Niedawne badanie opublikowane w Granice w żywieniu omawia rolę jogurtu jako pożywnego pożywienia w zapobieganiu i leczeniu cukrzycy i otyłości.
Badanie: Jogurt w kontekście zdrowej diety w profilaktyce i leczeniu cukrzycy i otyłości: perspektywa Argentyny. Źródło zdjęcia: Aquarius Studio / Shutterstock.com
Czynniki ryzyka cukrzycy
Cukrzyca jest niezakaźną chorobą przewlekłą charakteryzującą się utrzymującym się wysokim poziomem glukozy we krwi. W niektórych przypadkach cukrzyca może rozwinąć się na skutek niezdrowego trybu życia, w tym nieodpowiedniej diety i braku aktywności fizycznej; dlatego też otyłość uważa się za główny czynnik ryzyka wystąpienia cukrzycy. Częstość występowania zarówno otyłości, jak i cukrzycy rośnie wykładniczo na całym świecie.
Właściwości zdrowotne jogurtu
Jogurt to niskokaloryczny fermentowany produkt mleczny, który zapewnia zbilansowaną proporcję białek, niezbędnych składników odżywczych, a także szereg żywotnych pożytecznych bakterii. W rzeczywistości spożywanie 100 gramów jogurtu dziennie w ramach zdrowej diety zawierającej 2000 kcal odpowiada za 5% ogólnej jakości diety.
Kilka badań żywieniowych wykazało, iż spożywanie jogurtu wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem otyłości, cukrzycy, osteoporozy i chorób układu krążenia. Wykazano również, iż jogurt poprawia zdrowie przewodu pokarmowego i prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Wzorce żywieniowe w Argentynie
W Argentynie najnowszy raport z badania krajowego wskazuje, iż odpowiednio około 52% i 13% populacji cierpi na otyłość i cukrzycę. W populacji zaobserwowano również spadek o około 44% aktywności fizycznej o średniej do dużej intensywności w porównaniu z poprzednimi badaniami. Co więcej, z badania wynika, iż jedynie 6% populacji Argentyny spożywa zalecane ilości owoców i warzyw, podczas gdy 22% populacji używa wyrobów tytoniowych.
Niedawne badania jakości diety w Argentynie wskazują, iż sposób żywienia zaledwie 11% gospodarstw domowych charakteryzuje się dużą gęstością odżywczą. Luka żywieniowa, definiowana jako różnica między pozornym spożyciem a zdrowymi zaleceniami, wynosi około 60% w przypadku produktów roślinnych o dużej gęstości składników odżywczych i 48% w przypadku produktów mlecznych.
Zatem poprawę jakości odżywczej diety argentyńskiej można osiągnąć poprzez zmniejszenie braków pokarmowych, a także spożycia produktów skrobiowych i mięsa.
Spożycie jogurtu w Argentynie
Obecne roczne spożycie jogurtu w Argentynie wynosi około czterech kilogramów/osobę/rok, co stanowi znaczną redukcję w porównaniu z szacunkami z 2012 r. wynoszącymi 10 kg/osobę/rok. Ogółem spożycie jogurtów pełnotłustych i odtłuszczonych spadło w Argentynie o 44% w ciągu ostatnich 10 lat.
W wytycznych żywieniowych dla Argentyny jogurt nie jest wskazany jako źródło żywotnych pożytecznych bakterii. Jednakże w krajach Ameryki Północnej i Europy jogurt jest uznawany za pożywny produkt mleczny o znaczących korzyściach zdrowotnych.
Zgodnie z ekonomicznym modelem stosowania jogurtu w celu zmniejszenia ryzyka cukrzycy w Wielkiej Brytanii, spożywanie 100 gramów jogurtu dziennie przez osoby dorosłe może sprawić, iż w ciągu najbliższych 25 lat cukrzyca zachoruje o 388 000 mniej osób. W Stanach Zjednoczonych podobny poziom spożycia jogurtu przez dorosłych może potencjalnie obniżyć koszty opieki zdrowotnej o miliardy dolarów.
Jogurt w leczeniu cukrzycy
Szacuje się, iż w 2019 roku częstość występowania cukrzycy w Argentynie wynosiła 13%. Działanie przeciwcukrzycowe jogurtu o niskiej zawartości tłuszczu można przypisać jego niskiemu ładunkowi glikemicznemu i obecności różnych składników odżywczych, w tym białek, wapnia, magnezu i witaminy D.
Ponadto niektóre nasycone kwasy tłuszczowe obecne w jogurcie, takie jak kwas pentadekanowy i heptadekanowy, wiążą się ze zmniejszeniem ryzyka cukrzycy. W tym kontekście poprzednie badania przewidywały, iż dzienne spożycie jogurtu w ilości 50 gramów może prowadzić do zmniejszenia ryzyka cukrzycy o 7%.
Jogurt zwykły lub naturalny ma niższy indeks glikemiczny niż jogurt słodzony, co może wynikać z wyższego stosunku białka do węglowodanów w jogurcie zwykłym. Proces fermentacji towarzyszący produkcji jogurtu może zmniejszyć biodostępność węglowodanów poprzez ich przekształcenie w kwasy organiczne i polisacharydy.
Wykazano, iż żywe, korzystne bakterie obecne w jogurcie poprawiają profil lipidowy krwi, obniżają poziom cholesterolu i zwiększają status antyoksydantów u pacjentów z cukrzycą. Ponadto kwasy organiczne obecne w jogurcie, takie jak kwas mlekowy, mogą zmniejszać poposiłkowy poziom glukozy we krwi i insulinemię.
Jogurt na walkę z otyłością
Częstość występowania otyłości wśród dzieci i młodzieży w Argentynie szacuje się na ponad 40%. Wśród dorosłych częstość występowania otyłości wynosi 6 na 10 osób.
Dysbioza mikrobioty jelitowej, charakteryzująca się brakiem równowagi w składzie i różnorodności mikrobiomu, jest główną przyczyną otyłości. Zmiany w mikroflorze jelitowej związane z otyłością mogą prowadzić do zwiększonego odkładania się tłuszczu, zaburzenia bilansu energetycznego, zwiększonego stanu zapalnego i dysfunkcji metabolicznych.
Jogurt może zmniejszyć ryzyko otyłości, zastępując mniej zdrową żywność różnorodnymi składnikami odżywczymi i żywotnymi pożytecznymi bakteriami. Jogurt może również wpływać na regulację apetytu, bilans energetyczny i różne parametry antropometryczne, w tym wskaźnik masy ciała (BMI).
Badania epidemiologiczne wykazały, iż spożycie jogurtu wiąże się ze zmniejszonym BMI, otyłością ogólną i otyłością brzuszną. Spożycie jogurtu wiąże się również ze zmniejszonym odkładaniem się tłuszczu w całym ciele i na brzuchu, a także mniejszym przyrostem masy ciała.
Wnioski
Istniejące dowody naukowe wskazują, iż spożywanie jogurtu może być korzystne w zapobieganiu i leczeniu cukrzycy i otyłości. Rosnąca częstość występowania tych chorób przewlekłych na całym świecie podkreśla znaczenie zachęcania ludzi do włączania jogurtu do zdrowej diety w celu poprawy zdrowia publicznego i zmniejszenia kosztów opieki zdrowotnej.
Numer czasopisma:
- Britos, S., Gonzalez, AF, Marco, FF, i in. (2024). Jogurt w kontekście zdrowej diety w profilaktyce i leczeniu cukrzycy i otyłości: perspektywa Argentyny. Granice w żywieniu. doi:10.3389/fnut.2024.1373551.