Najnowsze badania naukowe dowodzą, iż podwyższone ryzyko zawału serca i udaru mózgu u kobiet można przewidzieć choćby na 30 lat przed ich wystąpieniem. Badacze z USA, na czele z prof. Paulem Ridkerem, wskazali, iż odpowiednia analiza trzech specyficznych składników krwi – cholesterolu LDL, białka C-reaktywnego (CRP) oraz lipoproteiny LP(a) – może umożliwić wczesną diagnozę i skuteczne zapobieganie tym chorobom. To odkrycie może odmienić sposób, w jaki monitoruje się zdrowie kobiet, szczególnie w zakresie chorób sercowo-naczyniowych, które są główną przyczyną ich zgonów.
Badania krwi jako najważniejsze narzędzie prognozowania ryzyka
W badaniu, w którym udział wzięło blisko 40 tysięcy kobiet, wykazano, iż prosty zestaw badań krwi może znacząco wpłynąć na wczesne wykrycie zagrożenia. Trzy główne składniki – LDL (tzw. „zły” cholesterol), CRP i LP(a) – są dobrze znane lekarzom, a testy te są łatwo dostępne oraz stosunkowo niedrogie, zarówno w USA, jak i w Polsce.
LDL to frakcja cholesterolu odpowiedzialna za tworzenie blaszek miażdżycowych, natomiast białko C-reaktywne jest markerem stanu zapalnego, który nasila się w odpowiedzi na tworzenie tych blaszek. Lipoproteina LP(a) ma podobne adekwatności do LDL, a jej wysoki poziom we krwi sprzyja miażdżycy. Co istotne, poziom LP(a) w dużej mierze zależy od predyspozycji genetycznych, co sprawia, iż wiele osób nie jest świadomych swojego zagrożenia.
Wpływ podwyższonych składników na ryzyko zawału i udarów
Wyniki badań opublikowane w „New England Journal of Medicine” pokazały, iż kobiety, u których wykryto podwyższony poziom białka CRP (powyżej 5,18 mg/l), mają o 70% wyższe ryzyko wystąpienia zawału serca. Z kolei podwyższony poziom LDL (powyżej 151 mg/dl) zwiększa to ryzyko o 36%, a lipoproteina LP(a) powyżej 44 mg/dl – o 33%. Kobiety, które mają podwyższone wszystkie trzy czynniki, są trzykrotnie bardziej narażone na zawał i aż czterokrotnie bardziej na udar mózgu.
Wczesna interwencja kluczem do ochrony zdrowia
Prof. Paul Ridker podkreśla, iż najważniejsze jest identyfikowanie kobiet z obecnością wszystkich trzech czynników ryzyka, aby można było wcześnie rozpocząć odpowiednie leczenie, w tym stosowanie statyn, które obniżają poziom cholesterolu. Statyny często są przepisywane kobietom dopiero po 65. roku życia, podczas gdy u mężczyzn ich stosowanie zaczyna się znacznie wcześniej, już około 50. roku życia.
Badania sugerują, iż systematyczne monitorowanie poziomów LDL, CRP i LP(a) powinno być standardową procedurą w opiece zdrowotnej nad kobietami. Niestety, w praktyce nie zawsze tak się dzieje, a ryzyko chorób sercowo-naczyniowych u kobiet często jest trudniejsze do oceny, ponieważ zwykle rozwijają się one u nich później niż u mężczyzn, o około 10 lat.
Znaczenie profilaktyki
Wczesna identyfikacja zagrożeń zdrowotnych, takich jak podwyższony poziom cholesterolu, CRP i LP(a), pozwala na podjęcie działań profilaktycznych na długo przed wystąpieniem zawału serca lub udaru mózgu. Zwiększenie świadomości o znaczeniu tych badań może prowadzić do spadku liczby zgonów z powodu chorób sercowo-naczyniowych wśród kobiet, które w tej chwili stanowią główną przyczynę ich śmierci.
