Trudna adaptacja dziecka do przedszkola

Nowe miejsca, ludzie i sytuacje są dla dziecka stresujące. Jak pomóc dziecku w adaptacji do przedszkola? Kiedy jako rodzic warto wesprzeć swoją pociechę samodzielnie, a kiedy można skorzystać z pomocy psychologa?

Jak pomóc dziecku w adaptacji do przedszkola?

Czy oswajanie się z przedszkolem musi być dla dziecka trudne i wiązać się z płaczem? Dlaczego dzieci podczas pierwszych dni w przedszkolu protestują i nie chcą, aby je zostawiać? Na czym polega adaptacja dziecka do przedszkola? Czy jako rodzic możesz zapobiec trudnym sytuacjom i zrobić coś, aby przystosowanie dziecka do przedszkola przebiegło bezproblemowo?

Tak. Możesz, a nawet musisz w odpowiedni sposób reagować na trudne emocje Twojej pociechy, które pojawiają się w momencie, gdy przychodzi czas na to, aby zaczęło chodzić regularnie do przedszkola. Adaptacja dziecka w przedszkolu to złożony proces. Dziecko przeżywa silny stres, a gdy rodzic chce zostawić je w obcym miejscu, gdzie jest dużo innych dzieci traci poczucie bezpieczeństwa i mocno to przeżywa. Wiele dzieci płacze i stawia opór. Nie można ganić za to malucha lub tłumaczyć mu, iż to oznaka słabości, iż to niegrzeczne lub, iż to wstyd tak płakać.

Niestety wielu dzieciom wciąż wpaja się taki przekaz. W wielu placówkach uczy się choćby piosenek i wierszyków typu “Jestem sobie przedszkolaczek, nie grymaszę i nie płaczę”. W rezultacie dziecko zaczyna wstydzić się wyrażania swoich emocji, a to co przeżywa w środku może go w pewnym momencie przerosnąć. Wówczas będzie źle sypiać w nocy lub moczyć się przez sen czy być agresywne i wdawać się w konflikty z rówieśnikami. Dziecko oddawane do przedszkola płacze, a gdy zauważa, iż nikt mu nie pomaga, to z czasem przestaje. Niestety często nie dlatego, iż już nie czuje się źle, po prostu rezygnuje. Poddaje się, gdy widzi, iż nikt się tym nie przejmuje, a wręcz zaczyna to szykanować, bo “dzieci będą się z Ciebie śmiały”, a “takiemu dużemu chłopcu nie wypada przecież płakać”. Przykre odczucia związane z przedszkolem mogą negatywnie wpłynąć na poczucie wartości i zaufanie do świata i osób dorosłych. o ile w nieodpowiedni sposób podejdziemy do sprawy to adaptacja dziecka do przedszkola nie będzie z pewnością należała do najprostszych i najprzyjemniejszych doświadczeń.

Co zrobić, gdy dziecko trudno przechodzi adaptację?

Jeżeli dziecko od pierwszych dni napotyka trudności w przedszkolu, trzeba zadać sobie pytanie co jest tego powodem i okazać mu empatię i zrozumienie. Dlaczego dziecko czuje się źle? Co sprawia, iż w jego organizmie włącza się alarm, stres i poczucie niebezpieczeństwa? Gdy odpowiemy sobie na te pytania, możemy ten alarm wyciszać tzn. pomóc dziecku w nazywaniu i przeżywaniu trudnych emocji. Najprawdopodobniej traci ono poczucie bezpieczeństwa i nie wie jak ma się zachować, gdy wokół niego pojawia się nagle sporo nowych osób. Może też po prostu bać się nowych miejsc. Jest głośno, kolorowo, dziwnie. Dziecko na początku nie rozumie zasad, które panują w przedszkolu. Nie wie w jaki sposób ma reagować na niektóre sytuacje. Może z jednej strony czuć niepokój, a z drugiej ciekawość i ekscytację. To bardzo wiele bodźców, uczuć i emocji jak dla małego człowieka, który dopiero się rozwija, więc to naturalne, iż mogą pojawić się łzy, strach, protesty, opór i rozmaite trudności dziecka w przedszkolu. Trzeba wtedy porozmawiać z dzieckiem, nazwać wszelkie obawy i poszukać wspólnie rozwiązania. Spróbuj rozpocząć rozmowę przykładowo zdaniem: “Widzę, iż trochę się obawiasz czy dzieci w przedszkolu cię polubią? Jestem pewny/pewna, iż tak będzie, więc nie martw się, wszystko będzie w porządku”. Lub: “Zauważyłam, iż jesteś trochę zaciekawiony/zaciekawiona. Jak myślisz co dzisiaj będziecie fajnego robić? Jakie gry i zabawy najbardziej lubisz?”.

Na tym etapie nazywania i oswajania niezwykle ważna jest też obserwacja reakcji dziecka na to, co się wokół niego dzieje, ale także na to, co do niego mówisz. Twoja pociecha pod wpływem silnych emocji, których doświadcza pierwszy raz w życiu, może czuć się przytłoczona dodatkową rozmową o nich. Trudna adaptacja dziecka w przedszkolu wynika często właśnie z tego, więc wówczas warto skupić się na próbie ukojenia trudnych uczuć bez słów. Samą obecnością, przytuleniem, łagodnym spojrzeniem. Bez upominania i karania za płacz czy krzyk, bo tak “nie wolno robić”.

Adaptacja dziecka w przedszkolu nie musi być trudna, jeżeli tylko jako rodzic umiejętnie podejdziesz do tematu. o ile widzisz, iż pracownicy placówki upominają dzieci za płacz w pierwszych dniach pobytu maluchów w nowym miejscu, to warto im zwrócić uwagę. Nie można pozbawiać dziecka możliwości wyrażania trudnych emocji i mówić mu, iż to coś złego, iż to nie wypada i, iż dzieci będą się śmiały. Do psychologa warto się udać w momencie, gdy dziecko mimo Twoich prób odpowiedniego łagodzenia sytuacji, przez cały czas przez dłuższy czas będzie bardzo trudno przechodziło proces przyzwyczajania się do przedszkola. o ile wystąpi silny stres, brak apetytu, bezsenność, moczenie się w nocy, agresywne zachowania, to wówczas warto skonsultować sprawę ze specjalistą, który pomoże dziecku spokojnie poukładać wszystkie trudne emocje, z którymi się boryka.