Nadużywanie alkoholu jest udowodnionym czynnikiem ryzyka rozwoju choroby Alzheimera. W niedawnym badaniu naukowcy wykazali, iż oba te zaburzenia charakteryzują się podobną dysregulacją genetyczną.
Choroba Alzheimera – najczęstsza przyczyna otępienia
Choroba Alzheimera jest w tej chwili najczęstszą przyczyną otępienia na świecie. W Polsce liczba osób cierpiących na tę chorobę wynosi choćby 300 tysięcy. Z kolei uzależnienie od alkoholu dotyczy około 900 tysięcy osób. Niestety, tylko niewielki odsetek uzależnionych szuka pomocy w specjalistycznych placówkach zdrowotnych. Naukowcy z instytutu badawczego Scripps Research postanowili zbadać genetyczne podłoże związku między chorobą Alzheimera a zespołem uzależnienia od alkoholu.
Czynniki ryzyka choroby Alzheimera
Czynniki ryzyka choroby Alzheimera dzielą się na dwie grupy. Pierwszą z nich stanowią czynniki modyfikowalne, czyli elementy stylu życia lub zdrowia, które można kontrolować i zmieniać. Należą do nich między innymi nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2, nadmierne spożycie alkoholu, a także niska aktywność umysłowa i fizyczna w starszym wieku. Druga grupa to czynniki niemodyfikowalne, takie jak wiek, płeć, obciążenie rodzinne oraz obecność określonych predyspozycji genetycznych.
Chociaż, jak wcześniej wspomniano, nadmierne spożycie alkoholu jest dobrze udokumentowanym czynnikiem ryzyka choroby Alzheimera, naukowcy zdołali teraz odkryć genetyczne podłoże tego powiązania.
Przebieg badania
Zespół naukowców z instytutu badawczego Scripps Research przeanalizował dane sekwencjonowania RNA. Pochodziły one z setek tysięcy pojedynczych komórek mózgowych. Komórki te zostały pobrane od 75 pacjentów na różnych etapach choroby Alzheimera oraz od 10 osób bez tej choroby.
Następnie zestawili dane dotyczące ekspresji genów związanych z chorobą Alzheimera z opublikowanymi wcześniej wynikami sekwencjonowania RNA od osób uzależnionych od alkoholu.
Naukowcy wykazali, iż w obu tych zaburzeniach występują podobne zmiany ekspresji genów w mózgu. Badacze zaobserwowali zwiększoną aktywnością genów i szlaków zapalnych, zaburzenia sygnalizacji komórkowej i szlaków związanych ze śmiercią komórek oraz zmiany w komórkach naczyń krwionośnych.
Otępienie a alkohol – potrzeba kontynuowania badań
Autorzy badania wskazują na jego ograniczenia, z których najważniejszym jest niewielka liczba uczestników uzależnionych od alkoholu. W przyszłości naukowcy planują przeprowadzenie podobnej analizy obejmującej większą grupę osób.
Badanie ma istotne znaczenie dla lepszego zrozumienia tego typu otępienia i jego związku z zespołem uzależnienia od alkoholu. Wyniki potwierdzają wcześniejsze odkrycia dotyczące utraty neuronów. Dostarczają również nowych informacji na temat zmian w ekspresji genów w różnych typach komórek w różnych stadiach choroby Alzheimera. Wspólne wzorce genetyczne sugerują, iż zespół uzależnienia od alkoholu może przyspieszać lub nasilać rozwój tej choroby.
To badanie pogłębia naszą wiedzę o chorobie Alzheimera. Podkreśla również, iż uzależnienie od alkoholu może być czynnikiem ryzyka, który przyspiesza lub pogłębia jej przebieg.
Wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie eNeuro.
