Siarka

Siarka (symbol: S, łac. sulphur) to pierwiastek należący do grupy tlenowców w układzie okresowym pierwiastków. Jest stałym niemetalem występującym w postaci wielu odmian alotropowych.

Siarka – występowanie

Zawartość siarki w skorupie ziemskiej jest dość wysoka. W ziemi występuje ona w stanie związanym i wolnym także w Polsce, głównie w okolicach Tarnobrzega. Obecność siarki lub jej związków w węglach kopalnych jest przyczyną powstawania zanieczyszczeń powietrza. Podsumowując, siarka w przyrodzie występuje w postaci gazów wulkanicznych i minerałów.

Siarka występuje również w ogólnie dostępnych produktach spożywczych, w tym w:

• produktach wysokobiałkowych (mięso, mleko, jaja);
• czosnku i cebuli;
• owsie;
• kapuście;
• grochu;
• ziemniakach;
• brokułach;
• kalafiorze;
• selerze;
• chrzanie;
• awokado;
• szparagach.

Normy spożycia siarki pokrywają się z normami spożycia dziennego białka.

Siarka – zastosowanie

Siarka znalazła zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu. Wykorzystuje się ją do produkcji kwasu siarkowego, zapałek, sztucznych ogni, prochu czy barwników. Jest składnikiem wielu środków ochrony roślin.

Dodatkowo znajduje zastosowanie w medycynie i kosmetologii. W lecznictwie uzdrowiskowym niezwykle popularne są kąpiele siarczkowe. Podczas takich kąpieli siarka wchłania się nie tylko przez skórę, ale również błony śluzowe oskrzeli, przewodu pokarmowego i drogi rodne. W czasie kąpieli z zawartością siarki pojawia się rumień na części ciała zanurzonej i utrzymuje się od kilku minut do kilku godzin. Siarka wyzwana wiele substancji histaminopodobnych, co z kolei powoduje rozkurcz większości naczyń włosowatych. W efekcie następuje przesunięcie do skóry znacznych ilości krwi, co skutkuje także obniżeniem ciśnienia tętniczego krwi u osób z normalnym i podwyższonym ciśnieniem tętniczym. Zmniejsza się również łamliwość naczyń krwionośnych. Istnieje również możliwość stosowania kuracji pitnych.

Siarka jest składnikiem kosmetyków i preparatów po opalaniu, ponieważ łagodzi skutki oparzeń słonecznych. Dodaje się ją także do preparatów przeciwłupieżowych, przeciwtrądzikowych i przeciwgrzybiczych. Bywa składnikiem szamponów leczących łojotokowe zapalenie skóry.

Właściwości siarki

Siarka wspomaga usuwanie toksycznych produktów przemiany materii i jest ważnym składnikiem białek, enzymów oraz hormonów. Wchodzi w skład skóry, włosów czy paznokci. Funkcje siarki w organizmie człowieka można przedstawić następująco:

• działa keratolitycznie – usuwa nadmiernie zrogowaciałą warstwę naskórka;
• działa bakteriobójczo i grzybobójczo;
• hamuje łojotok;
• wspiera czynność układu nerwowego;
• stymuluje wydzielanie żółci;
• bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych.

Kuracje pitne wodami zawierającymi siarkę poprawiają motorykę jelit, zwiększają biodostępność cennych składników odżywczych oraz wspierają gospodarkę węglowodanowo-tłuszczową.

Wody siarczkowe wykorzystywane są w leczeniu schorzeń dermatologicznych, w tym łuszczycy. Szczególnie przydatny w terapii jest ich efekt zmniejszania świądu poprzez blokowanie uwalniania mediatorów stanu zapalnego.

Kosmetyki z siarką wykorzystywane są także w przypadku wielu schorzeń skórnych. Omawiany pierwiastek, pozostając na powierzchni skóry, reaguje z mocznikiem. W efekcie prowadzi do powstania siarczku amonu, który również ma adekwatności odkażające. Ponadto wiążąc tlen tkankowy, zwalnia procesy metaboliczne oraz obniża aktywność mitotyczną komórek.

Niedobór siarki

Niedobór siarki w organizmie człowieka wiąże się z pogorszeniem kondycji włosów, skóry i paznokci. W rezultacie skóra traci elastyczność i jędrność, staje się matowa i blednie. Włosy zaś twardnieją i zwiększa się skłonność do ich wypadania.

Zbyt niski poziom siarki w organizmie znacznie upośledza wchłanianie niektórych składników mineralnych, w tym potasu, chloru, jodu, krzemu, magnezu, manganu, sodu czy wapnia – to prowadzi do ich niedoboru.

Wśród przyczyn niedoboru siarki wymienia się:

• narażenie na promieniowanie jonizujące;
• błędy żywieniowe;
• schorzenia przewlekłe, takie jak zawał mięśnia sercowego, nowotwory, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba wieńcowa czy uszkodzenia wątroby.

Należy podkreślić, iż dobrze skomponowana dieta zapewnia całkowite pokrycie zapotrzebowania organizmu na siarkę.

Nie obserwuje się przedawkowania siarki z tego względu, iż jej nadmiar jest usuwany wraz z moczem.

Koenzym Q10 kapsułki Koenzym Q10 to jeden z najważniejszych antyoksydantów. Nie tylko tylko chroni organizm przed wolnymi rodnikami. Bierze on również udział w każdej, podstawowej funkcji komórki ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Kuciel-Lewandowska J., Aleksandrowicz K., Bogut B., Paprocka-Borowicz M., Siarka w medycynie i kosmetologii, Kosmetologia Estetyczna, 6/2017.
2. Osówniak A., Siarka i jej związki jako źródła pierwiastka budulcowego dla bakterii, Edukacja Biologiczna i Środowiskowa, 2/2013.
3. Woźniak T., Terapia siarką, Wydawnictwo Vital, Białystok 2018.