Temat szczepienia w aptece nie jest nowym zagadnieniem, jednak wciąż ulega pewnego rodzaju transformacjom i rozwojowi. Od 14 lutego 2025 roku po raz pierwszy w Polsce została wprowadzona możliwość wystawienia recept refundowanych, konkretnie właśnie na szczepionki. Jest to pewnego rodzaju rewolucja dla świadczonych usług przez farmaceutę i oznacza wzrost znaczenia aptek w opiece zdrowotnej.
Na co farmaceuta może wystawić pacjentowi receptę z refundacją?
Farmaceuta może wystawić receptę pacjentowi na każde szczepienie zalecane i je wykonać w aptece. Jest to z pewnością duże uproszczenie dla pacjenta, który nie musi dodatkowo udawać się w celu uzyskania recepty do POZ a następnie do apteki w celu wykupienia szczepionki i zaszczepienia. Niestety, nie każdą szczepionkę można nabyć z refundacją oraz nie każdemu pacjentowi farmaceuta może wystawić receptę farmaceutyczną ze zniżką.
Recepta farmaceutyczna na szczepionkę z refundacją – nie dla wszystkich
Wyjątkiem w temacie refundowanych recept na szczepionki stanowią kobiety w ciąży. Szczepienie na grypę można wykonać dla nich tylko na podstawie recepty wystawionej przez lekarza, który jest uprawniony do weryfikacji jej szczególnego stanu. Ponadto, usługa szczepienia w aptece również nie jest dla ciężarnych refundowana.
Nierozwiązana pozostaje również kwestia seniorów, w wieku powyżej 65 roku życia, którzy mają uprawnienia do uzyskania szczepionki na pneumokoki z refundacją ale farmaceuta nie ma uprawnień do ich weryfikacji. Jest to kłopot, który pozostanie prawdopodobnie nierozwiązany w tym sezonie szczepiennym. Trudność wynika głównie z braku dostępu dla farmaceuty do historii choroby pacjenta i możliwości samodzielnego zweryfikowania uprawnienia do refundacji.
Na co farmaceuta może zaszczepić pacjenta w aptece z refundacją?
W aptece można zaszczepić się przeciw wielu chorobom, nie wszystkie szczepionki zostaną jednak zrefundowane i nie zawsze usługa szczepienia jest opłacona z funduszy publicznych. Należy również pamiętać, iż szczepienie w aptece można wykonać tylko osobie dorosłej.
| Rodzaj szczepionki: | Refundowana recepta farmaceuty: | Odpłatność leku: | Dla kogo? |
| COVID-19 | brak konieczności wystawiania recepty | • Bezpłatnie | • Dorośli (bez konieczności wystawiania recepty przez farmaceutę) |
| Grypa (Vaxigrip Tetra, InfluvacTetra) | Tak | • Bezpłatnie | • Dorośli w wieku 65 lat i więcej
• Kobiety w ciąży ( z receptą wystawioną przez lekarza) |
| • Z dopłatą | • Dorośli w wieku 18-64 lat mogą wykupić szczepionkę z 50% refundacją | ||
| Grypa (Efluelda Tetra) | Tak | • Z dopłatą | • Dorośli w wieku 60 lat i więcej, mogą wykupić szczepionkę z 50% refundacją |
| Pneumokoki (Prevenar13) | Nie
(brak możliwości zweryfikowania prawa do refundacji) |
• Bezpłatnie | • Dorośli w wieku 65 lat i więcej, którzy są w grupie ryzyka określonych chorób [3] |
Kiedy usługa wykonania szczepienia jest refundowana?
Usługa szczepienia w aptece jest wykonywana w ramach refundowanych świadczeń zdrowotnych tylko dla ściśle określonej grupy pacjentów. W pozostałych przypadkach farmaceuta ma prawo pobrać opłatę za usługę wykonania szczepienia. Najczęściej waha się ona w granicach 15-30zł.
USŁUGA SZCZEPIENIA objęta refundacją:
| Szczepienie na: | Odpłatność za usługę: | Dla kogo? |
|
COVID-19 |
• Bezpłatnie | • Dorośli wszyscy |
| Grypa | • Bezpłatnie | • Dorośli w wieku 65 lat i więcej |
| Pneumokoki | • Bezpłatnie (w przypadku recepty lekarskiej z refundacją) |
• Dorośli w wieku 65 lat i więcej |
W przypadku wykonania usługi szczepienia dla dorosłego z grupy wiekowej 18-64 lat farmaceuta ma prawo pobrać opłatę za wykonanie usługi szczepienia na grypę, pneumokoki oraz inne szczepienia poza wymienionymi powyżej przypadkami.
Na co farmaceuta jeszcze może zaszczepić pacjenta?
Szczepienia w aptece to coraz szerszy wachlarz usług w ramach opieki farmaceutycznej nad pacjentem. W ramach szczepień zalecanych farmaceuta może zaszczepić pacjenta na:
- WZW typu B (Wirusowe Zapalenie Wątroby typu B) – szczepienie w szczególności zalecane dla osób narażonych na kontakt z krwią lub innymi płynami ustrojowymi, np. Engerix B, Euvax B, Twinrix
- Tężec, błonica, krztusiec (Tdap) – Szczepienie przypominające dla dorosłych, zalecane dla osób pracujących w służbie zdrowia lub mających kontakt z małymi dziećmi, np. Adacel, Boostrix, Hexacima, Infanrix, Pentaxim.
- Meningokoki – szczepienie zalecane dla osób podróżujących do krajów, gdzie występuje wysokie ryzyko zakażenia meningokokami, np. Nimenrix, Bexsero.
- Dur brzuszny – szczepienie zalecane dla osób podróżujących do państw o wysokim ryzyku zakażenia, np. Typhim Vi.
- Półpaśca – zalecane szczególnie dla osób powyżej 50. roku życia oraz dla dorosłych z obniżoną odpornością np. Shingrix.
- Kleszczowe zapalenie mózgu – polecane w szczególności dla pracowników leśnych, rolników, rodzin z małymi dziećmi oraz biegaczy, np. Encepur Adults, FSME-IMMUN.
- Ludzki wirus brodawczaka (HPV) – w aptece możliwe jest zaszczepienie młodych dorosłych (pełnoletnich), którzy nie byli wcześniej zaszczepieni, np. Cervarix, Gardasil, Gardasil 9.
Szczepienia w aptekach z receptą farmaceuty – wielki krok dla OF w Polsce
Umożliwienie farmaceutom wystawiania refundowanych recept na szczepionki to bardzo dobry krok w kierunku wykorzystania ich potencjału i wzrostu znaczenia w ochronie zdrowia nad pacjentem. Dodatkowym ogromnym atutem z tej zmiany nie jest korzyść finansowa dla apteki z wprowadzenia dodatkowej usługi, ale przede wszystkim zmiana w sposobie postrzegania farmaceuty i apteki w świadomości pacjenta. Kolejnym dobrym pomysłem byłoby z pewnością wprowadzenie możliwości wglądu farmaceuty w historię leczenia pacjenta. Miejmy nadzieje, iż rozwój opieki farmaceutycznej w tym kierunku już jest na horyzoncie.
Autor: mgr farm. Aleksandra Kacierzewska
Bibliografia:
[1]pacjent.gov.pl
[2]szczepienia.pzh.gov.pl
[3]nfz.gov.pl
