Czym jest tarcza skóry?
Zewnętrzną warstwę naszego naskórka stanowi warstwa rogowa (startum corneum), która jest ostateczną barierą organizmu i zapewnia ochronę przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi i utratą wilgoci. Składa się ona z martwych komórek, dlatego jest przez nas często bagatelizowana. Tymczasem warstwa rogowa pełni istotną funkcję w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawilżenia skóry. Startum corneum składa się z korneocytów (martwych komórek), części hydrofilowej, produkowanej przez gruczoły potowe i części lipofilowej, produkowanej przez gruczoły łojowe, co łącznie stanowi barierę hydrolipidową, znaną również jako płaszcz hydrolipidowy, a mówiąc prościej - tarczę naszej skóry.
Część hydrofilową tworzy czynnik nawilżający skórę (Natural Moisturizing Factor) i jest połączeniem mocznika (ok. 7%), kwasu piroglutaminowego i jego soli sodowej (ok. 12%), soli mineralnych (Na+, Ca2+, Mg2+, K+, P3+, Cl-), kwasu mlekowego, kwasu moczowego, amoniaku, glikozaminy, kreatyniny (ok. 1,5%) i aminokwasów (ok. 40%).
W skład części lipofilowej bariery hydrolipidowej wchodzi mieszanka ceramidów, cholesterolu i kwasów tłuszczowych, która tworzy na skórze okluzję, zapobiegającą przeznaskórkowej utracie wody (TEWL).
Po co naszej skórze płaszcz lipidowy?
Prawidłowo funkcjonującą warstwę hydrolipidową można porównać do kołderki, która otula skórę i stanowi barierę chroniącą przed uszkodzeniami. Jaka jest rola bariery hydrolipidowej? Taki płaszcz pełni wiele istotnych funkcji. Po pierwsze, zapobiega nadmiernej utracie wody z naskórka, co pomaga utrzymać w skórze odpowiedni stopień nawilżenia. Po drugie, stanowi naturalną ochronę przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi, zanieczyszczeniami znajdującymi się w powietrzu i podrażnieniami. Nie bez znaczenia jest też nasz mikrobiom, który właśnie w tej warstwie skóry bytuje i jeżeli jest utrzymana jego równowaga, to nasza skóra funkcjonuje prawidłowo. Każde zaburzenie bariery hydrolipidowej skutkuje również zmianą składu mikrobiomu, co może prowadzić np. do rozwoju flory patogennej, a także większej przepuszczalności dla alergenów. Ponadto, warstwa hydrolipidowa pomaga utrzymać elastyczność skóry. Uszkodzenie jej może mieć przykre konsekwencje i znacząco pogorszyć kondycję naszej skóry.
Naruszona bariera hydrolipidowa
Jak rozpoznać uszkodzony płaszcz hydrolipidowy? Rozpoznanie naruszonej bariery hydrolipidowej nie jest trudne - wskazuje na to wiele problemów skórnych, które zauważymy gołym okiem. Jakie są najczęstsze objawy uszkodzenia bariery hydrolipidowej?
Suchość skóry i uczucie ściągnięcia
Łuszczenie się skóry
Podrażnienia i reakcje alergiczne
Zaczerwienienie, uczucie pieczenia i swędzenia
Widoczne oznaki przesuszenia, zwłaszcza w okolicach ust i oczu
Szary, ziemisty kolor skóry
Nadprodukcja sebum
Nadwrażliwość na zmiany temperatur i kosmetyki, które wcześniej nie powodowały podrażnień.
Warto zauważyć, iż uszkodzenie płaszcza hydrolipidowego może dotyczyć każdego rodzaju skóry. Choć to problem, który często utożsamia się z cerą suchą, naruszenie warstwy ochronnej może dotyczyć każdego. Co więcej, choć czynników zaburzających barierę hydrolipidową jest sporo, jej uszkodzenie często powodujemy sami nieodpowiednią pielęgnacją.
Najczęstsze przyczyny zaburzeń bariery hydrolipidowej skóry
Zanim ruszysz swojej skórze na ratunek, najpierw warto zrozumieć, dlaczego doszło do uszkodzenia bariery hydrolipidowej. Być może dzięki temu uda Ci się w przyszłości uniknąć tego problemu.
