Stratus i Nimbus – nowe warianty COVID-19. Co warto o nich wiedzieć? Nowe objawy zwracają uwagę lekarzy

Pandemia COVID-19 trwa już piąty rok, a wirus SARS-CoV-2 przez cały czas ewoluuje. Choć wielu ekspertów podkreśla, iż choroba weszła w etap endemiczny, to kolejne warianty wciąż stanowią wyzwanie dla systemów ochrony zdrowia i badań epidemiologicznych. Najnowsze linie, które znalazły się pod lupą Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), to Stratus i Nimbus. Oba warianty pojawiły się w 2025 roku i bardzo gwałtownie zyskały uwagę ze względu na swoją dużą zdolność do rozprzestrzeniania się oraz nietypowe objawy, których wcześniej nie obserwowano na taką skalę.

W artykule przedstawiamy, czym są warianty Stratus i Nimbus, jakie objawy mogą wywoływać, jak działają szczepionki wobec nich oraz jakie środki ostrożności powinni stosować pacjenci i lekarze.

Czym jest wariant Stratus?

Wariant Stratus to rekombinant, czyli efekt połączenia materiału genetycznego dwóch wcześniejszych podlinii wirusa SARS-CoV-2. Pochodzi z rodziny Omikronu, a dokładniej powstał z mieszanki podwariantów LF.7 i LP.8.1.2. Rekombinacje nie są niczym nowym – podobne procesy obserwowano już wcześniej, np. przy powstawaniu wariantu XBB.

To, co wyróżnia Stratus, to zdolność do omijania odporności nabytej po wcześniejszych infekcjach i szczepieniach. Nie oznacza to, iż dotychczasowa odporność jest bezużyteczna – wciąż chroni przed ciężkim przebiegiem i hospitalizacją – ale skuteczność w zapobieganiu samemu zakażeniu może być mniejsza.

WHO umieściła Stratus na liście wariantów monitorowanych, czyli takich, które nie stanowią jeszcze globalnego zagrożenia, ale mogą w krótkim czasie stać się dominujące w wielu regionach świata.

Czym jest wariant Nimbus?

Wariant Nimbus, oznaczany w nomenklaturze naukowej jako NB.1.8.1, to kolejna linia Omikronu. Został wykryty w kilku krajach równocześnie, co sugeruje, iż krążył w populacji od dłuższego czasu zanim został oficjalnie opisany.

Nimbus charakteryzuje się dużą zdolnością do szybkiego rozprzestrzeniania się. W testach laboratoryjnych wykazuje także podwyższoną odporność na neutralizację przez przeciwciała w porównaniu do wcześniejszych wariantów Omikronu. Podobnie jak Stratus, nie wydaje się jednak powodować cięższych zachorowań niż wcześniejsze linie wirusa.

Jakie są objawy wariantów Stratus i Nimbus?

Większość objawów zakażenia tymi wariantami pokrywa się z klasycznymi symptomami COVID-19, które dobrze znamy od 2020 roku. Należą do nich:

• gorączka i dreszcze,

• kaszel,

• zmęczenie,

• bóle głowy i mięśni,

• katar,

• ból gardła,

• zaburzenia węchu i smaku (rzadsze niż w początkowych fazach pandemii),

• duszność u osób z cięższym przebiegiem.

Jednakże lekarze zwracają uwagę na nowe, nietypowe objawy, które szczególnie często pojawiają się w przebiegu Stratusa i Nimbusa.

„Żyletkowe gardło” – znak rozpoznawczy Nimbusa

Pacjenci zakażeni wariantem Nimbus zgłaszają wyjątkowo silny ból gardła, określany w mediach jako „razor blade throat” – czyli uczucie, jakby gardło było podrażnione ostrzem żyletki. Ból jest tak intensywny, iż utrudnia przełykanie i mówienie. To odróżnia Nimbus od wcześniejszych linii, w których ból gardła był zwykle łagodniejszy.

Chrypka i zmieniony głos – objaw Stratusa

W przypadku wariantu Stratus lekarze zaobserwowali częstsze występowanie chrypki i osłabionego, szorstkiego głosu. Objaw ten nie pojawiał się dotąd w raportach dotyczących COVID-19 tak często, dlatego specjaliści traktują go jako potencjalny wyróżnik tej linii.

Dolegliwości żołądkowo-jelitowe

W obu wariantach raportuje się częstsze występowanie objawów takich jak nudności, biegunka i bóle brzucha. Choć nie są one dominujące, to mogą być jedynymi symptomami zakażenia, zwłaszcza u młodszych pacjentów.

Jakie są różnice w porównaniu do wcześniejszych wariantów?

1. Większa zakaźność – zarówno Stratus, jak i Nimbus wykazują wyższy współczynnik reprodukcji niż wiele wcześniejszych wariantów Omikronu.

