Wyniki badania III fazy SELECT-GCA wykazały, iż inhibitor kinazy janusowej (JAK) upadacytynib (Rinvoq) wywołuje znaczną i trwałą remisję u osób z nowo rozpoznanym lub nawracającym olbrzymiokomórkowym zapaleniem tętnic (GCA).
Pierwszorzędowy punkt końcowy trwałej remisji – brak objawów przedmiotowych lub podmiotowych GCA od 12. do 52. tygodnia wraz z przestrzeganiem schematu stopniowego zmniejszania dawki steroidów – wystąpił u 46 proc. z 210 osób losowo przydzielonych do leczenia leczonych dawką 15 mg upadacytynibu raz na dobę oraz 29 proc. ze 105 losowo przydzielonych do placebo.
Badanie wykazało, iż dziewięć z 11 drugorzędowych punktów końcowych było również dodatnich dla upadacytynibu w dawce 15 mg w porównaniu z placebo. W streszczeniu badania przedstawionym na dorocznym spotkaniu Europejskiego Sojuszu Stowarzyszeń Reumatologicznych (EULAR) w 2024 r. nie zidentyfikowano żadnych nowych niepokojących czynników dotyczących bezpieczeństwa.
Pierwsza próba JAK w GCA
– Jest to pierwsze badanie, w którym przyjrzano się zastosowaniu inhibitora JAK w leczeniu GCA, i które odpowiada na niezaspokojone dotąd potrzeby pacjentów – powiedział „Medscape Medical News” dr Daniel Blockmans ze Szpitala Uniwersyteckiego w Leuven w Belgii.
Wskazał, iż glikokortykosteroidy pozostają przez cały czas podstawą leczenia (od niedawna także tocilizumab), podkreślił jednak, iż: „preparaty te prawdopodobnie tłumią chorobę, a nie leczą”, dodając, iż jest coraz więcej doniesień, iż istnieje rodzaj )tlącego się” zapalenia naczyń, które może prowadzić do rozszerzenia aorty.
Doktor tłumaczył, iż upadacytynib hamuje dwie cytokiny zależne od JAK, interleukinę 6 i interferon gamma, które są zaangażowane w patogenezę GCA. To ostatnie może być szczególnie ważne.
Opis badania
SELECT-GCA jest trwającym wieloośrodkowym, randomizowanym, podwójnie zaślepionym, kontrolowanym placebo badaniem, którego celem jest ocena bezpieczeństwa i skuteczności upadacytynibu w porównaniu z placebo u pacjentów z GCA.
Do badania włączono łącznie 428 pacjentów: 210 losowo przydzielono do leczenia upadacytynibem w dawce 15 mg, 105 do grupy upadacytynibu w dawce 7,5 mg, a 105 do grupy placebo.
– Włączenie „minimalnie skutecznej” dawki upadacytynibu było wymogiem organów regulacyjnych, bowiem dawka dopuszczona do stosowania w reumatoidalnym zapaleniu stawów wynosi 15 mg – podkreślił dr Blockmans.
Natomiast jednym z kluczowych drugorzędowych punktów końcowych była trwała całkowita remisja, definiowana jako trwała remisja połączona ze znormalizowaną szybkością sedymentacji erytrocytów do ≤30 mm/h i zmniejszeniem czułości białka C-reaktywnego do <1 mg/dl. Utrzymująca się całkowita remisja wystąpiła u 37 proc. i 16 proc. pacjentów leczonych upadacytynibem w dawce 15 mg i placebo. Ponadto u pacjentów otrzymujących upadacytynib w dawce 15 mg w porównaniu z pacjentami otrzymującymi placebo wystąpiło co najmniej jedno zaostrzenie choroby do 52. tygodnia.
Innymi dodatnimi drugorzędowymi punktami końcowymi dla upadacytynibu w dawce 15 mg w porównaniu z placebo do 52. tygodnia były: liczba zaostrzeń choroby na pacjenta, skumulowana ekspozycja na glikokortykosteroidy i całkowita remisja (również w 24. tygodniu).
W przypadku upadacytynibu w dawce 15 mg zaobserwowano istotne zmiany w SF-36 i FACIT-Fatigue od wartości początkowej do 52. tygodnia. Jedynymi drugorzędowymi punktami końcowymi, które nie wykazały wyraźnej korzyści ze stosowania upadacytynibu w dawce 15 mg, były zmiany w Kwestionariuszu Satysfakcji z Leczenia Lekami po 52 tygodniach oraz częstość występowania zdarzeń niepożądanych związanych z glikokortykosteroidami do 52. tygodnia.
Jeśli chodzi o dawkę 7,5 mg upadacytinibu, ani pierwszorzędowe, ani drugorzędowe punkty końcowe nie były istotnie lepsze w porównaniu z placebo.
Wyniki zmieniające życie
– Wyniki badania mogą naprawdę zmienić życie pacjentów z tego typu zapaleniem naczyń, jeżeli upadacytynib zostanie zatwierdzony do stosowania w tym wskazaniu – powiedziała dr Milena Bond ze szpitala Brunico we Włoszech.