Oto niektóre z najczęstszych czynników zaburzających barierę hydrolipidową:
Stosowanie agresywnych kosmetyków i detergentów
Zbyt częste i zbyt agresywne oczyszczanie skóry (np. mocne pocieranie ręcznikiem, mycie skóry w gorącej wodzie)
Silnie działające zabiegi kosmetyczne
Narażenie na ekstremalne warunki pogodowe, takie jak mróz i wiatr
Brak odpowiedniej pielęgnacji i nawilżania skóry
Brak ochrony przed promieniowaniem UV
Źle zbilansowana dieta, uboga w nienasycone kwasy tłuszczowe
Nieodpowiednie nawodnienie organizmu.
Jak odbudować płaszcz hydrolipidowy?
Odbudowa bariery hydrolipidowej jest w teorii prosta - wystarczy dostarczyć skórze wilgoci i zatrzymać ją w górnych warstwach skóry. W praktyce osiągnięcie tego celu może być jednak nie lada wyzwaniem. Dlatego, w myśl zasady, iż lepiej zapobiegać, niż leczyć, dbanie o warstwę ochronną skóry to podstawa codziennej pielęgnacji. Każdego dnia powinniśmy dostarczać skórze niezbędnych substancji odżywczych i nawilżających. Jednak, jeżeli doszło do uszkodzenia bariery lipidowej naskórka, na czas jej odbudowy warto zrezygnować z agresywnych zabiegów pielęgnacyjnych, retinolu, produktów z kwasami, peelingów mechanicznych i szczoteczek myjących, które mogą dodatkowo podrażniać skórę. W okresie regeneracji warto postawić na minimalistyczną pielęgnację i stosowanie kosmetyków o delikatnym działaniu. Dbanie o barierę hydrolipidową skóry jest ważne zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, który nie jest zbyt łaskawy dla naszej skóry.
Jak wzmocnić zaburzoną barierę hydrolipidową?
Składniki wzmacniające barierę lipidową
Wiele dostępnych na rynku kosmetyków zawiera substancje, które zapobiegają wysuszeniu skóry, uszczelniając barierę hydrolipidową naskórka. Warto szukać ich w kremach, serach do twarzy, tonikach, a choćby kosmetykach do oczyszczania skóry.
Jakie składniki aktywne pomogą Ci w nawilżeniu skóry i odbudowie płaszcza hydrolipidowego?
Kwas hialuronowy - to substancja nawilżająca, która chroni naskórek przed utratą wody. Kwas hialuronowy tworzy na powierzchni skóry hydrofilowy film, zmniejszając przeznaskórkową utratę wody.
Mocznik - jest silnym humektantem. Przyciąga wilgoć do zewnętrznych warstw naskórka i komórek skóry.
Panthenol - to składnik, który silnie odżywia skórę, jest higroskopijny i działa antyoksydacyjnie.
Gliceryna - podobnie jak mocznik, jest jednym z najskuteczniejszych humektantów. Jest w stanie nawilżyć wszystkie warstwy naskórka, przyciągając wilgoć na powierzchni i ułatwiając jej przenikanie do głębszych warstw skóry.
Sorbitol, ksylitol – podobnie jak gliceryna, nawilżają każdą warstwę i zatrzymują wilgoć.
Pentawityna - nazwana ostatnio jako sukcesor kwasu hialuronowego, jest związkiem wiążącym wodę w skórze, dzięki czemu nawilżenie utrzymuje się przez długi czas – do 48h.
Trehaloza – ta wszechstronna cząsteczka cukru gwarantuje głębokie nawilżenie, wspierając barierę ochronną skóry, ponadto zwiększa skuteczność innych składników aktywnych.
Kwas piroglutaminowy - charakteryzuje się dobrą wchłanialnością wody i długotrwałym działaniem nawilżającym.
Ceramidy – posiadają rewelacyjne parametry emoliencyjne, uzupełniają niedobory lipidów w skórze i łusce włosa, wykazują adekwatności akumulujące wodę w skórze.
Przykładowy plan pielęgnacyjny dla uszkodzonej bariery hydrolipidowej
Jedynie systematyczna i kompleksowa pielęgnacja może przywrócić naruszonej barierze hydrolipidowej odpowiednią równowagę. Powinna składać się z co najmniej dwóch kluczowych kroków, a mianowicie oczyszczania oraz nawilżania i natłuszczania. Istotny jest również wybór odpowiednich kosmetyków, bogatych w niezbędne składniki odżywcze i nawilżające, które działają intensywnie i jednocześnie są łagodne dla naszej skóry. Najbardziej skuteczne produkty odbudowujące uszkodzoną barierę hydrolipidową zwykle zawierają mieszankę składników utrzymujących wilgoć i składników okluzyjnych, a ich działanie opiera się na wzajemnej współpracy, mającej na celu przyciągnąć wilgoć i utrzymać ją na wielu poziomach.
