Tak lepiej zrozumiesz dzieci z autyzmem. Krótka animacja pomoże spojrzeć na świat ich oczami

Żyjemy w świecie pełnym bodźców – dźwięków, świateł, zapachów i dotykowych wrażeń, które dla większości z nas są jedynie tłem dla codzienności. Jednak dla osób w spektrum autyzmu ta rzeczywistość bywa przytłaczająca, ponieważ ich układ nerwowy odbiera te sygnały znacznie intensywniej. Zobacz film, który pokazuje, jak działa mózg osoby z autyzmem.

Świat pełen bodźców

Autyzm to nie choroba, ale odmienny sposób postrzegania rzeczywistości. Naukowo mówi się o zaburzeniu cech neurorozwojowych. Osoby w spektrum autyzmu odbierają świat intensywniej niż większość z nas. Niektóre bodźce, które dla neurotypowych ludzi są ledwo zauważalne, dla autystów mogą być przytłaczające. Jak to wygląda w praktyce? Jakie trudności napotykają osoby autystyczne? I co możemy zrobić, aby lepiej ich rozumieć?

Dla osoby w spektrum autyzmu wyjście po zakupy, spacer po mieście, podróż komunikacją miejską to doświadczenia skrajnie obciążające. Reagują dość intensywnie na różne bodźce zmysłowe, które osobom bez spektrum wydają się błahe. To, jak wygląda codzienność osób autystycznych, świetnie pokazuje film "Amazing Things Happen".



Widać w nim, iż hałas może być nie do zniesienia, migoczące światła mogą kłuć w oczy, a dotyk materiałów (np. ubrań i metek) może powodować ból. To nie kwestia "wyolbrzymiania" – tak właśnie działa ich układ nerwowy. Nie filtruje on bodźców tak skutecznie jak u osób neurotypowych, przez co wszystko może wydawać się zbyt głośne, zbyt jaskrawe i zbyt intensywne.

Inny sposób komunikacji

Osoby w spektrum często mają trudności z interpretowaniem emocji innych ludzi. Mimika twarzy i mowa ciała, które dla większości są oczywiste, mogą być dla nich zagadką. To nie znaczy, iż nie mają uczuć – wręcz przeciwnie. Często przeżywają emocje bardzo intensywnie, ale nie zawsze potrafią je wyrazić w sposób, który rozumie otoczenie.

Zdarza się, iż osoby autystyczne reagują w sposób, który może wydawać się nietypowy. Na przykład, mogą unikać kontaktu wzrokowego, zasłaniać uszy w głośnych miejscach lub kołysać się w przód i w tył, by się uspokoić. Takie zachowania są dla nich formą radzenia sobie z nadmiarem bodźców. Oto kilka prostych zasad, które pomogą wspierać osoby w spektrum:

Nie oceniaj – jeżeli ktoś unika rozmowy lub zachowuje się inaczej, nie oznacza to, iż jest niegrzeczny.

Daj przestrzeń – nie zmuszaj do kontaktu wzrokowego ani do interakcji, jeżeli nie są na to gotowi.

Zadbaj o spokojne otoczenie – jeżeli organizujesz wydarzenie, w którym będzie brała udział osoba autystyczna, postaraj się ograniczyć dla niej nadmiar hałasu i intensywnych świateł.

Rozmawiaj wprost – osoby autystyczne często lepiej rozumieją komunikaty dosłowne, unikaj więc przenośni i zawoalowanych sugestii.


Świat dla autystycznych osób jest pełen wyzwań, ale też często wiąże się z niezwykłymi talentami i umiejętnościami. Wielu autystów ma wyjątkowe zdolności w dziedzinach wymagających precyzji i skupienia, takich jak matematyka, muzyka czy programowanie. Dając im odpowiednie wsparcie, możemy stworzyć społeczeństwo bardziej otwarte i przyjazne dla wszystkich.

Dzień Świadomości Autyzmu, obchodzony co roku 2 kwietnia, przypomina nam, jak ważna jest edukacja na ten temat. Ubranie się na niebiesko czy podświetlanie budynków to gesty solidarności, ale najważniejsze jest codzienne zrozumienie i akceptacja. Bo każdy z nas widzi świat trochę inaczej – i to właśnie czyni go tak fascynującym.