Dość dużo pacjentów obawia się ewentualnego stosowania leków psychotropowych – martwią się oni ryzykiem uzależnienia się od nich czy wystąpieniem skutków ubocznych ich zażywania. Warto wiedzieć, iż zdecydowanie nie wszystkie leki psychotropowe uzależniają, a do tego miewają one różnorakie działania niepożądane – nie wszystkie z nich wpływają znacząco negatywnie na codzienne funkcjonowanie pacjenta.
Tak jak w lecznictwie psychiatrycznym wykorzystywane są różne metody, tak jedną z podstawowych, zalecanych przez psychiatrów, nieustannie pozostaje farmakoterapia. Wielu pacjentów boi się przyjmowania leków psychotropowych, czasami jednak jest to prostu konieczne. Pacjenci obawiają się wielu tak naprawdę rzeczy związanych ze stosowaniem leków psychotropowych, część ich obaw spowodowana jest mitami na temat farmakoterapii zaburzeń psychicznych.
Leki psychotropowe a przyrost masy ciała
Jedne z najczęstszych obaw pacjentów dotyczą przyrostu masy ciała wskutek przyjmowania leków psychotropowych. Tak jak problem nie jest całkowicie medycznym mitem, tak i zdecydowanie nie jest to reguła. Wszystko bowiem zależy od tego, jakie dokładnie leki psychotropowe przyjmuje pacjent.
Wśród leków, których przyjmowanie może być związane z przyrostem wagi, wymienia się m.in. leki przeciwpsychotyczne, które stosowane są przede wszystkim w leczeniu schizofrenii oraz zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. W przypadku innych leków psychotropowych, chociażby leków przeciwdepresyjnych, zależność może być wręcz odwrotna – niektóre z nich mogą bowiem doprowadzać do spadku apetytu.
Warto tutaj zresztą podkreślić, iż pacjenci mogą przybierać na wadze nie poprzez samo tylko przyjmowanie jakichś leków. Problem nadmiernej masy ciała pojawiać się może przez związany ze stosowaniem pewnych farmaceutyków wzrost apetytu – uniknąć przyrostu wagi można wtedy poprzez dbałość o stosowanie odpowiedniej, zbilansowanej diety.
Leki psychotropowe a senność
Zarówno rodzice dzieci, które mają przyjmować jakieś leki psychotropowe, jak i sami pacjenci nierzadko obawiają się tego, iż w związku ze stosowaniem leków nie będą oni w stanie zwyczajnie funkcjonować z powodu nadmiernej senności. Tak jak rzeczywiście ospałość, poczucie zmęczenia bywają jednym z podstawowych skutków ubocznych zażywania leków psychotropowych, tak w większości przypadków pojawia się ona przede wszystkim w początkowym okresie przyjmowania leków.
Leki psychotropowe a uzależnienie
Zasadniczo największą obawą pacjentów, którym zalecane są leki psychotropowe, jest ryzyko uzależnienia się od nich. Tego rodzaju zmartwienia są naprawdę nierzadkie i pytania o to, czy dane leki uzależniają, padają tak naprawdę w gabinecie każdego psychiatry.
Niektóre leki psychotropowe rzeczywiście mogą uzależniać – mowa tutaj przede wszystkim o działających przeciwlękowo benzodiazepinach (takich jak np. diazepam czy alprazolam). Stosowanie zdecydowanej większość leków psychotropowych – leków przeciwdepresyjnych, leków przeciwpsychotycznych czy stabilizujących nastrój – do uzależnienia jednak nie doprowadza.
Biorąc pod uwagę powyższe zastanawiające może być więc to, dlaczego lekarze podkreślają, iż leki psychotropowe nie powinny być odstawiane zbyt gwałtownie. Zalecenia tego rodzaju biorą się mianowicie z tego, iż zbyt szybka rezygnacja z przyjmowania środków psychotropowych może skutkować wystąpieniem zespołu dyskontynuacji, do którego objawów zaliczane bywają m.in. drażliwość, zaburzenia snu czy obniżenie nastroju. Do tego warto zresztą dodać, iż decyzję o zaprzestaniu leczenia pacjent zawsze powinien podejmować w porozumieniu ze swoim lekarzem – zbyt wczesne odstawienie leków grozić może bowiem nawrotem problemu, z powodu którego pacjent w ogóle zaczął przyjmować leki psychotropowe.
lek. Tomasz Nęcki
Bibliografia:
„Psychiatria”, red. naukowa M. Jarema, J. Rabe-Jabłońska, wyd. PZWL, Warszawa 2011
Zachęcamy do lektury innych naszych artykułów:
https://czpfeniks.pl/leczenie-zaburzen-lekowych/
https://czpfeniks.pl/jak-naklonic-bliska-osobe-do-odwiedzenia-psychiatry/
https://czpfeniks.pl/leki-przeciwpsychotyczne-co-warto-o-nich-wiedziec/
https://czpfeniks.pl/leczenie-schizofrenii/
