Rośnie liczba osób z objawami zapalenia stawów – będzie program pilotażowy

Zdjęcie: 123RF


W Polsce liczba osób z objawami zapalenia stawów stale się zwiększa. Około 400 tys. Polaków ma schorzenia stawów o podłożu zapalnym. Przeprowadzenie programu pilotażowego w zakresie kompleksowej opieki nad pacjentem z wczesnym zapaleniem stawów przewiduje projekt rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia.

– Aktualnie jednym z najważniejszych aspektów decydujących o skuteczności leczenia chorego na zapalne choroby reumatyczne i możliwości całkowitego zahamowania postępu choroby w czasie, kiedy nie dokonała ona jeszcze zmian, jest wczesne rozpoznanie i włączenie leczenia choroby – wskazano w uzasadnieniu projektu.

Rekomendacje Europejskiej Ligii Reumatologicznej (EULAR), dotyczące wczesnego zapalenia stawów, wyznaczają okres sześciu tygodni od pojawienia się pierwszych objawów (chociażby obrzęku pojedynczego stawu) do dotarcia do reumatologa i rozpoczęcia leczenia. W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów pacjent powinien mieć postawione rozpoznanie i włączone leczenie w terminie nieprzekraczającym 12 tygodni od pierwszych objawów tej choroby.

W Polsce w przypadku chorób zapalnych stawów występuje wydłużony proces diagnostyczny, np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów wynosi on 35 tygodni, przy rekomendowanym przez EULAR czasie maksymalnym do 12 tygodni, a w przypadku np. łuszczycowego zapalenia stawów 7–8 lat, przy rekomendowanym przez EULAR, nieprzekraczalnym czasie maksymalnie 6 miesięcy.

– Najczęściej rozpoznanie choroby następuje dopiero w momencie, gdy jest ona w zaawansowanym stadium. Oznacza to istotne pogorszenie perspektyw chorego oraz wyższe koszty leczenia, przy jednoczesnym zmniejszeniu szansy uzyskania remisji – wskazano w uzasadnieniu.

Szacuje się, iż w Polsce około 400 tys. osób choruje na schorzenia stawów o podłożu zapalnym. W ciągu pierwszych tygodni trwania objawów zapalenia stawów znaczna część świadczeniobiorców nie spełnia jednak kryteriów kwalifikacyjnych i diagnostycznych dla konkretnej choroby reumatycznej. Zapalenie takie określa się jako wczesne zapalenie stawów, które może rozwinąć się w reumatoidalne zapalenie stawów lub inne zapalenie stawów, może ustąpić samoistnie, może też pozostać niezróżnicowane przez nieokreślony czas.

Objawem wczesnego zapalenia stawów jest ból i obrzęk przynajmniej jednego stawu, niebędący wynikiem urazu, z bólem i sztywnością stawu, o krótkim czasie trwania od 6 do 12 miesięcy.

Ludzie młodzi, którzy często chorują na zapalne choroby reumatyczne, łączą pierwsze takie objawy choroby z niewielkim urazem związanym z ich normalną aktywnością fizyczną, a zapalne bóle kręgosłupa z jego przeciążeniem. Objawy takie wymagają jednak jak najszybszej diagnostyki i włączenia leczenia na początkowym etapie choroby, zanim dojdzie do nieodwracalnych uszkodzeń stawów i ewentualnie innych narządów. Czas, jaki upływa od wystąpienia pierwszych objawów do rozpoczęcia adekwatnego leczenia, jest kluczowym czynnikiem, który wpływa na dalsze perspektywy chorego.

Program pilotażowy obejmuje 11 województw. Realizowany będzie przez 36 miesięcy i składać się będzie z trzech etapów: organizacyjnego, który trwa 6 miesięcy, etapu realizacji – 26 miesięcy, i etapu ewaluacji – 4 miesiące.

Projekt rozporządzenia w sprawie programu pilotażowego w zakresie kompleksowej opieki nad pacjentem z wczesnym zapaleniem stawów jest na etapie konsultacji publicznych.