Werbena pospolita, zwana również werbeną lekarską, to jedna z roślin szczególnie cenionych w ziołolecznictwie, której szerokie adekwatności i dobroczynne działanie można docenić przy wielu różnorodnych wskazaniach. Znajdziemy w niej m.in. substancje o adekwatnościach antyoksydacyjnych, antyzapalnych, nasennych i uspokajających, a także antybakteryjnych i przeciwgrzybiczych.
Werbena pospolita jest rośliną powszechną niemal na całym świecie – rośnie dziko również w Polsce, osiągając około 1 metra wysokości. Roślina jest wykorzystywana w ziołolecznictwie od bardzo dawna – już w starożytności ceniono jej adekwatności. Roślina może być stosowana przeciwbólowo, poza tym ma adekwatności moczopędne i rozkurczające, a dodatkowo pomaga przy problemach żołądkowo-jelitowych oraz sprawdza się w walce z nadmiernym napięciem emocjonalnym i stresem. Wpływa korzystnie również na odporność oraz na ciśnienie krwi. Co jeszcze warto wiedzieć o werbenie i jej adekwatnościach leczniczych? Zapraszamy do artykułu, gdzie można znaleźć więcej informacji o werbenie i możliwościach jej wykorzystania!
Spis treści
- Co to za roślina werbena? Rodzaje
- Werbena pospolita – adekwatności
- Werbena lekarska – zastosowanie w ziołolecznictwie
- Jak stosować werbenę?
- Kto nie powinien stosować werbeny? Przeciwwskazania
Co to za roślina werbena? Rodzaje

Produkty wspomagające w stosowaniu diety
Werbena (witułka) to nazwa roślin z rodziny werbenowatych, w skład której wchodzi około 150 różnych gatunków. W Polsce rośnie dziko jeden gatunek werbeny, a konkretnie werbena pospolita. W ziołolecznictwie wykorzystuje się przede wszystkim właśnie ten gatunek, czyli werbenę pospolitą, która nie bez powodu zwana jest też werbeną lekarską. Roślinę można znaleźć niemal na całym świecie, w tym w Europie, Ameryce Północnej i Ameryce Południowej, a także w Azji. Jej cenne adekwatności są znane nie od dziś. Już w starożytności werbenę utożsamiano z boskością i traktowano jako roślinę świętą wykorzystywaną przy różnych rytuałach. Niedawno roślina ta znów powróciła do łask i cieszy się rosnącym zainteresowaniem wśród osób poszukujących naturalnych sposobów na wspieranie zdrowia swojego organizmu. Walory prozdrowotne werbeny pospolitej są również przedmiotem licznych badań.
Zapraszamy do zapoznania się z produktami ziołowymi, które znajdziesz w naszej aptece internetowej (w tym werbena).
-
Werbena cytrynowa liść (Tylko Natura) 100 g 14,05 PLN Sprawdź
-
Koper włoski fix (Tylko Natura) x 30 sasz 9,25 PLN Sprawdź
-
Mięta fix (Tylko Natura) x 30 sasz 7,55 PLN Sprawdź
Można wymienić również wiele innych gatunków werbeny, w tym tych uprawianych jako ozdobne. Dobry przykład stanowi werbena cytrynowa, werbena ogrodowa czy werbena patagońska. Szczególnie popularna jest wspomniana wyżej werbena cytrynowa. Werbena cytrynowa również jest wykorzystywana częściowo w aromaterapii i ziołolecznictwie, poza tym niejednokrotnie jest składnikiem kosmetyków i perfum. Sprawia to, iż wiele osób myli ją z werbeną pospolitą, jednak należy wiedzieć, iż nie są to te same rośliny i różnią się adekwatnościami.
Werbena pospolita – adekwatności
W ziołolecznictwie werbena pospolita jest bardzo dobrze znana i ceniona. Jest to roślina jednoroczna osiągająca choćby 1 metr wysokości, która najlepiej rośnie w miejscach o dobrym lub częściowym nasłonecznieniu. Preferuje podłoża przewiewne i żyzne. Werbena posiada silnie rozkrzewioną łodygę i szorstkie liście o kształcie lancetowatym. Kwitnie od lipca do września, ciesząc oczy drobnymi kwiatami w kolorze białym lub liliowym.
Najcenniejsze adekwatności lecznicze posiada ziele werbeny, które jest bogate między innymi w takie składniki jak:
- glikozydy irydoidowe,
- trójterpeny,
- flawonoidy,
- fitosterole,
- olejek eteryczny,
- werbalina,
- pochodne kwasów fenolowych,
- hastatozyd.
To właśnie dzięki zawartości glikozydów irydoidowych ziele werbeny może wpływać tonizująco na układ nerwowy człowieka i wykazywać działanie uspokajające. Na uwagę zasługują również inne substancje aktywne, które znajdziemy w werbenie. Przykładowo fitosterole i flawonoidy zawarte w werbenie wykazują adekwatności rozkurczowe i moczopędne, a przy tym mogą wspierać kondycję naczyń krwionośnych, działając na nie uszczelniająco i wzmacniająco. Dzięki zawartości antyoksydantów, takich jak pochodne kwasów fenolowych oraz flawonoidy, werbena pomaga walczyć z negatywnym wpływem wolnych rodników na organizm, w tym np. z procesami starzenia.
