Z pomocą zaawansowanych technik obrazowych naukowcy przyjrzeli się mózgom matek krzywdzących dzieci. Znaleźli m.in. zmiany powodujące problemy z samokontrolą i siłą, które mogą wynikać z ich własnych doświadczeń maltretowania w dzieciństwie.
Eksperci z japońskiego Uniwersytetu w Fukui wskazują, iż na całym świecie choćby miliard dzieci i nastolatków w wieku od 2 do 17 lat doświadcza jakiejś formy nadużyć lub zaniedbań w ciągu danego roku. Dla wielu z nich skutki dla ich mózgu i psychiki będą utrzymywały się choćby do starości.
Zrozumienie podłoża takich zachowań – podkreślają eksperci – to klucz do wprowadzenia odpowiednich działań zaradczych. Nieliczne prowadzone w tym obszarze badania wskazywały już na znaczenie zmian w mózgach takich kobiet.
Zespół z Japonii opisał właśnie wyniki eksperymentu, w którym, z pomocą obrazowania dyfuzyjnego MRI, przeanalizował mózgi 11 matek, które maltretowały swoje dzieci, oraz 40, które miały z dziećmi zdrowe relacje. Wykorzystana metoda pozwala na sprawdzenie m.in. złożoności, integralności i gęstości różnych partii mózgu.
Historie o niekontrolowanym biciu
– W mojej pracy pediatry miałam do czynienia zarówno z dziećmi maltretowanymi, jak i opiekunami stosującymi przemoc. Słuchanie tych historii o niekontrolowanym biciu i przemocy werbalnej skierowanej w stronę dzieci skłoniło mnie do podjęcia tych badań. Ponadto sami opiekunowie często cierpią z powodu swojej niezdolności do zaprzestania agresywnych zachowań. Dlatego przeprowadziliśmy to badanie z wiarą, iż wspierając opiekunów, możemy chronić zarówno ich, jak i dzieci – mówi prof. Sawa Kurata, autorka publikacji, która ukazała się w piśmie „Scientific Reports”.
Specjalistka i jej zespół znaleźli wyraźne zmiany w mózgach matek maltretujących dzieci. Dotyczyły one tzw. prawej drogi korowo-rdzeniowej.
– Droga korowo-rdzeniowa (CST) ma najważniejsze znaczenie dla kontroli ruchów. Matki stosujące przemoc mogą mieć z nią problemy. Wcześniejsze badania potwierdzają to, pokazując, iż takie kobiety mają trudności z kontrolowaniem siły oraz doświadczają deregulacji reakcji autonomicznych. Wcześniejsze badania wykazały również, że zmiany w tym rejonie są związane z impulsywnością – mówi prof. Kurata.
– Dlatego gorsza integralność CST może być powiązana z impulsywnością jako czynnikiem działającym u matek stosujących przemoc. Spekulujemy, iż zmiany w drogach korowo-rdzeniowych mogą wyjaśniać neurobiologiczny mechanizm, leżący u podstaw takich zachowań – dodaje.
Uszkodzenia w mózgu nasilające impulsywność
Badanie wskazuje więc na to, że maltretujące dzieci matki mają w mózgu uszkodzenia nasilające impulsywność i utrudniające kontrolę siły.
Naukowcy dokonali jeszcze drugiego, istotnego odkrycia. Okazało się bowiem, iż opisane zmiany w mózgach matek można jasno powiązać z maltretowaniem, którego one w dzieciństwie same doświadczyły. Badacze mówią więc o transpokoleniowym łańcuchu przemocy.
– Na podstawie naszych ustaleń możemy stwierdzić, iż matki stosujące przemoc wydają się podatne na problemy z kontrolą siły podczas wykonywania poddających się woli ruchów. Dalsze badania nad tym zagadnieniem mogą pomóc w opracowaniu interwencji i sposobów leczenia opartych na dowodach – podkreśla prof. Kurata.
– W przyszłości planujemy promować współpracę między przedstawicielami medycyny, farmacji i inżynierii w celu opracowania nowych metod leczenia, w tym leków, psychoterapii i urządzeń medycznych, które będą służyły rodzicom mającym trudności w wychowywaniu dzieci. Obejmuje to rozwój urządzeń, które mogą pomóc opiekunom stosującym przemoc kontrolować mięśnie, i opracowanie sposobów radzenia sobie z traumatycznymi doświadczeniami z dzieciństwa – stwierdza.