2. Lepsze omijanie odporności – infekcje mogą pojawiać się choćby u osób, które niedawno chorowały lub przyjęły dawkę przypominającą.

3. Nowe objawy – „żyletkowe gardło” w Nimbusa i chrypka w Stratusa to symptomy, które mogą pomagać w rozróżnieniu zakażeń.

4. Brak dowodów na cięższy przebieg – mimo obaw, hospitalizacje i zgony nie są częstsze niż w przypadku innych wariantów.

Co mówią eksperci?

Specjaliści ds. chorób zakaźnych podkreślają, iż nie należy wpadać w panikę, ale trzeba zachować czujność.

• Dr. Maria Van Kerkhove z WHO zaznacza, iż wirus SARS-CoV-2 przez cały czas mutuje, ale mechanizmy ochrony zdrowia publicznego, które wypracowano w ciągu ostatnich lat, są wystarczające, by ograniczać ryzyko.

• Epidemiolodzy z USA i Europy wskazują, iż najważniejsze pozostaje monitorowanie sekwencji genetycznych wirusa oraz szybkie reagowanie na pojawiające się ogniska.

• Lekarze kliniczni w szpitalach zauważają, iż najwięcej przypadków ciężkiego przebiegu dotyczy osób starszych, z chorobami przewlekłymi, niezaszczepionych lub z obniżoną odpornością.

Jak chronią szczepionki?

Dotychczasowe badania laboratoryjne wskazują, iż szczepionki mRNA i szczepionki białkowe przez cały czas dobrze chronią przed ciężkim przebiegiem choroby wywołanym przez warianty Stratus i Nimbus.

Choć skuteczność w zapobieganiu samym zakażeniom jest ograniczona, to odporność komórkowa przez cały czas odgrywa kluczową rolę w zmniejszaniu ryzyka hospitalizacji. Dlatego eksperci zalecają przyjmowanie kolejnych dawek przypominających, szczególnie w grupach ryzyka.

Stratus i Nimbus – nowe warianty COVID-19. Co warto o nich wiedzieć? Nowe objawy zwracają uwagę lekarzy

Jak rozpoznać zakażenie i co robić?

• Testy antygenowe i PCR pozostają skuteczne w wykrywaniu zakażeń niezależnie od wariantu.

• W przypadku pojawienia się bólu gardła o dużym nasileniu lub nagłej chrypki, szczególnie gdy towarzyszą im gorączka i kaszel, warto wykonać test.

• Osoby z dodatnim wynikiem powinny izolować się od innych, zwłaszcza od osób starszych i przewlekle chorych.

• Leczenie ma przez cały czas charakter objawowy – stosuje się leki przeciwgorączkowe, środki łagodzące ból gardła i nawodnienie. W ciężkich przypadkach stosuje się terapie przeciwwirusowe (np. Paxlovid) u pacjentów z grup ryzyka.

Jakie środki ostrożności są zalecane?

1. Higiena rąk – regularne mycie i dezynfekcja rąk.

2. Maseczki – w zatłoczonych pomieszczeniach przez cały czas zmniejszają ryzyko zakażenia.

3. Wietrzenie pomieszczeń – dobre przewietrzanie mieszkań, szkół i biur.

4. Izolacja przy objawach – choćby lekkie symptomy powinny być sygnałem do pozostania w domu.

5. Szczepienia – regularne przyjmowanie dawek przypominających.

Co dalej?

Warianty Stratus i Nimbus są dopiero na początku swojej globalnej ścieżki. w tej chwili stanowią mniejszość wśród wszystkich sekwencjonowanych próbek, ale dynamika ich rozprzestrzeniania wskazuje, iż mogą stać się dominujące w nadchodzących miesiącach.

Epidemiolodzy apelują o ostrożność: wirus, który zdolny jest do tak szybkiej adaptacji, przez cały czas może zaskoczyć. Jednak kluczowa różnica w stosunku do pierwszych lat pandemii polega na tym, iż świat dysponuje w tej chwili narzędziami diagnostycznymi, szczepionkami i lekami, które pozwalają lepiej kontrolować sytuację.

Podsumowanie

• Stratus i Nimbus to nowe warianty COVID-19 z rodziny Omikronu.

• WHO uznała je za warianty pod nadzorem.

• Mogą łatwiej omijać odporność i są bardzo zakaźne, ale nie powodują cięższych zachorowań niż wcześniejsze linie.

• Najbardziej charakterystyczne objawy: „żyletkowe gardło” (Nimbus) i chrypka / zmieniony głos (Stratus).

• Szczepionki przez cały czas chronią przed ciężkim przebiegiem choroby.

• Najważniejsze środki ostrożności pozostają niezmienne: higiena, maseczki, izolacja przy objawach i szczepienia.