Rezygnacja dyrektora Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom

Minister Izabela Leszczyna przyjęła rezygnację Piotra Jabłońskiego z funkcji dyrektora Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom i odwołała go z zajmowanego stanowiska.

Poinformowano o tym na X.

Minister Izabela @Leszczyna przyjęła dziś rezygnację Piotra Jabłońskiego – dyrektora Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom (KCPU) i odwołała go z zajmowanego stanowiska.

— Ministerstwo Zdrowia (@MZ_GOV_PL) October 2, 2024

Odwołanie ma związek z pojawieniem się na rynku tzw. saszetek alkoholowych, do złudzenia przypominających tubki z musem dla dzieci. Już wcześniej resort zdrowia zapowiadał podjęcie radykalnych kroków w tej bulwersującej sprawie.

Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom jest wyspecjalizowaną agendą ministra zdrowia. Powstało 2022 r. w wyniku połączenia Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii oraz Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

W związku z burzą wywołaną pojawieniem się na rynku „saszetek z alkoholem” Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom opublikowało 1 października stanowisko, w którym czytamy:

Przepisy ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2023 r. poz. 2151, z późn. zm.) określają jedynie, iż „napoje alkoholowe dostarcza się do miejsc sprzedaży tylko w naczyniach zamkniętych, z oznaczeniem nazwy producenta, rodzaju i ilości napoju oraz jego mocy (por. art. 13 ust. 1)”. Z wyżej wymienionego aktu prawnego nie wynikają żadne ograniczenia odnośnie do formy, czy kształtu opakowania.

Należy podkreślić, iż ww. produkty zawierają substancję psychoaktywną i szkodliwą dla zdrowia. Niestety prawo nie jest w stanie przewidzieć wszystkich pomysłów przedsiębiorców na nowe sposoby sprzedaży i promocji swoich produktów. Niewątpliwie jednak sprzedaż napojów alkoholowych w formie z jaką mamy do czynienia jest wysoce nieetyczna, wymaga społecznego sprzeciwu i reakcji odpowiednich instytucji.

Krajowe Centrum zwraca uwagę na to, że:

• opakowanie choć zawiera informację o zawartości alkoholu, wykazuje szczególną atrakcyjność dla osób małoletnich (wykraczającą poza ogólną atrakcyjność dla dorosłych);
• wykorzystuje obrazy, które mogą silnie przemawiać szczególnie do osób małoletnich (jest kolorowe, przypomina opakowania musów owocowych);
• forma opakowania w jakiej sprzedawany jest alkohol wprowadza w błąd – w tym przypadku sugeruje, iż mamy do czynienia z substancją, która jest nieszkodliwa, zbliżona do innych produktów spożywczych pakowanych w taki sam sposób;
• niewielkie opakowanie i jego forma kojarzona z musem owocowym, może sprzyjać spożywaniu alkoholu w sytuacjach, gdy pijący nie chce być kojarzony ze spożywaniem alkoholu, np. w szkole, czy pracy – to zwiększa ryzyko problemów, w tym również ryzyko uzależnienia.

Badania wskazują, iż nie tylko smak (np. słodkie alkohole, drinki) ale i opakowanie ma wpływ na młodych konsumentów. Dzieci i młodzież lepiej oceniają i chętniej sięgają po atrakcyjne wizualnie produkty – nie tylko po osiągnięciu dorosłości, ale również przed ukończeniem 18 roku życia, czyli nielegalnie.

Sprzedawanie napojów alkoholowych w opakowaniach przypominających opakowania popularnych wśród dzieci i młodzieży musów owocowych jest w naszej ocenie wysoce nieetyczne i obnaża prawdziwe intencje przedsiębiorcy – sprzedaż produktu bez względu na oczywistą jego szkodliwość i potencjalne koszty społeczne. Ten sam producent oferuje musy owocowe i alkohol w bardzo podobnych opakowaniach.

Krajowe Centrum bardzo krytycznie ocenia wprowadzanie do obrotu produktów alkoholowych w wyraźny sposób odwołujących się do upodobań i estetyki klientów niepełnoletnich.

Należy rozważyć wprowadzenie bardziej rygorystycznych przepisów dotyczących pakowania i etykietowania napojów/produktów alkoholowych (w tym informowania konsumentów o szkodliwości alkoholu).

Wydaje się także, iż przedmiotowy produkt może stać się obiektem zainteresowania UOKiK z uwagi na fakt, iż może on wprowadzać w błąd konsumentów co do zawartości opakowania, co stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.

Krajowe Centrum nie ma inicjatywy legislacyjnej, ale od lat prowadzi starania mające na celu informowanie społeczeństwa o szkodliwym działaniu alkoholu na zdrowie. Obecnie, w miarę możliwości we współpracy z Resortem Zdrowia, podejmuje kroki w celu rozwiązania zaistniałego problemu.