Zaburzenia trawienia i brak apetytu
Niepozorne wzdęcia po obiedzie, nudności bez wyraźnej przyczyny, a czasem po prostu uczucie ciężkości w brzuchu - to mogą być pierwsze subtelne sygnały, iż wątroba przestaje sobie radzić. Narząd ma duży udział w trawieniu: produkuje żółć, której działanie można przyrównać do detergentu - rozkłada tłuszcze na drobniejsze cząsteczki, ułatwiając ich wchłanianie w jelicie. Dlatego gdy żółci jest za mało lub jej przepływ jest zaburzony, mogą wystąpić wymienione wyżej, nieprzyjemne objawy.
Zmiany skórne a stan wątroby
Wątroba dotknięta marskością czy przewlekłym zapaleniem może spowodować zmianę barwy i faktury skóry. Charakterystyczne "pajączki naczyniowe", czyli drobne, promieniste rozszerzenia naczyń krwionośnych z centralnym punktem - najczęściej pojawiają się na twarzy, szyi i klatce piersiowej. Czasem dołącza się rumień dłoniowy, czyli czerwone, symetryczne zaczerwienienie wnętrza dłoni, zwłaszcza w okolicy kłębu kciuka i małego palca. Obie zmiany mają związek z zaburzeniami hormonalnymi, głównie wzrostem poziomu estrogenów, do którego dochodzi, gdy uszkodzona wątroba nie jest w stanie ich skutecznie metabolizować. Ponadto u osób z zaawansowaną marskością może pojawić się niejednolita pigmentacja skóry, czasem przypominająca mapę lub cienie - to efekt zaburzeń krążenia, odkładania się barwników i wynaczynień.Reklama
Przewlekłe zmęczenie
Wstajesz rano po 7-8 godzinach snu, a mimo to czujesz zmęczenie? Przewlekłe zmęczenie to objaw, który początkowo trudno powiązać z problemami z wątrobą. Przed zgłoszeniem się do lekarza, pacjentów powstrzymuje przekonanie, iż codzienne wyczerpanie wynika z nadmiaru obowiązków, złej jakości snów czy stresu. Ale niekoniecznie musi tak być.
U osób chorujących np. na pierwotną marskość żółciową czy stwardniające zapalenie dróg żółciowych, zmęczenie może być pierwszym objawem, występującym choćby u 85 proc. pacjentów. Co więcej, dla wielu z nich bywa ono bardziej uciążliwe niż świąd skóry czy bóle brzucha. Podejrzewa się, iż przyczyną są zaburzenia neuroprzekaźników w mózgu, wywołane przez przewlekły stan zapalny i toksyny, których usuwaniem normalnie zajmuje się sprawna wątroba. U chorych z wirusowym zapaleniem wątroby, zwłaszcza typu C, zmęczenie może mieć dodatkowo podłoże psychiczne i społeczne, wynikające z obciążenia diagnozą, wykluczenia czy wcześniejszego uzależnienia.
Zmieniony kolor moczu
Gdy wątroba zaczyna chorować, szczególnie w przebiegu żółtaczki mechanicznej, mocz ciemnieje, czasem do odcienia brunatnej herbaty. Dlaczego? Winowajcą jest wspomniana już bilirubina, barwnik żółciowy, który w warunkach prawidłowych trafia z wątroby do jelit. Gdy odpływ żółci zostaje zaburzony, bilirubina "szuka innej drogi" i pojawia się we krwi, a potem w moczu barwiąc go na ciemno. jeżeli wątroba zaczyna mieć kłopoty z produkcją czynników krzepnięcia, a jednocześnie dochodzi do drobnych krwawień wewnętrznych, w moczu mogą pojawić się czerwone krwinki. Czasem tak licznie, iż płyn w toalecie staje się różowy lub wręcz krwistoczerwony. To znak, iż niezwłocznie należy szukać pomocy.
Łatwe siniaczenie się
W chorobach przewlekłych wątroby jednym z najczęstszych zaburzeń jest małopłytkowość, czyli obniżenie liczby płytek krwi poniżej normy. Ze względu na to, iż płytki biorą udział w procesie krzepnięcia i uszczelniają uszkodzone naczynia, ich niedobór sprzyja łatwemu siniaczeniu się. Wystarczy lekkie uciśnięcie czy zadrapanie, by na skórze pojawiły się wybroczyny, siniaki lub krwawienia z błon śluzowych
Świąd a choroby wątroby
Także skóra potrafi zdradzać bardzo wiele o stanie wątroby. Jednym z najwcześniejszych i zarazem najbardziej dokuczliwych objawów przewlekłej choroby wątroby bywa świąd, który często rozpoczyna się od dłoni i stóp, by z czasem objąć brzuch, plecy czy uda. Bywa niezwykle uporczywy: nasila się wieczorami, utrudniając sen, a intensywne drapanie może prowadzić do nadżerek czy zgrubień skóry.
Zażółcenie skóry i oczu
Żółtaczkę dość łatwo powiązać z problemami z wątrobą. To wynik nagromadzenia się bilirubiny, barwnika powstającego w czasie rozpadu czerwonych krwinek. W zdrowym organizmie wątroba przetwarza ją sprawnie i wydala z żółcią. Kiedy ten system zawodzi czy to z powodu uszkodzenia komórek wątroby, zablokowania dróg żółciowych czy przewlekłego zapalenia - bilirubina zaczyna krążyć we krwi i osadzać się w tkankach. To wtedy ciało zaczyna "żółknąć". Wystąpienie takiego objawu należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem.
Źródła:
Martínez Jiménez S. Cutaneous Manifestations of Liver Disease: A Narrative Review. Cureus. 2024 doi: 0.7759/cureus.70357
Cirrhosis. Wilson R, Williams DM. Med Clin North Am. 2022; doi: 10.1016/j.mcna.2021.12.001.
Swain MG. Fatigue in liver disease: pathophysiology and clinical management. Can J Gastroenterol. 2006 doi: 10.1155/2006/624832
CZYTAJ TAKŻE:
Tym zaszkodzisz wątrobie bardziej, niż myślisz. Sięgamy po nie codziennie
