18 maja opublikowano wspomniany projekt – prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej wydało 25 maja stanowisko w tej sprawie.
– Lekarze w pełni zgadzają się z ideą wdrożenia nowego modelu pozasądowego rekompensowania szkód doznanych przez pacjentów w wyniku zaistnienia zdarzeń medycznych. Wiadomo, iż w tej chwili funkcjonujący model pozasądowego dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, oparty na działalności wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, nie zdaje egzaminu – podkreślili przedstawiciele Naczelnej Rady Lekarskiej.
W projektowanej ustawie dodano do art. 47 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta nowego punktu 3b, który upoważnia RPP do zbierania informacji o zdarzeniach niepożądanych oraz opracowywania na ich podstawie rekomendacji, analiz i raportów w zakresie bezpieczeństwa pacjenta. Nasze zastrzeżenia budzi upoważnienie rzecznika do opracowywania rekomendacji – należy przyjąć, iż te dotyczące postepowania medycznego powinny być opracowywane przez medyczne towarzystwa naukowe czy inne gremia naukowe, a nie przez organ państwowy, jakim jest RPP. Wobec tego art. 47 ust. 1 pkt 3b ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta powinien mieć brzmienie: „zbierania informacji o zdarzeniach niepożądanych oraz opracowywania na ich podstawie analiz i raportów w zakresie bezpieczeństwa pacjenta”.
Co poza tym?
Po pierwsze, projektowany art. 67q ustawy przewiduje, iż nowy system kompensacji szkód poniesionych przez pacjenta będzie dotyczył tylko zdarzeń medycznych będących następstwem udzielania lub zaniechania udzielenia świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w szpitalu. Kompensacja szkód w pozasądowym modelu jest zatem niepełna i doznaje dwóch zasadniczych ograniczeń – dotyczy tylko pacjentów, którzy leczyli się w szpitalu, a system ten nie obejmuje pacjentów korzystających ze świadczeń zdrowotnych, które nie są finansowane ze środków publicznych. Zdaniem samorządu lekarskiego brak jest podstaw do pozbawienia tych grup pacjentów dostępu do pozasądowego trybu dochodzenia roszczeń.
Po drugie, w projektowanym art. 67s ustawy przyjęto uwagę zgłaszaną przez samorząd lekarski, aby dokonywać corocznej waloryzacji kwot przyznawanego świadczenia kompensacyjnego na podstawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Ten mechanizm waloryzacyjny pozwoli na utrzymanie wysokości świadczenia kompensacyjnego na zbliżonym poziomie. Zastrzeżenia budzi natomiast wysokość przewidzianych świadczeń kompensacyjnych.
Po trzecie, są też wątpliwości dotyczące projektowanego art. 67w ustawy o prawach pacjenta, który przewiduje, iż stroną postępowania w sprawie ustalania świadczenia kompensacyjnego jest wnioskodawca, czyli pacjent lub osoby, które w przypadku śmierci pacjenta nabywają prawo do tego świadczenia. Pomija się w tym postępowaniu rolę podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, który także powinien korzystać z praw strony postępowania, ponieważ ustalenie zdarzenia medycznego niewątpliwie dotyczy praw i interesów tego podmiotu leczniczego.
Po czwarte, w projektowanym art. 67x ustawy o prawach pacjenta przewiduje się, iż powstanie Zespół do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, do zadań którego będzie należało wydawanie opinii w przedmiocie wystąpienia zdarzenia medycznego i jego skutków. W obecnym projekcie ustawy uwzględniono uwagę Naczelnej Rady Lekarskiej, aby zagwarantować, iż w skład tego zespołu wchodzić będzie obowiązkowo odpowiednia liczba lekarzy. Należy jednak zwrócić uwagę, iż jego liczebność (co najmniej 20 osób) może w pewien sposób ograniczyć możliwość sprawnego i terminowego rozpoznawania spraw. Zespół będzie bowiem opiniował wszystkie sprawy trafiające do niego z obszaru całego kraju.
Po piąte, w art. 67x ust. 10 należy wykreślić punkt 4. Przepis ten przewiduje, iż Rzecznik Praw Pacjenta odwołuje członka Zespołu do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych w przypadku „zaistnienia okoliczności, które wpływają na niezależne sprawowanie funkcji członka Zespołu”. Jest to przesłanka wysoce niedookreślona i może stanowić podstawę do nieuzasadnionych zmian w składzie zespołu. Ta sama uwaga dotyczy też odwoływania członków Komisji Odwoławczej – art. 67zg ust. 11 pkt 4 ustawy.
Po szóste, w projektowanym art. 67zc ust. 3 ustawy o prawach pacjenta przyjmuje się, iż jeżeli w terminie 30 dni od dnia, gdy decyzja, w której przyznano świadczenie kompensacyjne i ustalono jego wysokość, stała się prawomocna, wnioskodawca nie składa Rzecznikowi Praw Pacjenta oświadczenia o przyjęciu świadczenia kompensacyjnego ani oświadczenia o rezygnacji ze świadczenia kompensacyjnego, to przyjmuje się, iż jest to równoznaczne ze zrzeczeniem się przez wnioskodawcę świadczenia kompensacyjnego. Należy raczej przyjąć regułę odwrotną – jeżeli pacjent składa najpierw wniosek o przyznanie świadczenia kompensacyjnego, a decyzją Rzecznika Praw Pacjenta świadczenie to jest mu przyznane, to milczenie pacjenta w terminie 30 dni od prawomocności decyzji RPP powinno być równoznaczne z przyjęciem przez pacjenta świadczenia kompensacyjnego.
Udostępniamy stanowisko w całości.
