W Polsce obserwuje się wzrost liczby windykacji komorniczych, a przeciętne zadłużenie zwiększyło się o kilkanaście tysięcy złotych. Początek roku przyniósł rekordową liczbę upadłości konsumenckich, co eksperci wiążą jeszcze z następstwami pandemii. Wbrew powszechnemu przekonaniu, przedawnienie wierzytelności nie powoduje automatycznego wygaśnięcia zobowiązania.
Fot. DALL·E 3 / Warszawa w Pigułce
Różne terminy przedawnienia
Polski system prawny przewiduje zróżnicowane okresy przedawnienia w zależności od rodzaju zobowiązania. Najkrótszy termin, wynoszący rok, dotyczy mandatów, w tym za jazdę bez biletu komunikacją miejską. Dwuletni okres przedawnienia obejmuje roszczenia przedsiębiorców z tytułu niezapłaconych faktur, umów sprzedaży, umów o dzieło oraz długów czynszowych. Dłuższy, trzyletni termin, dotyczy kredytów, pożyczek oraz roszczeń związanych z działalnością gospodarczą.
Egzekucja komornicza a przedawnienie
Istotnym aspektem jest fakt, iż rozpoczęcie postępowania egzekucyjnego przerywa bieg przedawnienia. Jak wyjaśniają prawnicy, dług znajdujący się w egzekucji komorniczej praktycznie nie ulega przedawnieniu, ponieważ każde kolejne działanie komornika ponownie przerywa jego bieg. choćby w przypadku czasowego umorzenia postępowania z powodu braku możliwości wyegzekwowania należności, sprawa może powrócić do komornika, gdy sytuacja finansowa dłużnika ulegnie poprawie.
Postępowanie komornicze może zostać umorzone w kilku przypadkach. Automatyczne umorzenie następuje na przykład po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej lub gdy zawieszona egzekucja nie zostanie wznowiona przez wierzyciela. Umorzenie z urzędu może nastąpić przy braku osobowości prawnej którejkolwiek ze stron. Wierzyciel może również sam wnioskować o umorzenie, szczególnie po zawarciu ugody z dłużnikiem.
Ważnym elementem systemu windykacji jest Elektroniczne Postępowanie Upominawcze (EPU), które znacząco przyspiesza proces uzyskiwania nakazu zapłaty. Sąd może wydać nakaz zaledwie kilka dni po złożeniu pozwu, jednak dłużnik ma prawo wnieść sprzeciw w ciągu dwóch tygodni, co przenosi sprawę do adekwatnego miejscowo sądu.
Konsekwencje przedawnienia
Nawet po przedawnieniu roszczenia wierzyciel może stosować różne metody przypominania o zobowiązaniu. Jedną z nich jest umieszczenie danych dłużnika w rejestrze dłużników, co może znacząco utrudnić dostęp do kredytów, pożyczek i innych usług finansowych. Specjaliści podkreślają, iż profesjonalna obsługa prawna może być kluczowa w sprawach egzekucji komorniczej, pomagając w negocjacjach z wierzycielem i znalezieniu rozwiązań korzystnych dla obu stron.