Stawianie granic dziecku jest dla niego czymś nowym w toku rozwoju. Zadaniem rodzica jest wspieranie malucha zarówno w poznawaniu, jak i ustalaniu granic. Wyznaczanie granic dziecku jest łatwe, zwłaszcza jeżeli stara się uniknąć przymusu, przekupstwa czy gróźb. Jak robić to mądrze?
Stawianie granic dziecku – psychologia
W toku rozwoju stawianie granic dziecku jest czymś kluczowym. Rodzic jest odpowiedzialny za to, aby wspierać swoją pociechę w obszarze poznawania zakazów i nakazów. Należy też pamiętać, iż wyznaczanie granic dziecku ma jedną bardzo istotną zasadę: trzeba pozwolić dziecku doświadczać, a nie tylko ciągle słuchać, iż czegoś się mu zabrania. Stawianie granic dziecku jest bardzo potrzebne w kontekście psychologicznym.
Po co dziecku stawiać granicę? Po to, aby mogło doświadczyć pewnej organizacji oraz porządku świata, która ma swoje źródło w różnych wartościach. Rodzice, dla których najwyższą wartością jest szczerość i prawda, postawią granicę kłamstwu. Ludzie, którzy cenią wzajemny szacunek i miłość w rodzinie, nie dopuszczą do przemocy.
Stawianie granic dziecku – przykłady
Gdy dziecko przychodzi na świat, nie doświadcza niemal żadnych ograniczeń ze strony swoich opiekunów. Nic dziwnego, ponieważ rodzice zajmują się wówczas wyłącznie zaspokajaniem jego potrzeb. Istnieją jednak przykłady, w których wyznaczanie granic dziecku ma miejsce w okresie niemowlęctwa (gdy nie pozwala się dziecku ciągnąć za włosy, gdy zabiera się mu od ust pokarm po ugryzieniu piersi, gdy opiekun daje szansę dziecku doświadczyć, co oznacza zaczekać moment, zanim weźmie się je na ręce). W chwili, gdy maluch zaczyna chodzić, słowne wyznaczanie granic dziecku nie wystarczy. Aby umożliwić mu pełne zrozumienie ich znaczenia, dziecko musi doświadczyć tych granic. W jaki sposób?
Stawianie granic dziecku – ćwiczenia
Trzeba zastąpić samo wydawanie poleceń dziecku (np. „Nie podchodź do gorącego czajnika, bo się poparzysz”), wzięciem go na ręce i zabraniem w inne miejsce. Można do tego dodać komentarz, który wytłumaczy dziecku, iż w tamtym miejscu akurat nie można się bawić i pokazać, gdzie znajduje się w takim razie miejsce do tego odpowiednie, a także, czym może się w tej chwili zająć. jeżeli chcesz wiedzieć, jak stawiać granice dziecku w skuteczny sposób, musisz zdawać sobie sprawę, iż w wyżej opisanej przykładowej sytuacji dziecko jeszcze wielokrotnie będzie podchodzić do gorącego czajnika. Będzie sprawdzać, czy Twoja reakcja będzie taka sama, jak poprzednio. Dziecko będzie chciało się przekonać czy tej granicy na pewno nie można przekraczać.
Dlaczego stawianie granic jest ważne?
Ponieważ pomagają one dziecku poczuć bezpieczeństwo i to, jak zorganizowana jest rzeczywistość. Dzięki granicom dziecko zdaje sobie też lepiej sprawę, jak poruszać się w najbliższym otoczeniu, czego nie wypada robić, a w przyszłości poradzi sobie doskonale także w nowym środowisku. Na bazie doświadczeń, mały człowiek kształtuje u siebie niezbędne życiowe kompetencje oraz poczucie własnej wartości.
Jak skutecznie stawiać granicę dziecku?
Aby stawiać skutecznie granice, trzeba dostarczać dziecku odpowiednich wskazówek, a nie tylko mu wszystkiego zakazywać. Przykład? Opiekun może wydać dziecku polecenie, aby się zatrzymał lub szedł dalej, zamiast mówić, aby nie skakało lub nie biegało po śliskiej podłodze. Zamiast mówić w takich sytuacjach, żeby dziecko czegoś nie robiło, warto dać mu jasno do zrozumienia, co ma zrobić, usiąść na kanapie, a może ubrać kapcie, aby się nie poślizgnąć? A więc jak wyznaczać dziecku granice, aby było to dla niego zrozumiałe i skuteczne? Trzeba określić, jakie masz wobec niego oczekiwania. Pokazując maluchowi, czego od niego oczekujesz, prezentujesz jasno alternatywę. Dziecko wtedy widzi, jakie ma do wyboru zachowanie zastępcze. W momencie, gdy nie życzysz sobie, aby dziecko biegało boso po śliskiej podłodze, nie mów więc „przestań”, ale powiedz: „chciałbym teraz, żebyś usiadł koło mnie na chwilę i poczytamy sobie bajkę”. To także metoda na to, jak nauczyć dziecko stawiać granicę, ponieważ gdy zobaczy ono dobry przykład, samo w przyszłości także będzie umiało to zrobić.
Jak wyznaczać granice dziecku – pomoc terapeutyczna
Aby wiedzieć, jakie granice stawiać dziecku, kluczowa jest także wiedza o tym, jak rozmawiać z dzieckiem o emocjach. Czasem sytuacja jest jednak zbyt skomplikowana i w grę wchodzą trudne zachowania dzieci, które sprawiają, iż od dłuższego czasu nie można dojść do żadnego porozumienia. Wszystko to powoduje kolejne napięcia, kłótnie i frustrację. Wówczas bardzo pomocny może okazać się psycholog rodzinny. W SUPER-ego regularnie prowadzimy konsultacje dla rodziców i dzieci. Terapia rodzinna pozwala każdemu członkowi rodziny z osobna na opowiedzenie historii. Dzięki sesji terapeutycznej rodzina ma szansę się wzajemnie usłyszeć, spojrzeć na bliskich oraz problemy z innej perspektywy. Zapraszamy na konsultacje ze specjalistą.
