WHO zwraca uwagę, iż reakcje na leki mogą należeć do spodziewanych, gdy znamy toksyczność preparatu, która zależy od dawki lub interakcji z innymi lekami. – Trudniejsza jest sytuacja, gdy stosujemy lek prawidłowo, w prawidłowej dawce, zgodnie z zaleceniami, a jednak lek sprawia nam kłopoty i wywołuje reakcje niepożądane – mówi prof. Dorota Jenerowicz z Kliniki Dermatologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Przypomnijmy, iż polekowa reakcja nadwrażliwości jest to niepożądana reakcja na lek, klinicznie przypominająca reakcję alergiczną, natomiast alergia na leki charakteryzuje się zdefiniowanym mechanizmem immunologicznym (przeciwciała, limfocyty T swoiste wobec leku).
Należy także pamiętać, iż każdy lek może być przyczyną nadwrażliwości, najczęściej są to leki niesteroidowe przeciwzapalne, antybiotyki, środki kontrastowe, leki zwiotczające mięśnie, inhibitory pompy protonowej.
– Nadwrażliwość na leki według WHO jest niezależna od dawki i nieprzewidywalna, chociaż obserwujemy dzisiaj, iż niektóre leki mają próg, powyżej którego pacjent może zareagować – podkreśla prof. Jenerowicz i dodaje, iż pewne uwarunkowania genetyczne mogą wpłynąć na to, iż pacjent może rozwinąć ciężką nadwrażliwość polekową. Pamiętać należy również o infekcjach, bowiem są one ważnym czynnikiem zmieniającym metabolizm leku i predysponującym do nadwrażliwości polekowej.
W dalszej części wykładu ekspertka prezentuje bardzo częste osutki polekowe. Przedstawia, wraz z ilustracjami, najczęstsze postaci, pokazuje również sygnały zagrożenia (alert signs). Omawia ostre uogólnione osutki krostkowe (AGEP), a także ich różnicowanie, potem DRESS o późniejszym początku niż inne osutki, przebiegu dłuższym niż w przypadku „zwykłych” osutek polekowych, niekiedy o przebiegu z zajęciem narządów wewnętrznych.
Kolejny temat wykładu to erytrodermia polekowa, która nie jest chorobą, ale stanem skóry i może być zaostrzeniem wielu jej chorób. Pierwsze spojrzenie, choćby uważne, nie pozwala często na stwierdzenie, czy mamy do czynienia z chłoniakiem, atopowym zapaleniem skóry czy może z łuszczycą. Podpowiedzią może być wiek pacjenta, bo u młodszych osób częstszy jest AZS, a u starszych chłoniak (koniecznych jest choćby kilka biopsji).
Osobnym problemem, jakby skutkiem ubocznym, jest lęk pacjenta przed zażywaniem leków.
Zapraszamy do obejrzenia całego wykładu:
Wykład pochodzi z organizowanej przez wydawnictwo Termedia konferencji Top Medical Trends 2023.
