Jakiś czas temu na fanpage zamieściłem historię mojej pacjentki i dzięki licznym sugestiom czytelników doszedłem do wniosku, iż z naszą fizjoterapią nie jest najgorzej. Dlaczego? Otóż jak się okazuje, większość z nas potrafi rozpoznać sygnały ostrzegawcze. Sygnały, które skłaniają nas, by wysłać pacjenta na dodatkową diagnostykę lub na wizytę do specjalisty. BOMBA! Dla tych, którzy chcieliby swój system ostrzegawczy nieco rozszerzyć, przygotowałem kolorowe flagi. Z ich pomocą określicie potencjalny sukces procesu terapeutycznego lub określicie poważną patologię, wykluczającą pacjenta z terapii. jeżeli jedyne flagi, które dotychczas rozpatrywałeś w swoim gabinecie to flagi czerwone, to czas najwyższy rozszerzyć ten system! Bo czym byłby Twój fizjoterapeutyczny świat bez bogatej palety kolorów…
System flag ogólnie
W Polsce fizjoterapeuci są dobrze zaznajomieni z systemem czerwonych flag, ale system ten nie wyczerpuje w pełni kompleksowego podejścia do problemu pacjenta z perspektywy biopsychospołecznej. W celu pełniejszego zrozumienia sytuacji pacjenta system flag czerwonych, rozszerzono o kolejne grupy flag, które odnoszą się do konkretnych obszarów życia pacjenta.
System flag możemy ogólnie podzielić na dwie kategorie:
- Kliniczne flagi
- Psychospołeczne flagi
Flagi kliniczne
Odnoszą się do systemowych obszarów ludzkiego zdrowia. Przykładowo możemy wyróżnić czerwone flagi dla systemu mięśniowo-szkieletowego. Są one dla nas wyznacznikiem możliwej patologii w postaci chronicznego stanu zapalnego, złamania itp. Na podstawie flag klinicznych przewidujemy ryzyko występowania aktywnego procesu nowotworowego, infekcji układowej czy problemów sercowo-naczyniowych.
Istnieją określone znaki i symptomy, które możemy obserwować podczas badania lub wywiadu z pacjentem, które ostrzegają nas o ryzyku poważnej patologii. W sytuacji wystąpienia klinicznych flag, pacjent powinien być skierowany do lekarza specjalisty w celu pogłębienia diagnostyki różnicowej, gdyż ewentualne postępowanie manualne może stanowić zagrożenie dla zdrowia lub choćby życia pacjenta.
Do flag klinicznych, oprócz wspomnianych wcześniej czerwonych flag, zaliczamy także pomarańczowe flagi, które poszerzają spektrum wywiadu o aspekty zdrowia psychicznego pacjenta. Zatem pomarańczowe flagi są w pewnym sensie czerwonymi flagami w kontekście zaburzeń psychicznych. Pomarańczowe flagi obejmują chronicznie wysokie poziomy dystresu, zaburzenia osobowości, zespoły stresu pourazowego, uzależnienie od alkoholu i/lub narkotyków /leków oraz klinicznie stwierdzoną depresję.
Tabela:
System flag – rodzaje, charakterystyka i przykłady flag.
Flagi psychospołeczne
Pozwalają nam na lepsze zrozumienie indywidualizmu pacjenta i jego problemu, także w kontekście społecznym. Na podstawie flag psychospołecznych oceniamy potencjalne możliwości pacjenta do powrotu do zdrowia i życia społecznego (także w kwestii życia zawodowego).
Koncept flag psychospołecznych pojawił się w medycynie w późnych latach 90-tych. Ma na celu identyfikowanie pacjentów z podwyższonym ryzykiem chronicznych problemów zdrowotnych, które nie reagują na leczenia tak jak można się tego spodziewać w odniesieniu do przeprowadzonych badań obrazowych, laboratoryjnych czy funkcjonalnych.
Dzięki psychospołecznym flagom możemy pracować z pacjentem w modelu biopsychospołecznym, wyznaczając tym samym określone ramy postępowania diagnostycznego i terapeutycznego. Warto zwrócić uwagę, iż system psychospołecznych flag nie wskazuje nam na występowanie konkretnej jednostki klinicznej czy symptomu. Pozwala on nam określić wskazania ku temu, iż pacjent nie będzie rokował postępu w terapii zgodnego z oczekiwaniami. To może nas skłaniać do włączenia w proces terapeutyczny dodatkowych specjalistów jak dietetyk, psycholog czy psychoterapeuta.
Do flag psychospołecznych zaliczamy żółte, niebieskie i czarne flagi.
BIO – PSYCHO – SOCIAL
Fizjoterapia idąc z duchem czasu opiera się dziś na modelu biopsychospołecznym. Byłbym ogromnie szczęśliwy, gdyby zarówno fizjoterapeuci jak i lekarze, ale przede wszystkim Ci, którzy znajdują się w centrum zainteresowania, czyli nasi pacjenci dostrzegali złożoność ludzkiego zdrowia. Ciało ludzkie to nie worek mięśni i kości, aaa i jeszcze wypadniętych dysków… To Twoje zadanie fizjoteterapeuto, by taką świadomość budować.
Pamiętaj o dwóch istotnych kwestiach i podziel się tym postem ze znajomkami, żeby oni też o nich pamiętali
“By leczyć ciało ludzkie, konieczna jest wiedza o całości zjawisk” – Hipokrates
“Holizm: Leczenie całego pacjenta nie jest tym samym, co leczenia pacjenta jako całości” – Walter McKone
Chcesz się dowiedzieć więcej w temacie systemu flag? Dołącz do najnowszego kursu online z Dariuszem Ciborowskim ‘Skuteczny wywiad i badanie w fizjoterapii’.
