Stres jest reakcją organizmu na wszelkie czynniki lub sytuacje, które są postrzegane jako wyzwania, zagrożenia lub trudności. Jest to naturalna odpowiedź organizmu na bodźce zewnętrzne lub wewnętrzne, które wymagają adaptacji lub radzenia sobie.
Stres może być zarówno fizjologiczny, jak i psychiczny. W odpowiedzi na stres, organizm uruchamia szereg reakcji fizjologicznych, w tym wzrost wydzielania hormonów stresu, takich jak kortyzol i adrenalina.
Te hormony mają na celu zwiększenie energii i wzmocnienie funkcji ciała, aby pomóc w radzeniu sobie z daną sytuacją.
Istnieją dwa rodzaje stresu: eustres i dystres.
Eustres jest pozytywnym rodzajem stresu, który pojawia się w odpowiedzi na pozytywne wyzwania, jak na przykład ślub, awans w pracy lub inny pozytywny impuls.
Dystres jest negatywnym rodzajem stresu, który może prowadzić do negatywnych skutków dla zdrowia, takich jak zmęczenie, problemy ze snem, lęki, depresja czy problemy z układem trawiennym.
Stres może mieć różne przyczyny, takie jak przeciążenie pracą, trudności w relacjach, problemy finansowe, zmiany życiowe, choroby, traumy czy presja społeczna.
Każda osoba może reagować na stres w inny sposób, zależnie od swoich indywidualnych cech i umiejętności radzenia sobie.
Radzenie sobie ze stresem jest ważne dla utrzymania dobrego stanu zdrowia psychicznego i fizycznego. Istnieje wiele technik zarządzania stresem, takich jak ćwiczenia relaksacyjne, medytacja, aktywność fizyczna, utrzymanie zdrowej diety, pozytywne myślenie, rozmowa z bliskimi oraz zarządzanie czasem i priorytetami.
Jeśli stres staje się przytłaczający i wpływa na codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. zdrowia psychicznego, którzy mogą pomóc w diagnozie i opracowaniu planu zarządzania stresem.
Istnieje silny związek między stresem a chorobami zapalnymi jelit, takimi jak choroba Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa).
Choroby te są stanami zapalnymi przewodu pokarmowego, które charakteryzują się przewlekłym zapaleniem jelit, objawiającym się bólami brzucha, biegunką, krwawieniem z jelit, utratą masy ciała i zmęczeniem.
Stres nie jest bezpośredną przyczyną tych chorób, ale może wpływać na ich rozwój i nasilenie objawów. Wiele osób z chorobami zapalnymi jelit zgłasza, iż stres jest jednym z czynników wywołujących zaostrzenia choroby. Badania sugerują, iż stres może wpływać na układ odpornościowy i procesy zapalne w organizmie, co może prowadzić do nasilenia objawów chorób zapalnych jelit.
Stres może wpływać na jelita poprzez układ nerwowy jelitowy, który jest częścią układu nerwowego autonomicznego. Ten układ reguluje wiele funkcji przewodu pokarmowego, takich jak perystaltyka, wydzielanie soków trawiennych i kontrola napięcia mięśni jelit. Stres może wpływać na równowagę tego układu, co może prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu jelit i nasilenia stanu zapalnego.
Ponadto, stres może wpływać na nawyki żywieniowe i styl życia, co również może wpływać na rozwój chorób zapalnych jelit. Osoby poddane chronicznemu stresowi często mają gorszą dietę, spożywają więcej żywności przetworzonej i mają trudności z utrzymaniem zdrowych nawyków, co może prowadzić do nasilenia stanu zapalnego w jelitach.
Ważne jest, aby osoby z chorobami zapalnymi jelit skupiły się na zarządzaniu stresem jako części swojego planu leczenia.
Oto kilka technik, które mogą pomóc w radzeniu sobie ze stresem:
Relaksacja i medytacja:
Codzienna praktyka relaksacji, medytacji lub głębokiego oddychania może pomóc w redukcji stresu i poprawie samopoczucia.
Aktywność fizyczna:
Regularna aktywność fizyczna, takie jak spacery, joga, tai chi czy pływanie, może pomóc w zmniejszeniu poziomu stresu i poprawie zdrowia psychicznego.
Zrównoważona dieta:
Zdrowe nawyki żywieniowe, takie jak spożywanie świeżych owoców i warzyw, pełnoziarnistych produktów zbożowych, zdrowych tłuszczów i unikanie żywności przetwor
Naukowcom udało się poznać przyczynę powiązania stresu i stanu zapalnego jelit.
Badanie jakie przeprowadzili pomaga wyjaśnić, w jaki sposób przewlekły stres może wywoływać fizyczne cierpienie.
Oznacza to, iż zarządzanie poziomem stresu może mieć głęboki wpływ na skuteczność leczenia nieswoistego zapalenia jelit (IBD).
Pomysł ten jest sprzeczny z konwencjonalnym leczeniem medycznym, które „całkowicie zaniedbało stan psychiczny pacjenta jako główny czynnik napędzający odpowiedź na leczenie” – mówi współautor badania Christoph Thaiss, mikrobiolog z University of Pennsylvania w Filadelfii. Sygnały pochodzące z mózgu docierają do komórek nerwowych jelit, co prowadzi do uwolnienia zapalnych substancji chemicznych. Zdolność mózgu do wywoływania stanu zapalnego w odległych narządach „wydaje się być znacznie silniejsza”, niż wcześniej sądzono, mówi Thaiss. Sugeruje to, iż leki na IBD w połączeniu z technikami radzenia sobie ze stresem mogą być bardziej skuteczne niż same leki. Cząsteczki w ścieżce sygnałowej, która biegnie od mózgu do jelit, mogą również stać się celem nowych terapii farmakologicznych – „ekscytująca możliwość”, mówi gastroenterolog i immunolog John Chang z Uniwersytetu Kalifornii z San Diego.
Konsekwencje prac mogą wykraczać poza IBD.
Uważa się również, iż stres nasila choroby zapalne skóry i płuc, prawdopodobnie poprzez podobne szlaki sygnałowe.
Idąc dalej, Thaiss jest podekscytowany badaniem, czy stany mózgu inne niż stres wpływają na ogólny stan zdrowia danej osoby. „Zdecydowanie musimy się jeszcze wiele dowiedzieć o mózgu i o tym, jak mózg kontroluje pozornie niezwiązane ze sobą aspekty fizjologii i chorób” – mówi naukowiec.
https://www.nature.com/articles/d41586-023-01700-y
Dorota Minta
czerwiec 2023