Jak odbudować barierę hydrolipidową odpowiednią pielęgnacją?
Delikatnie oczyszczaj skórę
Oczyszczanie skóry jest niezbędnym krokiem codziennej pielęgnacji. Dobór nieodpowiednich kosmetyków i obsesyjne szorowanie skóry mogą jednak gwałtownie doprowadzić do uszkodzenia warstwy hydrolipidowej. Dlatego, choć twarz należy oczyszczać choćby dwa razy dziennie, codziennie, warto robić to delikatnie. Czym myć twarz, aby nie naruszać płaszcza hydrolipidowego? Przede wszystkim jak ognia unikaj mydła - jego odczyn znacząco odbiega od fizjologicznego pH skóry, dlatego może powodować podrażnienia i mocno wysuszać skórę. Odstaw także wszystkie kosmetyki zawierające drażniące detergenty i zastąp je naturalnymi produktami o łagodnym składzie. Demakijaż wykonuj delikatnym płynem micelarnym o działaniu nawilżającym (np. Nawilżający płyn micelarny VIANEK), mleczkiem lub olejkiem. Pamiętaj, by płynu micelarnego nigdy nie pozostawiać na skórze do wchłonięcia. Oczyszczaj twarz delikatnymi piankami lub emulsjami, unikaj mocnego pocierania i mycia twarzy gorącą wody.
Intensywnie nawilżaj skórę
Odbudowa warstwy hydrolipidowej powinna opierać się przede wszystkim na intensywnym nawilżeniu skóry. Po oczyszczaniu zaaplikuj tonik do twarzy FEEDSKIN Hydrated Origin Tonik nawilżający, który reguluje barierę hydrolipidową i przyspiesza regenerację skóry. Tonik zawiera kompleks aminokwasów, które wzmacniają płaszcz hydrolipidowy, chroniąc skórę przed nadmierną utratą wody, przesuszeniem i odwodnieniem. Skóra dzięki tonikowi lepiej wchłania składniki aktywne kosmetyków użytych w kolejnych etapach pielęgnacji. Na czas odbudowy warstwy hydrolipidowej zrezygnuj z używania kosmetyków z kwasami czy retinolem, które mogą dodatkowo podrażniać skórę. Wprowadź do swojej pielęgnacji intensywnie nawilżające serum do twarzy FEEDSKIN Skin Dry Over Serum nawilżające. Dzięki unikalnemu połączeniu aminokwasów, betainy, kwasu hialuronowego i ceramidów, serum uszczelnia i odbudowuje warstwę hydrolipidową skóry i zapobiega utracie wilgoci. Pamiętaj, iż choć humektanty odgrywają kluczową rolę we wzmacnianiu płaszcza hydrolipidowego, stosowanie ich bez dodatkowego wsparcia może paradoksalnie zwiększyć utratę wilgoci, dlatego w swojej pielęgnacji uwzględnij okluzję!
Stosuj krem ochronny
Zaburzona bariera hydrolipidowa nie jest w stanie odpowiednio uchronić skóry przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi i utratą wilgoci, dlatego ważne jest wspieranie jej dzięki bogatych kremów okluzyjnych. Takie kremy pomagają zatrzymać nawilżenie wewnątrz skóry, uszczelniając barierę skórną i wspierając jej regenerację. Jako krem odbudowujący barierę hydrolipidową świetnie sprawdzi się SYLVECO Krem brzozowy z betuliną, SYLVECO Krem brzozowo-nagietkowy z betuliną lub FEEDSKIN Simple Face Cream Krem do twarzy. W roli okluzji świetnie sprawdzają się także czyste, surowe oleje roślinne.
Odbudowa bariery hydrolipidowej skóry może wymagać czasu, ale zapewniamy, iż regularna i odpowiednia pielęgnacja skóry przyniesie zadowalające efekty. Pamiętaj, iż zadania bariery hydrolipidowej są niezwykle istotne dla Twojej skóry, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy jest narażona na niekorzystne czynniki zewnętrzne. Warto zainwestować w odpowiednie produkty i wypracować nawyki pielęgnacyjne, które pomogą w utrzymaniu jej w doskonałej kondycji. Dzięki temu będziesz cieszyć się promienną, zdrową skórą, niezależnie od warunków pogodowych.
