Tętnica ramienna

Tętnica ramienna (łac. arteria brachialis) stanowi bezpośrednie przedłużenie tętnicy pachowej. Biegnie wzdłuż ramienia i jednocześnie stanowi jego główny pień tętniczy, zaopatrujący całą kończynę górną. Uszkodzenia tętnicy ramiennej mogą pojawić się przy powikłanych złamaniach kości kończyny górnej.

Tętnica ramienna – budowa i przebieg

Tętnica ramienna rozpoczyna się na dolnym brzegu mięśnia piersiowego większego, natomiast kończy się w dole łokciowym, około 2 cm poniżej szczeliny stawu łokciowego (na wysokości szyjki kości promieniowej). Przy odcinku końcowym ulega podziałowi na 2 gałęzie końcowe – tętnicę promieniową i tętnicę łokciową.

Przebieg tętnicy ramiennej ma charakter powierzchowny. Naczynie to lokalizuje się w komorze mięśni zginaczy ramienia. W odcinku początkowym przebiega po stronie przyśrodkowej i delikatnie ku tyłowi od mięśnia kruczo-ramiennego, następnie zaś powoli przesuwa się na powierzchnię przednią ramienia. Wówczas lokalizuje się przyśrodkowo od mięśnia dwugłowego ramienia, w jego bruździe przyśrodkowej. Na poziomie przejścia w okolicę dołu łokciowego znajduje się między nadkłykciami kości ramiennej. Wzdłuż przebiegu tętnicy ramiennej z łatwością można wyczuć jej tętnienie, przykładając do niej palec wskazujący i środkowy.

Długość tętnicy ramiennej jest zależna od wysokości ciała, a więc od długości kończyny górnej. Waha się w zakresie 15-30 cm. Średnica z kolei wynosi 5-6 mm.

Gałęzie tętnicy ramiennej

Tętnica ramienna oddaje gałęzie mięśniowe, a poza tym odchodzi od niej:

• tętnica głęboka ramienia – najsilniejsza gałąź, odchodząca najwcześniej. Towarzyszy nerwowi promieniowemu i wspólnie z nim opuszcza komorę mięśni zginaczy, wstępując do komory mięśni prostowników. W tym miejscu dzieli się na tętnicę poboczną środkową oraz tętnicę promieniową;
• tętnica poboczna łokciowa górna – towarzyszy nerwowi łokciowemu, odchodzi delikatnie poniżej tętnicy głębokiej ramienia;
• tętnica poboczna łokciowa dolna.

Tętnice poboczne poza mięśniami zaopatrują dodatkowo sieć stawową łokcia. Gałęzie mięśniowe (w liczbie od 1 do 6) odchodzą od tętnicy ramiennej na różnych wysokościach, co jest kwestią indywidualną. Wszystkie powyższe tętnice również oddają swoje odgałęzienia. Przykładowo, tętnica głęboka ramienna oddaje:

• gałąź naramienną;
• tętnicę odżywczą kości ramiennej;
• tętnicę poboczną środkową;
• tętnicę poboczną promieniową.

W sytuacjach podwiązania tętnicy ramiennej powyżej miejsca jej podziału na dwie główne gałęzie końcowe, zespolenia w obrębie sieci stawowej łokcia tworzą obfite i całkowicie wystarczające krążenie poboczne.

Tętnica ramienna – zakres unaczynienia

Tętnica ramienna wraz z jej odgałęzieniami odpowiada za dostarczanie krwi do mięśni kończyn górnych, w tym do mięśnia dwugłowego ramienia, mięśnia kruczo-ramiennego, mięśnia trójgłowego ramienia i wielu innych. Ponadto unaczynia staw łokciowy, a jej liczne rozgałęzienia unaczyniają inne, mniejsze stawy kończyny górnej.

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.