Na przestrzeni wielu lat zakładanie rodziny wydawało procesem bardzo naturalnym, organicznym. Dwoje ludzi zakochiwało się w sobie, tworzyło związek, którego owocem były dzieci. Opis ten jest jednak dość daleki od rzeczywistości. Tak naprawdę wiele z tych małżeństw nie było udanych, czy to już od samego początku, czy z biegiem lat partnerzy oddalali się od siebie. Ze względu na konserwatywne i tradycyjne podejście do życia naszych przodków rzadko słyszało się o rozpadzie związków. Lęk przed napiętnowanym społecznym, samotnością i niezrozumieniem niejako zmuszał do pozostawania w nieszczęśliwych, a może i choćby toksycznych relacjach. Ta stereotypowa „łatka” wydawała się dużo większym obciążeniem, szczególnie w mniejszych społecznościach.
Nieuniknione zmiany oraz popularyzacja kultury zachodniej odcisnęła swoje piętno również na tej sferze ludzkiego życia. Coraz większa śmiałość oraz walka o swoje szczęścia pcha ludzi w nieudanych związkach do zmian. Wspólne mieszkanie, sprawy czy potomstwo przestały być determinantem w sprawach pomiędzy partnerami. Stale zwiększająca się w ostatnich latach liczba rozwodów potwierdza tylko tę zależność.
Ludzie posiadający „bagaż życiowy” nie chcą jednak rezygnować ze satysfakcji płynącej z rodzinnego życia, nie chcą do końca być już samotnymi ojcami czy matkami, w dalszym ciągu pragną rodziny. W tym momencie zrodził się nowy typ rodziny. Typ, który jeszcze niedawno spotykał się wręcz z potępieniem otaczających nas osób, okazał się czymś normalnym. Powstała tzw. rodzina patchworkowa, czyli zrekonstruowana. Bardzo specyficzny układ takiej grupy społecznej niesie ze sobą jednak wiele problemów, które wcześniej nie były obecne oraz znane. Czym jednak jest ten patchwork? Czym się cechuje oraz jakie wyzwania czekają członków takich rodzin?
Rodzina patchworkowa – czym jest?
Na początku zastanówmy się nad nazwą tej specyficznej rodziny. Patchworkiem nazywamy technikę szycia w folklorze. Charakteryzuje się ona starannym dobieraniem i zszywaniem ze sobą fragmentów różnych tkanin, tak by powstały z nich „nowe” i użyteczne rzeczy. Każdy z tych elementów ma inny kolor, fakturę, grubość czy wzór. Te z pozoru zupełnie inne i odmienne tkaniny po połączeniu ze sobą tworzą nową całość o całkowicie nowym przeznaczeniu.
Kontrast każdego fragmentu tkanin idealnie odzwierciedla rodzinę patchworkową, gdzie jej członkowie pochodzą z różnych miejsc, mają różne charaktery, wartości, osobowość. Wszystko to gryzie się ze sobą, ale po dokładnym zszyciu i ułożeniu tych kawałków, czyli po długotrwałym budowaniu nowych relacji oraz zaufania, mogą one uformować się w coś pięknego i niesamowitego.
Dzięki temu opisowi dużo łatwiej będzie zrozumieć definicję rodziny patchworkowej. Jest to inaczej rodzina zrekonstruowana, która powstała na skutek wejścia w związek dwóch partnerów, w którym przynajmniej jeden z nich posiada potomstwo niebędące dziećmi nowego partnera. Można powiedzieć, iż jest to przebudowywanie czegoś, co kiedyś się nie udało oraz tworzenie nowego. Ponadto byli partnerzy starają się przy tym utrzymywać w miarę możliwości jak najlepsze relacje (np. z okazji świąt czy wydarzeń rodzinnych). Z tego powodu dochodzi do dość skomplikowanego układu, gdzie dzieci niejako zyskują „dodatkowych” rodziców, a zarazem dziadków, rodzeństwo, kuzynów…
Przyjmując, iż rodzina patchworkowa funkcjonuje w dobry sposób, możemy przypisać jej parę cech, które są dla niej charakterystyczne:
· Byli partnerzy utrzymują ciągły, pozytywny stosunek, stawiając przy tym na pierwszym miejscu dobro dzieci.
· Członkowie rodzin patchworkowych doświadczyli w swoim życiu straty bliskiej osoby (na skutek rozwodu czy śmierci). Nowe związki powstają więc z obecnym uczuciem straty i bólu, co może przynieść wiele trudności w przyszłości.
· Biologiczni rodzice dziecka mieszkają oddzielnie, przez co nowy partner/partnerka jednego z rodziców przejmuje większość codziennych obowiązków związanych z wychowaniem dziecka. Biologiczny rodzic ma jednak pełne prawa rodzicielskie.
· Nie istnieje prawne uregulowanie problemu rodzin patchworkowych.
