Terapia behawioralna

Terapia behawioralna (terapia poznawczo-behawioralna) to rodzaj psychoterapii wykorzystywany w trakcie leczenia rozmaitych zaburzeń na tle psychicznym, np. depresji czy anoreksji. Ma jednak zastosowanie również u młodszych pacjentów – uznawana jest za jedną z najlepiej udowodnionych naukowo i skutecznych metod pracy z dziećmi z całościowymi zaburzeniami rozwoju, np. autyzmem lub ADHD.

Terapia behawioralna – na czym polega?

Cała terapia behawioralna opiera się przede wszystkim na zrozumieniu tego, w jaki sposób na zachowania ludzkie wpływają otoczenie, zachowania innych osób, bodźce zewnętrzne. Skupia się na pracy tu i teraz, z nastawieniem na modyfikację przyszłości. W przeciwieństwie do innych metod psychoterapeutycznych nie skupia się w aż tak dużym stopniu na powrocie do wydarzeń z przeszłości i czasów dzieciństwa. Panuje tu przekonanie, iż wszystkie zaburzenia na tle psychicznym wynikają z wyuczonych reakcji na bodźce. Głównymi zaletami terapii behawioralnej są:

• mocne nastawienie na kreowanie zmian;
• wpływ na wypracowanie samokontroli i samoświadomość pacjenta;
• krótki czas trwania, choćby do 6 tygodni, podczas gdy inne terapie mogą trwać latami.

Terapia behawioralna bazuje również na silnej więzi między terapeutą a pacjentem, co pozwala pacjentowi na otwarcie się i rozluźnienie. Relacja opiera się na szczerości, wzajemnym zaufaniu i empatii. Jest pełna ciepła, dlatego pacjenci podchodzą do niej z tak dużą aprobatą. Częścią terapii jest uświadomienie pacjenta z zakresu natury jego problemu i przyczyn, które mogły ją wywołać. Refleksja danej osoby jest najszybszą drogą do wdrożenia zmian w zachowaniu.

Terapię behawioralną warto przedstawić na przykładzie zaburzeń odżywiania. Pacjent może mieć zaburzone postrzeganie własnego ciała, co prowadzi do napadów obżarstwa i następczych wymiotów bądź wręcz przeciwnie, do długotrwających głodówek. Takie zachowanie bywa sposobem odreagowywania bodźców stresowych, problemów osobistych czy problemów z akceptacją własnego ciała. Terapia behawioralna pozwoli na przeanalizowanie powiązań między emocjami a działaniami pacjenta. W efekcie ułatwi kontrolę nad powtarzaniem zachowań destrukcyjnych.

Cele terapii behawioralnej

Terapia behawioralna ma 3 nadrzędne cele:

• rozwijanie zachowań deficytowych, pożądanych;
• redukcja zachowań niepożądanych;
• generalizacja efektów terapii.

Dąży się do nich dzięki wzajemnemu zaufaniu i budowaniu systemu motywacji dla pacjenta.

Terapia behawioralna – wskazania

Terapia behawioralna sprawdzi się w leczeniu większości problemów zdrowotnych natury psychicznej. W szczególności jednak okazuje się być skuteczna w przypadku następujących:

• ataki paniki;
• stany lękowe;
• zespół stresu pourazowego;
• anoreksja;
• bulimia;
• ADHD;
• autyzm;
• depresja;
• wahania nastroju;
• nerwica;
• zaburzenia osobowości typu kompulsywno-obsesyjnego;
• zaburzenia afektywne.

Z terapii behawioralnej korzysta się w trakcie leczenia rozmaitych fobii (także fobii społecznej), a choćby niektórych uzależnień.

Jak wygląda terapia behawioralna?

Wizyta rozpoczyna się od ustalenia tematu sesji. Nie jest on narzucany przez psychoterapeutę. Pacjent śmiało może zaproponować swoje tematy przewodnie i cele, na których chce się koncentrować na kolejnych sesjach. istotną zaletą metody jest to, iż choćby po zakończeniu terapii pacjent sam może ćwiczyć w domu. Pierwsza wizyta jest więc głównie diagnostyczna. Terapeuta musi wzbudzić zaufanie pacjenta, nawiązać z nim silną więź, rozpoznać rodzaj i charakter zaburzenia oraz ustalić motywację pacjenta do dokonywania zmian.

Kolejna wizyta skupia się na wzmacnianiu tej motywacji. Terapeuta nie może dopuścić do tego, aby pacjent na wizytach czuł się niekomfortowo. W zależności od osobowości i rodzaju pacjenta dobiera techniki terapeutyczne – afirmacje, relaksacje, modelowanie i wiele innych. Na wizycie prowadzone są dialogi, dzięki czemu pacjent nie czuje się niekomfortowo z tego powodu, iż tylko on mówi. Wizyta trwa z reguły około 60 minut, zaleca się 1-2 wizyty w tygodniu. Terapia behawioralna trwa średnio 6 tygodni, maksymalnie jednak 6 miesięcy.

	Mata z kolcami Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej...
	Mata do akupresury (mata z igłami) Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Bąbel P., Terapia behawioralna zaburzeń rozwoju z perspektywy analizy zachowania, Psychologia Rozwojowa, 3/2011.
2. Grzesiuk L., Psychoterapia – teoria, Wydawnictwo Eneteia, Warszawa 2005.
3. Popiel A., Pragłowska E., Psychoterapia poznawczo-behawioralna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2022.