Jeden z posłów w interpelacji poprosił kierownictwo Ministerstwa Zdrowia o rozważenie możliwości wprowadzenia przepisów prawnych umożliwiających pielęgniarkom i położnym korzystanie z płatnego urlopu dla poratowania zdrowia – w odpowiedzi wiceminister zdrowia Jerzy Szafranowicz podał trzy powody, dlaczego jest to niemożliwe.
Pytanie
Chodzi o posła Tomasza Nowaka z Platformy Obywatelskiej, który w interpelacji nr 9820 podkreślił, iż pielęgniarki i położne są istotną częścią systemu ochrony zdrowia – zapewniają pacjentom całodobową opiekę medyczną, wsparcie emocjonalne i niezbędne procedury terapeutyczno-diagnostyczne.
– Ich praca, szczególnie w czasach niedoborów kadrowych, związana jest z ogromnym obciążeniem psychicznym i fizycznym, co w sposób bezpośredni wpływa na ich stan zdrowia – ocenił poseł, informując, iż nie mają one prawa do płatnego urlopu dla poratowania zdrowia, w odróżnieniu od innych grup zawodowych, na przykład nauczycieli i funkcjonariuszy służb mundurowych.
– Zawód pielęgniarki i położnej, ze względu na swoją specyfikę i poziom stresu, powinien być traktowany jako szczególnie wymagający – stwierdził Tomasz Nowak, zwracając się do szefostwa resortu zdrowia z prośbą o rozważenie możliwości wprowadzenia przepisów prawnych umożliwiających pielęgniarkom i położnym korzystanie z płatnego urlopu dla poratowania zdrowia (po spełnieniu określonych kryteriów, na przykład odpowiedniego stażu pracy oraz zaświadczenia lekarskiego o potrzebie regeneracji zdrowia).
Co na to kierownictwo ministerstwa?
Odpowiedź
Przedstawiciel resortu podszedł do tego sceptycznie.
– W sprawie postulatu przyznania pielęgniarkom i położnym prawa do płatnego urlopu dla poratowania zdrowia należy szczególną uwagę zwrócić na trzy obiektywne przeszkody – zaczął Jerzy Szafranowicz odpowiedź na interpelację, podkreślając, iż kwestia wprowadzenia do porządku prawnego instytucji urlopu dla poratowania zdrowia była już w przeszłości tematem rozmów z partnerami społecznymi.
– Stanowisko w tej sprawie przedstawione zostało przez kierownictwo Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej w 2021 r. w związku z trwającymi wówczas rozmowami z przedstawicielami Ogólnopolskiego Komitetu Protestacyjno-Strajkowego Pracowników Ochrony Zdrowia i zgłaszanymi przez nich postulatami. Wskazano wtedy, iż świadczenia z ubezpieczenia chorobowego przysługujące ubezpieczonym opłacane są taką samą (w ujęciu procentowym) składką przez wszystkich ubezpieczonych bez względu na rodzaj wykonywanej pracy czy rodzaj wykonywanego zawodu. Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych wszyscy ubezpieczeni są traktowani równo w dostępie do świadczeń z ubezpieczenia społecznego finansowanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zamian za opłacaną składkę – wyjaśnił wiceminister Szafranowicz, dodając, iż wprowadzenie płatnego urlopu dla poratowania zdrowia dla pielęgniarek i położnych byłoby przyznaniem jednej określonej grupie ubezpieczonych świadczeń, które nie są dostępne dla innych ubezpieczonych, również partycypujących – poprzez opłacanie składek – w tworzeniu FUS.
A co z nauczycielami?
– Trzeba podkreślić, iż funkcjonuje już w polskim porządku prawnym instytucja urlopów na poratowanie zdrowia, do których uprawnieni są nauczyciele na podstawie przepisów ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela oparta jest jednak na odrębnym systemie finansowania tej grupy zawodowej. Przy czym w okresie korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia nauczycielowi wypłacane jest wynagrodzenie – wraz z innymi świadczeniami pracowniczymi. Co istotne, w okresie korzystania z urlopu nauczycielowi nie przysługuje zasiłek chorobowy za okresy niezdolności do pracy, bowiem jeżeli ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia [art. 12 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – red.], wówczas nie ma prawa do wypłaty zasiłku chorobowego – wyjaśnił Szafranowicz, wymieniając, iż w przypadku wprowadzenia do porządku prawnego urlopu dla poratowania zdrowia należałoby:
- zapewnić dodatkowe pieniądze na pokrycie kosztu wypłaty nowego świadczenia, a także na zatrudnienie dodatkowego personelu, który w okresie nieobecności w pracy pracowników korzystających z urlopu dla poratowania zdrowia, wykonywałby zadania pracowników korzystających z urlopu,
- zagwarantować finansowanie badań lekarskich i wydawanych orzeczeń przez lekarzy medycyny pracy w procesie przyznawania prawa do urlopu,
- oczekiwać, iż prawo do urlopu dla poratowania zdrowia musiałoby zostać przyznane nie tylko grupie zawodowej pielęgniarek i położnych, ale co najmniej również pozostałym pracownikom wykonującym zawód medyczny, co generować będzie dodatkowe koszty.