Umieralność na raka w Polsce należy do najwyższych w Europie

Polska należy do państw o najwyższej umieralności na nowotwory w Europie – wynika z analiz Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem. Dane wskazują na istotny związek między poziomem wykształcenia a ryzykiem zachorowania na nowotwory – osoby z niższym wykształceniem są statystycznie bardziej narażone na rozwój chorób onkologicznych. Polskie Towarzystwo Postępów Medycyny – MEDYCYNA XXI rozpoczyna ogólnopolską kampanię !NA ZDROWIE.

Polska znajduje się w czołówce Europy, jeżeli chodzi o umieralność na nowotwory. Z danych Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) wynika, iż w naszym kraju rocznie umiera na raka aż 172,8 mężczyzn i 104,3 kobiet na 100 tysięcy mieszkańców. Wśród państw Unii Europejskiej gorszy wskaźnik mają tylko Węgry. Z drugiej strony, w Szwecji, Hiszpanii czy Finlandii współczynniki umieralności są niemal o połowę niższe od polskiego. Według statystyk najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów w krajach Unii Europejskiej rak płuca.

Drastyczne różnice między krajami wynikają z różnorodnych przyczyn. Zdaniem prof. Piotra Korczyńskiego, kierownika Kliniki Pulmonologii, Chorób Wewnętrznych, Pulmonologii Onkologicznej i Transplantologicznej w Państwowym Instytucie Medycznym MSWiA głównym powodem jest systemowa luka w profilaktyce zdrowia – “W Polsce profilaktyka zdrowia funkcjonuje tylko w teorii. W praktyce system kuleje z powodu dramatycznego niedofinansowana, długich kolejek i niedoboru personelu. Poza tym szkoła nie daje młodym ludziom narzędzi, by rozumieli związek między stylem życia, a chorobami przewlekłymi. To sprawia, iż dorośli, którzy nigdy takiej wiedzy nie otrzymali, nie mają jej skąd czerpać”. W Polsce osoby z niższym wykształceniem umierają na raka blisko dwa razy częściej niż te z wykształceniem wyższym. Choć różnice edukacyjne w zakresie zdrowia są obecne w całej Europie, to w Polsce – obok Czech, Węgier czy Rumunii – są wyjątkowo znaczące.

O słabej prewencji chorób w Polsce świadczy również jej niskie finansowanie. Według danych Eurostatu, przeznaczamy na profilaktykę zaledwie 0,44 proc. całkowitych wydatków na zdrowie, czyli aż czterokrotnie mniej niż wynosi średnia dla państw Unii Europejskiej (1,6 proc.). Dla porównania, Niemcy inwestują w działania profilaktyczne 4,1 proc. budżetu zdrowotnego, a Szwecja ponad 3 proc. W 2022 roku wydaliśmy na profilaktykę jedynie 0,12 proc. polskiego PKB – to obok Malty (0,11 proc.) najniższy odsetek wśród państw UE. Liderzy wydają znacznie więcej – to Niemcy (0,99 proc.) i Austria (0,83 proc. PKB).

“System ochrony zdrowia funkcjonuje niemal wyłącznie w trybie reaktywnym – interweniuje dopiero, gdy choroba już wystąpi i wczesnym wykrywaniu problemów zdrowotnych. Tymczasem liczne analizy, m.in. OECD czy WHO, jednoznacznie pokazują, iż inwestycje w profilaktykę mają jeden z najwyższych zwrotów z inwestycji w ochronie zdrowia. Zmniejszają koszty leczenia, absencję chorobową, obciążenie ZUS i poprawiają produktywność” – mówi prof. Korczyński.

Wśród przyczyn wysokiej zachorowalności i śmiertelności z powodu nowotworów znajduje się nadwaga i otyłość. Dane Narodowego Funduszu Zdrowia pokazują, iż aż 35 proc. pacjentów ma nadwagę, a 28 proc. walczy już z otyłością. Więcej niż co czwarta dorosła osoba w Polsce żyje z nadmiarem masy ciała. Jeszcze gorzej sytuacja wygląda wśród polskich dzieci i młodzieży, które należą do najbardziej otyłych w całej Europie. W raporcie „Health Promotion Knowledge Gateway” Komisji Europejskiej Polska znajduje się pod tym względem na 8. miejscu. Nadwagę i otyłość odnotowano u 36 proc. chłopców i 30 proc. dziewczynek w wieku 7-9 lat.

“Epidemia otyłości wśród dzieci i młodzieży to przede wszystkim efekt drastycznego ograniczenia ruchu oraz coraz powszechniejszego uzależnienia od cukru, który można znaleźć w składach wielu produktów – również tych na pierwszy rzut oka wydających się zdrowych, jak płatki śniadaniowe, jogurty czy serki homogenizowane. To nie tylko wzmacnia nawyk sięgania po słodkie bodźce, ale prowadzi też do poważnych schorzeń wynikających z przyjmowania produktów o nieznanym składzie” – mówi prof. Korczyński, który jest ekspertem Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny – MEDYCYNA XXI.

Polskie Towarzystwo Postępów Medycyny – MEDYCYNA XXI chce pomóc w profilaktyce oraz dostępie do eksperckiej wiedzy i rusza z ogólnopolską kampanią !NA ZDROWIE dedykowaną pracodawcom i pracownikom. Projekt ma charakter całkowicie bezpłatny i wideo-edukacyjny.