„Różni, ale równi” – Gry i zabawy zespołowe rozwijające współpracę

Scenariusz zajęć integracyjnych z okazji Dnia Świadomości Autyzmu

Dlaczego obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu?

Każdego roku, 2 kwietnia, cały świat obchodzi Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Tego dnia szkoły, przedszkola, instytucje i organizacje zapalają symboliczne niebieskie lub kolorowe światła, by okazać wsparcie i solidarność z osobami w spektrum autyzmu. To szczególny moment, w którym uczymy się lepiej rozumieć siebie nawzajem, niezależnie od tego, jak różnie odbieramy świat.

Autyzm to nie choroba. To odmienny sposób myślenia, czucia i przeżywania codzienności. Niektóre osoby w spektrum mogą być wrażliwsze na dźwięki, światło, dotyk. Inne mają wyjątkowe zainteresowania, potrzebują rutyny, a czasem trudniej jest im mówić o emocjach czy budować relacje z rówieśnikami. Ale jedno jest pewne – chcą być częścią grupy, czuć się mile widziane i akceptowane, tak jak każdy z nas.

Właśnie dlatego tak ważne jest, by od najmłodszych lat uczyć dzieci empatii, szacunku i otwartości na inność. Zrozumienie różnic nie dzieli – przeciwnie – buduje mosty i uczy nas lepszej współpracy. Dzieci, które rozumieją, czym jest autyzm, częściej pomagają, są cierpliwe, a przede wszystkim potrafią spojrzeć na drugiego człowieka z sercem, a nie przez pryzmat stereotypów.

Z tej okazji proponujemy inspirujące i angażujące zajęcia integracyjne pt. „Różni, ale równi”, które w prosty i radosny sposób pomagają dzieciom:

• zrozumieć, czym jest autyzm,
• nauczyć się współpracy w grupie,
• doświadczyć, iż każdy z nas ma inne potrzeby, ale wszyscy zasługujemy na równe traktowanie.

To doskonała okazja, by pokazać uczniom, iż różnorodność jest siłą i iż najpiękniejsze klasy to te, w których każdy może być sobą.

Grupa wiekowa: uczniowie klas I–III oraz IV–VI
Czas trwania zajęć: 45–60 minut
Cel główny:
– Kształtowanie postawy szacunku, akceptacji i empatii wobec osób z autyzmem.
– Rozwijanie współpracy w grupie i wzmacnianie poczucia wspólnoty w klasie.

Wstęp (10 minut)

Rozmowa w kręgu: „Co to znaczy być innym?”

1. Nauczyciel zaprasza uczniów do rozmowy na temat różnic między ludźmi.
2. Padają pytania:
   • Czy wszyscy musimy być tacy sami?
   • Co to znaczy być wyjątkowym?
   • Czy znacie kogoś, kto postrzega świat inaczej?
3. Krótkie wprowadzenie do tematu autyzmu – z użyciem prostych słów: „Autyzm to inny sposób myślenia i odczuwania. Niektórzy uczniowie potrzebują więcej spokoju, czasu, mają swoje pasje i swoje sposoby uczenia się. Ale tak jak my – chcą być lubiani, rozumiani i szanowani.”

Część główna – Gry i zabawy zespołowe (30 minut)

1. Zabawa „Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”

Cel: rozwijanie współpracy, zaufania, wspólnego celu.

Opis:

• Uczniowie stoją w kole.
• Nauczyciel mówi: „Naszym zadaniem jest podanie piłki tak, by każda osoba dotknęła jej przynajmniej raz – ale nie możemy mówić, kto następny!”
• Dzieci muszą patrzeć, współpracować i planować w ciszy.
• Po udanym wykonaniu zadania nauczyciel gratuluje: „Udało się, bo współpracowaliście – każdy z Was był ważny!”

2. Zabawa „Most z dłoni”

Cel: budowanie pozytywnych relacji, doświadczenie współdziałania.

Opis:

• Dzieci tworzą pary. Jedna osoba z pary robi „most” z rąk, druga przechodzi pod nim.
• Potem zamiana ról.
• Następnie wszystkie dzieci tworzą wspólny „most” z dłoni – jedna osoba przechodzi przez „tunel”, a reszta klaszcze i dopingują ją.
• Wszyscy mają szansę przejść i być wspierani.

3. Zabawa plastyczna „Moje miejsce w klasie”

Cel: poczucie przynależności, wzmacnianie tożsamości grupowej.

Materiały: kolorowe karteczki, kredki, klej, duży brystol.

Opis:

• Każde dziecko rysuje siebie lub swój symbol (np. ulubione zwierzę, kolor, znak).
• Wspólnie przyklejają swoje obrazki na jednym dużym plakacie z napisem: „RÓŻNI, ALE RÓWNI – RAZEM TWORZYMY NASZĄ KLASĘ”
• Plakat zostaje wywieszony w klasie lub na szkolnym korytarzu.

Zakończenie (5–10 minut)

Podsumowanie zajęć – „Co dziś zapamiętam?”

• Nauczyciel pyta:
  • Czego dowiedziałeś się o autyzmie?
  • Co najbardziej podobało Ci się w dzisiejszych grach?
  • Jak możemy być dobrymi kolegami/koleżankami dla osób, które myślą lub czują inaczej?

Propozycja pracy domowej lub działania klasowego:

🧩 Zaprojektuj znaczek lub hasło na Dzień Świadomości Autyzmu.
Wybrane prace mogą zostać umieszczone w gazetce szkolnej lub w internecie – jako gest solidarności i wsparcia.

Podpowiedź dla nauczycieli:

🔵 jeżeli w klasie jest uczeń w spektrum autyzmu – warto wcześniej uzgodnić, które aktywności będą dla niego komfortowe, i przygotować alternatywy sensoryczne lub indywidualne wsparcie.
🔵 Można również zaprosić pedagoga szkolnego, psychologa lub terapeutę, by wspólnie przeprowadzić zajęcia.

Najczęstsze pytania

1. Czy te zajęcia można przeprowadzić w każdej klasie?
Tak – scenariusz jest uniwersalny i może być dostosowany zarówno do klas I–III, jak i IV–VI.

2. Co zrobić, gdy uczniowie nie znają nikogo z autyzmem?
Warto wykorzystać filmiki edukacyjne, książeczki lub opowiadania, by wprowadzić temat w sposób dostępny.

3. Jak jeszcze można zaangażować szkołę w obchody Dnia Autyzmu?
Zorganizujcie niebieski dzień w szkole, wystawę prac uczniów, apel, warsztaty z terapeutą lub zajęcia integracyjne w klasach.