Tkanka ziarninowa – czym jest, co oznacza w procesie gojenia rany?

forumleczeniaran.pl 7 godzin temu

Tkanka ziarninowa w ranie stanowi nieodzowny etap leczenia ran jest oznaką prawidłowego procesu gojenia. Jej pojawianie się oznacza koniec fazy zapalnej i wkroczenie w fazę wzrostu. Ale czym adekwatnie jest ziarnina i dlaczego jej pojawienie się jest tak pożądanym elementem procesu gojenia rany?

Ziarnina to czerwona, wypukła i nierówna tkanka w łożysku rany, bogata w naczynia krwionośne. Jest silnie unaczyniona, co nadaje jej charakterystyczny wygląd. Często jest wilgotna i może delikatnie krwawić przy urazie. Tkanka ta powoli wypełnia ranę w postaci zmian grudkowatych. To podstawowy rodzaj tkanki, który wypełnia ranę przez wtórne zrosty. Składa się z makrofagów, które pomagają usuwać zanieczyszczenia z rany i uwalniać cytokiny, które z kolei aktywują fibroblasty wytwarzające kolagen i tworzenie się nowych naczyń krwionośnych (angiogeneza). W tkance ziarninowej można również zaobserwować ganulocyty, które są rodzajem białych krwinek pomagających zwalczać infekcje.

Pojawienie się czerwonej tkanki oznacza, iż w ranie realizowane są procesy naprawcze zmierzające do zamknięcia rany. Zdarza się jednak, iż ziarnina przyjmuje inny wygląd. To sygnał ostrzegawczy, iż rana nie goi się prawidłowo.

Co oznacza obecność tkanki ziarninowej?

Tkanka ziarninowa w prawidłowo gojącej się ranie pojawia się w około 3-4 dniu po urazie. Obecność tkanki ziarninowej w łożysku rany oznacza, iż rana przechodzi z fazy zapalnej gojenia do fazy proliferacyjnej (wzrostu). W tym czasie następuje kilka ważnych zmian komórkowych. Metaloproteinazy macierzy (MMP), pomocne w usuwaniu uszkodzonej tkanki i bakterii z fazy zapalnej, zaczynają umożliwiać tworzenie nowych naczyń krwionośnych w łożysku rany. Liczba MMP zaczyna spadać, co jest korzystne, ponieważ przewlekłe MMP mogą powodować degradację zdrowych białek i czynników wzrostu oraz opóźniać gojenie. Cytokiny, czyli komórki aktywowane przez makrofagi, zaczynają się namnażać i nakazują fibroblastom rozpoczęcie pracy nad tworzeniem nowej tkanki i naczyń krwionośnych. W tym czasie wyciszają się również objawy stanu zapalnego, czyli obrzęk i rumień wokół rany, ból, ocieplenie rany. W początkowej fazie gojenia ziarnina ma charakter luźny i miękki, stopniowo ulega jednak przebudowie, stając się bardziej włóknista i mniej ukrwiona, aż ostatecznie przekształca się w bliznę.

Zdarza się jednak, iż tkanka ziarninowa przyjmuje inny wygląd. W praktyce klinicznej wyróżnia się kilka rodzajów tkanki ziarninowej:

Tkanka ziarninowa hipotroficzna – jest gładka, różowa, a czasem lekko blada. Jej pojawienie się jest oznaką słabego ukrwienia rany, ucisku, słabego krążenia, urazu lub infekcji. W przypadku pojawienia się tego rodzaju tkanki, należy ocenić ranę i czynniki spowalniające gojenie, ponieważ rana prawdopodobnie nie ulegnie poprawie, o ile nie zostaną one wyeliminowane lub skorygowane. Należy zmniejszyć nacisk, ocenić potencjalny uraz lub infekcję.
Tkanka ziarninowa hipertropowa (przerostowa) – to nadmierny rozrost tkanki ziarninowej. Jest wilgotna, intensywnie czerwona, ale wystaje poza powierzchnię rany. Nadmierny rozrost tkanki ziarninowej uniemożliwia migrację komórek nabłonkowych przez środek rany i utrudnia gojenie. Tkanka ziarninowa przerostowa często jest oznaką nadmiernej wilgotności w ranie lub infekcji – dlatego należy jak najszybciej zbadać czynniki jej występowania.

Ocena rodzaju tkanki ziarninowej stanowi istotny element monitorowania rany. Umożliwia ona określenie etapu gojenia oraz wdrożenie odpowiedniego postępowania terapeutycznego. Prawidłowa pielęgnacja rany, utrzymanie optymalnego poziomu wilgotności i ochrona przed zakażeniem sprzyjają rozwojowi zdrowej ziarniny.

Podsumowanie

Tkanka ziarninowa jest podstawowym elementem procesu gojenia się rany. Jej obecność świadczy o aktywnej naprawie, a jej wygląd pozwala ocenić skuteczność leczenia rany. Odpowiednia pielęgnacja i kontrola stanu ziarniny to klucz do prawidłowego i szybkiego gojenia się ran, a w konsekwencji – do powstania estetycznej i trwałej blizny.

Źródła:

Idź do oryginalnego materiału