Sytuacja humanitarna w Strefie Gazy osiągnęła punkt krytyczny. Po 15 miesiącach nieustannych działań wojennych izraelska ofensywa pozostawiła po sobie ogromne zniszczenia, a system opieki zdrowotnej praktycznie przestał istnieć. Pomoc humanitarna dociera, ale w niewystarczających ilościach – każdego dnia do Gazy wjeżdża od 300 do 400 ciężarówek z żywnością, wodą i lekarstwami, co stanowi zaledwie ułamek realnych potrzeb.
Według danych Ministerstwa Zdrowia Strefy Gazy od października 2023 roku zginęło co najmniej 47,5 tys. osób, a ponad 111 tys. zostało rannych. Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) podaje, iż zniszczeniu uległo 60–70% budynków, a aż 92% infrastruktury mieszkalnej zostało poważnie uszkodzone lub całkowicie zrujnowane. W efekcie prawie 1,9 mln osób zostało pozbawionych dachu nad głową.
Zawieszenie broni – nadzieja, ale nie rozwiązanie
Od 19 stycznia trwa pierwsza faza zawieszenia broni, której kluczowym elementem jest wymiana zakładników izraelskich przetrzymywanych przez Hamas na więźniów palestyńskich. Porozumienie to umożliwiło zwiększenie dostaw pomocy humanitarnej, jednak według organizacji działających na miejscu, potrzeby mieszkańców są znacznie większe niż ilości dostarczanych zasobów.
Z danych OCHA wynika, iż przed eskalacją konfliktu do Strefy Gazy wjeżdżało codziennie około 500 ciężarówek z niezbędnymi produktami. Po 7 października 2023 roku dostawy były niemal całkowicie wstrzymane.
Służba zdrowia w Gazie na skraju upadku
Obecnie w Strefie Gazy funkcjonuje jedynie 18 z 36 szpitali, przy czym żaden z nich nie działa w pełni. Dodatkowo czynnych jest tylko 55 ze 141 przychodni, a większość ośrodków zdrowia prowadzonych przez UNRWA (Agencję Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy Uchodźcom Palestyńskim) została zniszczona.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) około 15 tys. osób w Gazie wymaga natychmiastowej ewakuacji medycznej. Są to głównie osoby ranne, wymagające skomplikowanych operacji i długotrwałej rehabilitacji. Tymczasem od maja 2024 roku do stycznia 2025 roku udało się przetransportować jedynie 458 pacjentów, z czego 276 to dzieci.
Epidemie i niedożywienie – nowe zagrożenie
Oprócz skutków działań wojennych mieszkańcy Gazy zmagają się z kryzysem zdrowotnym wywołanym brakiem czystej wody, żywności oraz podstawowej opieki medycznej. Raport Lekarzy bez Granic „Gaza: życie w śmiertelnej pułapce” wskazuje, iż niehigieniczne warunki, w jakich zmuszeni są żyć uchodźcy, sprzyjają szerzeniu się chorób zakaźnych.
Dzieci, które od miesięcy nie mają dostępu do odpowiedniego pożywienia, cierpią na skrajne niedożywienie. Brak podstawowych szczepień stwarza ryzyko wybuchu epidemii takich chorób jak odra i polio. Do tego dochodzą choroby skóry, infekcje dróg oddechowych oraz biegunki, które mogą prowadzić do śmierci w przypadku braku leczenia.
Personel medyczny w śmiertelnym niebezpieczeństwie
Wojna w Strefie Gazy nie oszczędziła także pracowników medycznych i humanitarnych. Według danych Lekarzy bez Granic od października 2023 roku zginęło co najmniej dziewięciu palestyńskich członków tej organizacji. Ich placówki były wielokrotnie atakowane, a w ciągu roku wojny zespoły medyczne musiały ewakuować personel i pacjentów co najmniej 17 razy, często w dramatycznych warunkach.
Odbudowa systemu zdrowia kluczowym wyzwaniem
Nawet jeżeli działania wojenne zakończą się w najbliższym czasie, skutki konfliktu będą odczuwalne przez lata. Eksperci ostrzegają, iż infrastruktura zdrowotna wymaga odbudowy niemal od podstaw. Liczba rannych i osób z trwałymi urazami będzie wymagała wieloletniej rehabilitacji, a traumy psychiczne mieszkańców mogą prowadzić do długotrwałych problemów społecznych i zdrowotnych.
Tymczasem organizacje humanitarne wciąż walczą o możliwość dostarczenia większej ilości pomocy medycznej i ewakuacji chorych do placówek poza Strefą Gazy.
Strefa Gazy stoi przed katastrofą humanitarną na niespotykaną dotąd skalę. Zawieszenie broni, choć przyniosło chwilową ulgę, nie rozwiązało najważniejszych problemów mieszkańców. Zniszczony system opieki zdrowotnej, brak leków i sprzętu medycznego, a także epidemie i niedożywienie sprawiają, iż sytuacja wymaga natychmiastowej reakcji społeczności międzynarodowej.