· Przybrane rodzeństwo nie jest ze sobą spokrewnione, a nowy partner (o ile nie nastąpiła adopcja) nie ma praw rodzicielskich nad dzieckiem z poprzedniego związku. Ich role są więc rolami nabytymi, przyjętymi przez nich.
Problemy oraz kłopoty obecne w rodzinach patchworkowych.
Pierwszą oczywistą przeszkodą w budowaniu rodziny patchworkowej jest brak jasno określonych ról członków nowej rodziny. W tradycyjnym schemacie zakładania rodziny bardzo łatwo określić jakie uczucia i zależności pomiędzy jej członkami powinny się narodzić, jeżeli jej podstawy zostały zbudowane na prawdziwej miłości oraz zaufaniu. W rodzinie zrekonstruowanej ludzie spotykają się z już utartymi schematami, zachowaniami, które niekoniecznie muszą odzwierciedlać tę drugą stronę. Te liczne doświadczenia życiowe mogą okazać się bardzo trudne w „poskładaniu” i ciężko jest ruszyć dalej. Tworzenie nowej historii wymaga przecież najpierw tego, by uporać się z przeszłością. Do niektórych problemów, które występują w zrekonstruowanych rodzinach, możemy zaliczyć:
· Liczne kłótnie i nieporozumienia pomiędzy byłymi partnerami w zakresie wychowania dzieci.
· Pojawienie się zazdrości nowego partnera o zbyt bliską relację z byłymi.
· Faworyzowanie własnych dzieci względem dzieci męża lub żony z poprzednich związków, a co za tym idzie poczucie zazdrości.
· Niejednoznaczne określenie i zrozumienie roli nowych partnerów w wychowaniu nieswojego potomstwa.
· Pojawienie się nowych dzieci w rodzinie patchworkowej może zrodzić poczucie zazdrości u starszego rodzeństwa.
· Konflikty wartości i światopoglądu przybranego rodzeństwa.
· Niezrozumienie, a czasem choćby wrogość ze strony rodziny, dziadków, otoczenia.
Pamiętać należy jednak, iż najcięższe emocje w formowaniu rodziny patchworkowej przeżywają dzieci. Moment, kiedy dziecko (szczególnie małe) nie przeżyło jeszcze żałoby po rozstaniu swoich rodziców, a już wciągane zostaje do nowej rodziny, może mieć bardzo negatywny wpływ na jego psychikę oraz rozwój. Zwróćmy uwagę, iż będzie ono zupełnie inaczej interpretować odejście jednego ze swoich rodziców. o ile zarówno ojciec, jak i matka kochali swoje dziecko, to ich rozstanie utworzy kryzys w kształtującym się światopoglądzie młodziutkiego człowieka. Straci on fundamentalne poczucie bezpieczeństwa, nie rozumiejąc przy tym często dlaczego tak się stało. To uczucie bezsilności oraz niesprawiedliwości, która ich spotkała, może w konsekwencji prowadzić do wzniecenia buntu. Będzie to prowadzić do ciągłych kłótni i niezrozumienia w nowej rodzinie. Dorośli, decydując się więc na utworzenie patchworku, muszą wziąć pod uwagę bardzo odmienne uczucia i nastawienie, które towarzyszy ich potomstwu oraz postarać się wypracować kompromis, umożliwiający funkcjonowanie w nowej rzeczywistości.
Zalety rodzin patchworkowych
Szereg problemów i wyzwań, które idą w parze z tworzeniem rodziny zrekonstruowanej, może wydać się przytłaczjący, ale nie powinien powstrzymywać nikogo przed podjęciem próby w utworzeniu czegoś nowego. Utworzenie patchworkowego związku bardzo często wiąże się z bardzo wysokim poczuciem szczęścia. Osoby wchodzące w powtórne związki potrafią w sposób bardziej świadomy oraz przemyślany zawierać nowe małżeństwa. Małżeństwa, które faktycznie zbudowane są na wzajemnym oraz szczerym uczuciu.
Nieuniknione konflikty obecne w rodzinach zrekonstruowanych wymuszają na ich członach nauki kompromisu oraz dialogu, bez którego wzajemne funkcjonowanie nie byłoby możliwe. Potomstwo, pomimo początkowego trudu, może nauczyć się otwartości wobec innych oraz zdolności adaptacji w nowych sytuacjach życiowych.
Ciężko jest podać jeden słuszny „przepis” na rodzinę patchworkową. W każdym przypadku ludzie wchodzą do niej z różnym bagażem życiowym, który trzeba tak naprawdę rozsypać i poukładać na nowo, dbając przy tym o dobro swoich najbliższych. Nie jest to jednak przestroga przed próbą założenia nowej rodziny, ale wskazówka, aby starać się to zrobić w sposób przemyślany tak, aby z szacunkiem oraz poszanowaniem granic wszystkich członków nowej rodziny stworzyć grupę, która zawsze będzie mogła na siebie liczyć oraz żyć w szczęściu i zgodzie.
Po całość artykułu zapraszamy pod poniższy link.
