczy powtarzane co 2 tygodnie poprzez blokowanie unerwienia współczulnego i przywspółczulnego znoszą bodźce nocyceptywne z okolicy sromu.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Zobacz więcej... | |
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o adekwatnościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Markowska A., Wulwodynia – diagnostyka i leczenie, Gin Pol Med Project, 4/2011.
- Pawlaczyk M., Korzeniowska K., Pawlaczyk M., Wulwodynia – ciągle aktualne wyzwanie terapeutyczne, Przegląd Dermatologiczny, 104/2017.
- Baranowski M., Rogowski A., Uroginekologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2018.
- Tanzberger R., Kuhn A., Mobs G., Baumgartner U., Dno miednicy – fizjologia, patologia, diagnostyka i leczenie, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2020.