Werbena lekarska – zastosowanie w ziołolecznictwie
Werbenę lekarską można wykorzystać przy wielu wskazaniach. adekwatności werbeny są bowiem bardzo szerokie, podobnie jak jej działanie na organizm. Jest polecana między innymi jako roślina o adekwatnościach wzmacniających oraz rozgrzewających. Cenione jest również żółciopędne działanie tej rośliny, a także jej działanie sekretolityczne. Składniki aktywne werbeny posiadają również działanie przeciwutleniające i przeciwbakteryjne, a także przeciwgrzybicze i przeciwzapalne. Werbena ma również, dzięki swoim składnikom aktywnym, adekwatności uspokajające i przeciwlękowe, a także neuroochronne i nasenne.
Preparaty z werbeną wykorzystuje się między innymi u pacjentów zmagających się z ostrymi i przewlekłymi stanami zapalnymi dróg oddechowych. Mogą okazać się wsparciem w przypadku pacjentów zmagających się z objawami przeziębienia i grypy, w tym przy uciążliwym nieżycie nosa i kaszlu. Substancje czynne zawarte w werbenie mogą również działać łagodząco przy dokuczliwych objawach alergii. Podaje się ponadto, iż werbena znajduje zastosowanie w przypadku problemów ze snem oraz przy nadmiernym napięciu emocjonalnym, pomagając zmniejszyć nerwowość, uspokoić się i wyciszyć.
Gdzie jeszcze sprawdzi się werbena pospolita? Wykorzystanie tej rośliny jest polecane również przy bólach różnego pochodzenia. Sprawdzi się np. w przypadku dolegliwości bólowych głowy, gardła czy zęba. Może być również pomocna w przypadku problemów z wysokim ciśnieniem, poza tym bywa stosowana w przypadku chorób układu moczowego i niedokrwistości. Także osoby zmagające się z problemami z tarczycą powinny zainteresować się adekwatnościami werbeny, poza tym jej działanie mogą docenić kobiety potrzebujące wyregulować cykle menstruacyjne. Werbenę można też stosować przy stanach zapalnych skóry, a choćby w przypadku hemoroidów.
Jak stosować werbenę?
Aby móc wykorzystać cenne adekwatności werbeny, należy odpowiednio ją przygotować. Napar z werbeny można stosować zarówno do picia, jak i zewnętrznie, w tym np. do przygotowania okładów. By przygotować napar z werbeny, wystarczy zalać 1 łyżkę rozdrobnionego ziela szklanką gorącej wody. Napar z werbeny może być pomocny w przypadku infekcji dróg oddechowych, którym towarzyszy uciążliwy kaszel. Warto również pić werbenę w okresach obniżonej odporności, by wesprzeć swój układ immunologiczny. To także opcja polecana w przypadku osób zestresowanych i zmagających się z bezsennością – napar z werbeny pomoże ukoić nerwy i uporać się z dokuczliwymi problemami z zasypianiem czy wybudzaniem się w nocy. Nie należy oczywiście stosować zbyt wysokich dawek werbeny w naparze, gdyż może to się przyczynić do wystąpienia działań niepożądanych, w tym prowadzić do nudności.
Napar z werbeny można stosować również zewnętrznie, wykorzystując go na przykład do okładów. Będzie odpowiedni w przypadku stanów zapalnych skóry, ran na ciele oraz siniaków. Cenne dla skóry adekwatności werbeny są również wykorzystywane w kosmetykach o adekwatnościach regenerujących. Innym sposobem na wykorzystanie werbeny jest przygotowanie z niej nalewki. Werbenę można również stosować w postaci olejku eterycznego, który jest ceniony nie tylko z uwagi na swój zapach, ale również w związku ze swoim działaniem łagodzącym. Olejek eteryczny z werbeny można np. dodać do kąpieli. Warto ponadto wiedzieć, iż olejek eteryczny z werbeny pomaga skutecznie walczyć z larwami komarów brzęczących, wykazując działanie insektobójcze.
Werbena jest ponadto składnikiem różnego rodzaju medykamentów. Znajdziemy ją przykładowo w preparatach dla osób zmagających się z infekcjami górnych dróg oddechowych, w tym w pastylkach do ssania i syropach.
Kto nie powinien stosować werbeny? Przeciwwskazania
Zioła, choć są produktami naturalnymi, nie mogą być stosowane przez każdego. Werbena również posiada przeciwwskazania, z czym należy się liczyć. Werbeny nie powinny stosować między innymi pacjentki w ciąży. Stosowanie jej w ciąży jest przeciwwskazane, gdyż roślina ma adekwatności mogące zaburzać czynność skurczową macicy. Naparu z werbeny, nalewki z werbeny czy produktów z werbeną nie powinny też stosować osoby, które są nadwrażliwe na rośliny należące do rodziny werbenowatych. Werbeny nie poleca się również osobom zmagającym się z niskim ciśnieniem. jeżeli natomiast chorujesz przewlekle lub przyjmujesz jakiekolwiek leki, stosowanie werbeny dla bezpieczeństwa skonsultuj z lekarzem lub z farmaceutą.
Bibliografia:
- https://rozanski.li/476/verbena-officinalis-l-werbena-pospolita-jako-surowiec-irydoidowy/ [dostęp 03.2025]
- http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2019/01/pf_2018_183-194.pdf [dostęp 03.2025]
- https://www.researchgate.net/publication/301104201_Verbena_officinalis_vervain [dostęp 03.2025]
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Werbena [dostęp 03.2025]
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Werbena_pospolita [dostęp 03.2025]