Częstość występowania stłuszczenia wątroby związanego z dysfunkcją metaboliczną waha się od 11 do choćby 46 proc. populacji ogólnej; najgorzej rokująca postać – NASH (non-alcoholic steatohepatitis) – dotyczy 2–3 proc. ogółu i jest coraz częstszym wskazaniem do przeszczepu narządu.
Dotychczas zebrane dowody jako główny patomechanizm przewlekłej choroby wątroby wskazują insulinooporność, która prowadzi do zwiększonego napływu wolnych kwasów tłuszczowych do wątroby; dodatkowo podwyższony poziom insuliny i insulinooporność sprzyjają ciągłej syntezie trójglicerydów, co w konsekwencji powoduje akumulację lipidów w hepatocytach, powodując makropęcherzykowe stłuszczenie narządu.
Zespół szwedzkich naukowców z Karolinska Institutet przeprowadził badanie (wykorzystujące bazę danych ESPRESSO i krajowy rejestr urodzeń), którego celem było powiązanie parametrów antropometrycznych przy urodzeniu (masa ciała, wiek ciążowy i masa urodzeniowa dla wieku ciążowego) z MASLD (stłuszczeniową chorobą wątroby związaną z dysfunkcją metaboliczną, wcześniej znaną jako NAFLD) i postępującą chorobą wątroby u dzieci i młodzieży.
Dokonano identyfikacji 165 przypadków choroby potwierdzonej biopsją narządu u osób w wieku poniżej 25. roku życia – średni wiek 12 lat (!) – i porównano z 717 zdrowymi osobami o tej samej charakterystyce pod względem wieku i płci.
Badacze odkryli, iż mimo tak młodego wieku badanej populacji aż u 40 proc. zidentyfikowano cechy włóknienia wątroby. Masa poniżej 10 percentyla (SGA – small for gestional age) była istotnie i znacznie częstsza wśród osób z MASLD niż w populacji ogólnej – 21,2 proc. w porównaniu z 8,4 proc. Obliczono, iż SGA wraz z niską masą urodzeniową wiązały się z czterokrotnym wzrostem ryzyka MASLD we wczesnym okresie życia oraz aż sześciokrotnie zwiększonym ryzykiem zwłóknienia i marskości wątroby w młodości.
Zdiagnozowanie stłuszczeniowej choroby wątroby w tak młodej populacji jest bardzo niepokojące – osoby te mają bowiem przed sobą perspektywę długiego życia, na tyle długiego, by rozwinąć wszystkie powikłania przewlekłej choroby wątroby. Dlatego badając młode osoby posiadające dobrze poznane czynniki ryzyka, warto zerknąć w książeczkę zdrowia.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
