Przepisy wprowadzone ustawą z 17 sierpnia 2023 roku o niektórych zawodach medycznych miały uporządkować rynek pracy specjalistów takich jak elektroradiolodzy, technicy masażyści czy opiekunowie medyczni. Tymczasem przepisy okazały się na tyle rygorystyczne, iż wielu doświadczonych pracowników stanęło przed perspektywą utraty prawa wykonywania zawodu – alarmuje posłanka Paulina Matysiak w swojej interpelacji.
Biurokratyczna pułapka dla doświadczonych specjalistów
Nowa ustawa wymaga od pracowników medycznych nie tylko odpowiedniego wykształcenia, ale także wpisu do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego. Problem pojawił się, gdy okazało się, iż kryteria określone w załączniku do ustawy są wyjątkowo wąskie i nie uwzględniają różnorodności ścieżek edukacyjnych, które prowadzą do wykonywania tych samych zawodów.
Osoby z wieloletnim doświadczeniem, które zdobyły wykształcenie kilkanaście lat temu, gdy programy studiów nosiły inne nazwy niż te wymienione w załączniku, napotykają na trudności z rejestracją. Dzieje się tak mimo posiadania niezbędnych umiejętności, kompetencji i wieloletniego doświadczenia zawodowego. W ekstremalnych przypadkach specjaliści z 10-15-letnim stażem pracy mogą stracić prawo do wykonywania zawodu wyłącznie z powodu różnicy w nazwie ukończonego kierunku studiów.
Urzędy wojewódzkie bez wsparcia ministerstwa
Według posłanki Matysiak, urzędy wojewódzkie odpowiedzialne za dokonywanie wpisów do rejestru zostały pozostawione bez odpowiedniego wsparcia. Brakuje szczegółowych wytycznych interpretacyjnych, zarówno w formie formalnych zapisów w ustawie, jak i ogólnych opinii z Ministerstwa Zdrowia.
„Urzędy wojewódzkie zostały zasypane licznymi wnioskami o wpis osób, które od lat wykonywały zawody określone w ustawie i posiadały wykształcenie w tym zakresie, dodatkowe kursy oraz doświadczenie i staż pracy niezbędne do profesjonalnego wykonywania wskazanych zawodów” – wskazuje posłanka w interpelacji.
Problem jest na tyle poważny, iż 20 marca 2025 roku Sejm uchwalił poprawkę do ustawy, przedłużającą o kolejne 6 miesięcy (do września 2025) prawo do pracy osobom, które jeszcze nie uzyskały wpisu. Jest to jednak rozwiązanie tymczasowe, które nie usuwa źródła problemu.
Pilnie potrzebne rozwiązania systemowe
Posłanka Matysiak w swojej interpelacji domaga się od Ministerstwa Zdrowia informacji na temat planowanych działań mających na celu uporządkowanie systemu oceny kwalifikacji. Pyta również o plany ułatwienia urzędom wojewódzkim przeprowadzania analiz kwalifikacji i przyspieszenia procedury uzyskania wpisu.
Istotnym pytaniem pozostaje też kwestia ewentualnej nowelizacji ustawy. Obecna sytuacja wskazuje na potrzebę systemowego podejścia do problemu, które uwzględni różnorodność ścieżek edukacyjnych i doświadczenia zawodowego osób pracujących w zawodach medycznych.
Sytuacja ta ilustruje szerszy problem związany z formalizacją wymagań zawodowych w sektorze medycznym. Z jednej strony regulacje mają zapewnić wysoki poziom usług i bezpieczeństwo pacjentów, z drugiej jednak zbyt sztywne przepisy mogą prowadzić do wykluczenia kompetentnych specjalistów z rynku pracy, co w konsekwencji może pogłębić niedobory kadrowe w systemie ochrony zdrowia.
