Naukowcy zbadali związek między cechami osobowości „wielkiej piątki” (sumienność, ekstrawersja, otwartość na doświadczenie, neurotyczność i ugodowość) a subiektywnym dobrostanem oraz klinicznymi objawami demencji (wyniki testów poznawczych) i wynikami badań neuropatologicznych podczas sekcji zwłok.
Dane do metaanalizy pochodziły z ośmiu badań z udziałem 44 531 dorosłych (wyjściowo w wieku 49–81 lat; 26–61 proc. kobiet), obserwowanych do 21 lat, podczas których wystąpiły 1703 przypadki demencji.
Wielopoziomowe modele Bayesa sprawdzały, czy cechy osobowości i subiektywne samopoczucie w różny sposób przewidywały neuropsychologiczne i neuropatologiczne cechy demencji.
Wysoka neurotyczność, negatywne nastawienie i niska sumienność były czynnikami ryzyka demencji, podczas gdy sumienność, ekstrawersja i pozytywne nastawienie miały działanie ochronne.
We wszystkich analizach szacunki w różnych próbach charakteryzowały się kierunkową spójnością, co jest godne uwagi, biorąc pod uwagę różnice między badaniami w zakresie cech socjodemograficznych i projektowych.
Nie znaleziono spójnych powiązań między czynnikami psychologicznymi a neuropatologią.
Jednakże osoby charakteryzujące się wyższą sumiennością, które nie otrzymały diagnozy klinicznej, podczas sekcji zwłok miały zwykle niższy stopień Braaka, co sugeruje możliwość, iż sumienność jest powiązana z odpornością poznawczą.
„Wyniki te replikują i poszerzają dowody na to, iż cechy osobowości mogą pomóc we wczesnej identyfikacji i strategiach planowania opieki nad demencją, a także w stratyfikacji ryzyka w diagnostyce demencji. Co więcej, nasze odkrycia stanowią dalsze wsparcie dla zaleceń dotyczących włączania miar cech psychologicznych do klinicznych badań przesiewowych lub diagnozy kryteria” – piszą autorzy.
Badanie, którego pierwszą autorką jest dr Emorie Beck z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis, zostało opublikowane w internecie 29 listopada 2023 r. w czasopiśmie "Alzheimer's & Dementia".
