Od dziesięcioleci badacze poszukują skutecznych metod wykorzystania ludzkiego układu immunologicznego do walki z nowotworami. Dynamiczny rozwój medycyny oraz wytrwałość naukowców zaowocowały rejestracją terapii komórkowo-genowej CAR-T. Innowacyjna technologia CAR-T wykorzystuje układ odpornościowy pacjenta i zaawansowaną inżynierię genetyczną, aby walczyć z nowotworami dzięki zmodyfikowanym genetycznie limfocytom T.
Terapia limfocytami T od lat wykorzystywana jest w hematoonkologii. Eksperci uważają, iż otworzyła ona drogę nowemu podejściu w leczeniu onkologicznym, które będzie szerzej wykorzystywane w przyszłości. Naukowcy mają nadzieję, iż terapię CAR-T być może uda się wykorzystać w przyszłości również w leczeniu nowotworów litych.
Jak działa terapia CAR-T?
Terapia CAR-T wykorzystuje potencjał układu odpornościowego pacjenta do walki z nowotworem. Inaczej niż w tradycyjnych metodach terapeutycznych, gdzie podaje się pacjentom gotowy lek i obserwuje reakcję organizmu, tutaj „lek” tworzy się indywidualnie dla wszystkich z nich. Jak to działa?
W pierwszej kolejności z krwi chorego pobierane są komórki odpornościowe, zwane limfocytami T, a następnie w laboratorium „przeprogramowuj” się je tak, aby potrafiły rozpoznać i niszczyć bardzo konkretne, zmienione nowotworowo komórki pacjenta. Zmodyfikowane genetycznie limfocyty T przeszczepia się ponownie do krwioobiegu, gdzie szukają i zwalczają nowotwór.
– Siły odpornościowe są reprezentowane przez limfocyty T, najbardziej wyspecjalizowane komórki naszego układu immunologicznego. I właśnie limfocyty T zostają pobrane z krwi pacjenta, trafiają do laboratorium, gdzie poddaje się je programowaniu genetycznemu i modyfikacji, która pozwala im rozpoznawać cechy nowotworu. Następnie komórki są namnażane, stymulowane i zwracane pacjentowi w formie infuzji dożylnej. Po dostaniu się do krwi komórki CAR-T-cells rozpoznają i niszczą komórki nowotworu – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Sebastian Giebel.
Terapia CAR-T-cells czyli limfocyty T z chimerowym receptorem antygenowym to najbardziej zaawansowana i najbardziej nowoczesna technologicznie forma immunoterapii, polegająca na wykorzystaniu własnych sił odpornościowych pacjenta do walki z nowotworem.
Pierwszą pacjentką na świecie, która przeszła w 2012 roku leczenie z wykorzystaniem technologii CAR-T była siedmioletnia amerykanka Emily Whitehead cierpiąca na ostrą białaczkę limfoblastyczną z komórek B. Terapia CAR-T podana dziewczynce w ramach badania klinicznego spowodowała całkowitą remisję choroby.
ZOBACZ WIĘCEJ: IMMUNOTERAPIA NOWOTWORÓW
Leczenie nowotworów dzięki technologii CAR-T
Leczenie z wykorzystaniem technologii CAR-T bazuje na limfocytach pobranych bezpośrednio od danego pacjenta, co oznacza, iż terapia jest opracowywana indywidualnie dla wszystkich chorego. Jak wygląda ten proces?
Na początku pobierana jest od chorego krew. W warunkach laboratoryjnych wydzielane są z niej limfocyty T, a następnie, z udziałem inżynierii genetycznej, modyfikowane w taki sposób, aby mogły skuteczniej wykrywać komórki nowotworowe, występujące u pacjenta.
Po ponownym podaniu zmodyfikowanych limfocytów pacjentowi, jego organizm zyskuje moc rozpoznania konkretnych komórek nowotworowych i niszczenia ich.
WARTO WIEDZIEĆ: NOWE METODY LECZENIA NOWOTWORÓW
Terapia CAR-T w Polsce – wskazania i refundacja
Pierwsza terapia CAR-T została w Polsce zrefundowana w 2021 roku, dla dzieci i młodych dorosłych chorujących na ostrą białaczkę limfoblastyczną. Od tamtego czasu dostęp do niej rozszerzył się o kolejne wskazania terapeutyczne. Jak wygląda refundacja terapii CAR-T w 2025 roku?
Aktualnie technologia CAR-T jest dostępna w Polsce również dla chorujących na chłoniaka rozlanego z dużych komórek B (DLBCL) lub chłoniaka z komórek B o wysokim stopniu złośliwości (HGBCL) lub stransformowanego w DLBCL chłoniaka grudkowego (TFL) – w 2., 3. lub kolejnych liniach leczenia, a także chorujących na pierwotnego chłoniaka śródpiersia z dużych komórek B (PMBCL) – w 3. lub kolejnych liniach leczenia.
– Terapia CAR-T wiąże się z bardzo konkretną procedurą jej przeprowadzenia. Z tego względu nie wszystkie ośrodki są w stanie zaproponować pacjentowi takie leczenie. Dobra informacja jest natomiast taka, iż liczba akredytowanych ośrodków również systematycznie się powiększa, a pacjenci z mniejszych oddziałów mogą być do nich kierowani. Eksperci podkreślają również, iż kolejne, najnowsze terapie CAR-T są coraz bezpieczniejsze i wiążą się z mniejszą liczbą poważnych działań niepożądanych wymagających hospitalizacji. Jak więc widać, CAR-T rozwija się niezwykle dynamicznie i my, jako pacjenci lub przyszli pacjenci, nie możemy pozostać w tyle z wiedzą – dodaje Anna Kupiecka z Fundacji OnkoCafe – Razem Lepiej.
Źródło: opracowanie własne / immuno-onkologia.pl /materiały prasowe kampanii „Świadome decyzje – skuteczne leczenie. Bez Ciebie się nie uda”
Post Terapia CAR-T w leczeniu nowotworów pojawił się poraz pierwszy w Zwrotnikraka.pl.
