Wady postawy u dzieci. Jak im przeciwdziałać? Wywiad z rehabilitantką

Wady postawy u dzieci. Jak im przeciwdziałać?

Wady postawy to powszechny problem, który dotyka bardzo wielu dzieci. Wiele z nich pojawia się już w okresie niemowlęcym. Jak zapobiegać ich powstawaniu mówi Martyna Cesarczyk, fizjoterapeutka, terapeutka SI oraz PNF, która na co dzień pracuje z dziećmi, prowadząc zajęcia z korekcji wad postawy.

Jakie są przyczyny powstawania wad postawy u dzieci?

Przyczyny mogą być różne. Wady postawy w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej mogą pojawić się już w niemowlęctwie. Do 3 miesiąca życia diagnozuje się fizjologiczną asymetrię ciała. jeżeli taka asymetria nie zostanie wyrównana poprzez prawidłową pielęgnację niemowlęcia, to prawdopodobnie zobaczymy jej skutek już w wieku przedszkolnym. Są to najczęściej wady postawy mające postać skrócenia lub wydłużenia jednego z boków ciała w płaszczyźnie czołowej. Natomiast wady postawy w płaszczyźnie strzałkowej są skutkiem np. zbyt wczesnego sadzania niemowlęcia (nim jeszcze jest na to gotowe), brakiem umiejętności poprawnego czworakowania oraz używania niekorzystnie wpływających na postawę niemowlęcia sprzętów, takich jak np. chodzik, skoczek czy jeździk.

Czy wady postawy mogą pojawić się także później np. poprzez garbienie się lub noszenie ciężkiego plecaka?

Tak, istnieją także wady postawy nabyte w inny sposób, np. z powodu złego wzorca siadu na krześle, zbyt dużych przeciążeń kręgosłupa, np. przez ciężki tornister. Nie jest też obojętnym wpływ aktywności ruchowej dziecka w ciągu życia. Aby nasz kręgosłup i mięśnie odpowiadające za jego ułożenie były w dobrej formie, dziecko powinno mieć każdego dnia wystarczająco dużo ruchu i aktywności na różnego typu podłożu, o różnej fakturze i formie.

A co z wadami dziedziczonymi np. takimi jak rodzinna koślawość kolan?

Rozkład napięcia mięśniowego często dzieci dziedziczą po swoich rodzicach lub dziadkach. Wady ustawienia kończyn dolnych są ściśle powiązane z rozkładem napięcia mięśniowego w tułowiu. Z tym wiążą się liczne wady postawy, najważniejsze jest, aby tak jak innym wadom zapobiegać poprzez wczesną interwencję. Kiedy rodzic zauważy, iż dziecko układa swoje nogi w nieprawidłowym wzorcu, albo ma świadomość, iż sam w dzieciństwie miał ten sam problem, który zauważa u swojego dziecka, powinien jak najszybciej udać się do specjalisty. Leczenie wad postawy wrodzonych przebiega podobnie jak nabytych.

Jak jeszcze możemy zapobiegać wadom postawy u dzieci?

Zaczynając od prawidłowej pielęgnacji noworodka i niemowlęcia. Jako fizjoterapeuta, a także mama, polecam każdemu rodzicowi, aby nauczył się takiej przyjaznej pielęgnacji już na początku drogi rodzicielskiej. To na prawdę może dużo ułatwić. Zapobiega się w ten sposób powstawania asymetrii ciała, a także pozytywnie działa się na kondycję mięśni stabilizatorów centralnych ciała odpowiadających za prawidłową równowagę i koordynację ciała dziecka. W późniejszym wieku, polecam kontrolowanie czy dziecko nie preferuje jednej ze stron ciała (np. czy nie siada tylko na jedną stronę podczas zabawy), oraz zadbanie o prawidłową pozycję ciała dziecka podczas prac stolikowych i podczas jedzenia.

A jakie pozycje są nieprawidłowe?

Nieprawidłowy jest siad dziecka na za niskim lub za wysokim krześle. Prawidłowo stopy dziecka powinny leżeć na podłożu, kolana powinny znajdować się na wysokości bioder, a plecy powinny przylegać do oparcia. Nieprawidłowe jest siedzenie asymetrycznie, z podkuloną nogą albo z nogami zawiniętymi za nogi krzesła, z pozycją pochyloną na blat biurka. Bardzo zalecam dzieciom siedzenie na dostosowanej do wzrostu piłce gimnastycznej, pozwala ona na aktywny siad, podczas którego pracują wszystkie mięśnie stabilizujące postawę.

Co zrobić, o ile zauważymy, iż dziecko już ma wady postawy?

Najlepiej udać się na wizytę kontrolną do fizjoterapeuty, który ukończył specjalistyczne kursy upoważniające go do oceny stanu dziecka. Czasem jedna wizyta może pomóc rozwiać wszelkie wątpliwości i obawy rodzica o stan zdrowia dziecka. Taki terapeuta przeprowadzi wywiad z rodzicem oraz prawidłowo zbada dziecko, czyli podda je testom, oceni postawę ciała dziecka i stwierdzi czy zalecana jest regularna terapia wady postawy.

Czy taka terapia jest refundowana z NFZ?

Tak, terapia wad postawy jest refundowana przez NFZ na podstawie skierowania od lekarza ortopedii lub rehabilitacji. jeżeli fizjoterapeuta wykrył nieprawidłowości, lekarz z pewnością takie skierowanie dziecku wystawi.

Jak nieleczone wady postawy wpływają na organizm dziecka? Do czego mogą doprowadzić w przyszłości?

Nieleczone wady postawy u dziecka mogą prowadzić w życiu dorosłym do chronicznego bólu kręgosłupa, dyskopatii czy skoliozy, która miewa różny przebieg. Często wiąże się z bólem i dyskomfortem. Biorąc pod uwagę także aspekt psychologiczny, może powodować zaburzenia poczucia własnej wartości z uwagi na inny od rówieśników wygląd.

CESARCZYK MARTYNA – fizjoterapeuta, terapeuta SI oraz PNF. Ukończyła fizjoterapię na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach, a także studia podyplomowe na kierunkach: Neurorozwojowa Terapia Dzieci z Chorobami Układu Nerwowego, Przygotowanie Pedagogiczne. W ośrodku TERAPIA prowadzi: korekcję wad postawy, terapię i diagnozę SI oraz terapię ręki.