Rodzice byli znanymi nosicielami wariantów genetycznych odpowiedzialnych za SMA i wcześniej stracili dziecko chore na SMA typu 1, które zmarło w wieku 16 miesięcy, zanim w tej chwili dostępne terapie zostały zatwierdzone. Badania genetyczne wykonane metodą amniopunkcji wykazały, iż leczone dziecko nie posiadał żadnej kopii genu SMN1, co – w połączeniu z historią rodzinną i innymi danymi genetycznymi – wskazywało na wysokie ryzyko rozwoju SMA typu 1.
Metodyka badania:
- Matka przyjmowała doustnie risdiplam (5 mg dziennie) od 32 tygodnia i 5 dnia ciąży aż do porodu w 38 tygodniu i 6 dniu.
- Dziecko rozpoczęło doustną terapię risdiplamem 8 dni po urodzeniu i kontynuuje ją do dziś (ma w tej chwili 30 miesięcy).
- Stężenie risdiplamu oraz poziomy białka SMN i neurofilamentów oceniano we krwi matki i dziecka, a także w płynie owodniowym przy porodzie. Obecność risdiplamu w płynie owodniowym (33% poziomu we krwi matki) i we krwi pępowinowej (69%) potwierdza jego przenikanie przez barierę łożyskową.
Wyniki:
- Obecnie, w wieku 30 miesięcy, dziecko nie wykazuje żadnych objawów klinicznych ani nieprawidłowości sugerujących SMA.
- Zaobserwowano pewne wrodzone anomalie (ubytek przegrody międzykomorowej, hipoplazja nerwów wzrokowych, asymetria pnia mózgu), jednak przypisano je wczesnemu rozwojowi płodowemu, a nie działaniu leku.
Evrysdi (risdiplam) został zatwierdzony przez FDA w 2020 roku do stosowania u niemowląt z SMA od 2. miesiąca życia, a w 2022 roku rozszerzono wskazania, umożliwiając leczenie od urodzenia. w tej chwili risdiplam nie jest zatwierdzony do stosowania w ciąży. Lek podawany jest jako doustny roztwór, jednak na początku 2025 roku firma Roche uzyskała zgodę FDA na nową formę tabletkową, u nas w kraju jeszcze czekamy na zgodę na dopuszczenie tej formy przez Europejską Agencję Leków. Forma tabletki będzie mogła być stosowana u starszych dzieci, a potencjalnie – również w czasie ciąży.
Choć wyników z pojedynczego przypadku nie można uogólniać, mogą one stanowić podstawę do rozważań nad terapią prenatalną risdiplamem w przypadkach, gdy SMA zostanie rozpoznane jeszcze w życiu płodowym.
Autor: Dr. n. med. Magdalena Mroczek
Piśmiennictwo:
- Finkel RS, Hughes SH, Parker J, Civitello M, Lavado A, Mefford HC, Mueller L, Kletzl H; Prenatal SMA Risdiplam Study Group. Risdiplam for Prenatal Therapy of Spinal Muscular Atrophy. N Engl J Med. 2025 Mar 13;392(11):1138-1140. doi: 10.1056/NEJMc2300802. Epub 2025 Feb 19. PMID: 39970420.
- Mallapaty S. Rare genetic disorder treated in womb for the first time. Nature. 2025 Feb;638(8052):869. doi: 10.1038/d41586-025-00534-0. PMID: 39979569.
