Stres w pracy a zdrowie psychiczne – rosnący problem w Polsce

Praca. Stres. Zdrowie

Stres i przeciążenie obowiązkami stają się coraz poważniejszym wyzwaniem dla zdrowia pracowników. Dane za 2024 rok pokazują, iż liczba zwolnień lekarskich związanych z zaburzeniami psychicznymi i zachowania wzrosła aż o 14 proc. w porównaniu do roku poprzedniego.

To sygnał alarmowy zarówno dla pracowników, jak i pracodawców.

Rekordowa liczba absencji chorobowych w 2024 roku

W Polsce wystawiono w ubiegłym roku 27,4 mln zwolnień lekarskich, co oznacza 290 mln dni absencji chorobowej. Wśród nich aż 1,6 mln dotyczyło zaburzeń psychicznych, co przełożyło się na ponad 30 mln dni nieobecności w pracy. To aż 12,6 proc. całej absencji. Najczęściej przyczyną były reakcje na stres, depresja oraz zaburzenia lękowe.

Najczęstsze źródła stresu zawodowego

Raport „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2025” wskazuje, iż coraz więcej osób – zarówno pracowników, jak i kadry zarządzającej – doświadcza codziennego stresu w pracy. Najbardziej stresogenne czynniki to:

• nadmiar obowiązków i poczucie przeciążenia (34 proc.),
• presja czasu i brak przestrzeni na realizację zadań (31 proc.),
• odpowiedzialność zawodowa i obawa przed popełnieniem błędu (27 proc.),
• sytuacje awaryjne i kryzysowe (27 proc.),
• zbyt niskie wynagrodzenie w stosunku do wysiłku (26 proc.).

Psychospołeczne zagrożenia w miejscu pracy

Coraz większym wyzwaniem dla pracowników stają się czynniki psychospołeczne, takie jak mobbing, przemoc słowna czy nieodpowiednie traktowanie przez przełożonych. Aż 67 proc. pracowników przyznało, iż spotkało się z nieodpowiednim traktowaniem, a 55 proc. doświadczyło przemocy słownej. Takie sytuacje bezpośrednio przekładają się na pogorszenie zdrowia psychicznego, spadek motywacji i wypalenie zawodowe.

Skutki zdrowotne i koszty dla gospodarki

Objawy stresu i zaburzeń psychicznych często manifestują się w formie dolegliwości somatycznych, takich jak bóle głowy czy przewlekłe napięcie. Średni czas trwania zwolnienia lekarskiego z powodu zaburzeń psychicznych w 2024 roku wynosił 18,9 dnia. Najwięcej dni absencji spowodowały reakcje na ciężki stres (10,7 mln dni), epizody depresyjne (5,8 mln) oraz zaburzenia lękowe (5,7 mln). Łączny koszt absencji chorobowych w Polsce w ubiegłym roku przekroczył 31 mld zł.

Rola pracodawców w dbaniu o dobrostan pracowników

Tylko 29 proc. pracowników i 37 proc. menedżerów deklaruje, iż w ich firmach podejmowane są działania przeciwdziałające mobbingowi, stresowi czy przemocy w pracy. To pokazuje, iż polskie firmy mają jeszcze wiele do zrobienia w obszarze budowania zdrowego środowiska pracy. Wprowadzenie procedur antymobbingowych, szkoleń czy programów wsparcia psychologicznego może ograniczyć skalę problemu i zmniejszyć rotację pracowników.

Wnioski – dlaczego potrzebne są zmiany

Rosnąca liczba zwolnień lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych to wyraźny sygnał, iż zdrowie psychiczne staje się jednym z kluczowych wyzwań na rynku pracy. Firmy, które aktywnie dbają o dobrostan swoich pracowników, zyskują na mniejszej absencji, niższej rotacji kadr i większej efektywności zespołów. W dobie rosnącej presji i stresu inwestowanie w kulturę organizacyjną opartą na wsparciu i współpracy jest nie tylko potrzebą, ale i koniecznością.